Darbe sağdan geliyor, sert ve şaşırtıcı, acı verici, elektrik çarpması gibi; adamı bisikletten düşürüyor. Gevşe, diye düşünüyor adam havada uçarken, (çok rahat uçarken!) salıiden de uzuvlarının kendisine uyarak gevşediğini hissediyor. Kedi gibi, diyor kendine: Yuvarlan, sonra ayağa fırla, daha sonra olacaklara hazırlan. Oynak ya da toparlak denen tuhaf kelime de ufukta. Ama işler öyle gitmiyor. […]
O yaşta bir erkek için -elli iki yaşında, boşanmışcinsellik sorununu oldukça iyi çözümlediğine inanıyor. Pe�embe günleri öğleden sonra arabasıyla Green Point’e gidiyor. Tam saat ikide, Windsor Konağı’nın giriş kapısındaki zili çalıyor, adını söylüyor ve içeri giriyor. l 13 numaranın kapısında onu, Soraya karşılıyor. İçeri girip doğruca yatak odasına gidiyor, bu hoş kokulu, loş odada soyunuyor. […]
Ekim, 1869. St. Petersburg’un Saman Pazarı semtinde, bir atlı araba ağır ağır bir sokaktan geçiyor. Yüksek bir binanın önünde sürücü atın dizginlerini çekiyor. Arabadaki yolcu binayı kuşkulu gözlerle süzüyor. “Burası olduğundan emin misin?” diye soruyor sürücüye. “Sveçnoy Sokağı, 63 numara, dediğiniz yer burası.” Yolcu arabadan iniyor. Orta yaşın sonlarında bir adam, sakallı, hafif kambur, yüksek […]
Krizlerin ve sorunların dağ gibi büyüdüğü dünyamızda tüm hayat sürecinin kavranmasından doğacak tamamen farklı türde bir ahlâk anlayışına, davranış biçimine ve eylem tarzına acilen ihtiyacımız var. Bu meseleleri siyasi ve örgütsel yöntemlerle, ekonomik düzenlemeler ve değişik reformlarla çözmeye çalışıyoruz, fakat zaman zaman geçici bir rahatlık sağlamalarına rağmen bunların hiçbiri insan varoluşunun karmaşık sorunlarını şimdiye değin […]
Privet Drive dört numarada kahvalti sirasinda bir tartisma patlak vermisti, her zaman oldugu gibi. Mr Vernon Dursley sabahin erken saatlerinde uykusundan, yegeni Harry’nin odasindan gelen bir baykus feryadiyla uyanmisti. Masanin karsisindan, “Bu hafta üç etti!” diye bagirdi. “Eger o baykusu kontrol edemiyorsan, gitmek zorunda kalacak, o kadar!” Harry bir kez daha açiklamaya çalisti. “Cani sikiliyor. […]
Huysmans da, ünlü başyapıtı Tersi11e (A Rebo11rs) de ülkemizde pek bilinmez; dilimizde yazılmış birkaç Fransız yazını tarihinde şöyle bir anılırlar belki, ama, bildiğim kadarıyla, xıx. yiizyıl Fransız yazınını çok iyi bilir gibi görünen uzmanlarımız bile, Huysmans’la Tersi11e’nin çevresinden dolaşırlar hep. Yalnızca Hugo’lar, Nerval’ler, Musset’ler, Balzac’lar, Stendhal’ler, Flaubert’ler değil, Zola, Goncourt kardeşler, Maupassant, Vcrlaine, Mallarme, hatta […]
JOHANN Jakob Bachofen’in adı, başvuru kitaplarında en azından insanlık tarihinin ilk döneminin anaerkil olduğunu belirten toplumsal gelişim kuramıyla birlikte anılır. Ve eğer bu kuramın tartışmasına bir şeyler eklenecekse, bu da neredeyse evrensel olarak kuşkuyla bakılan sonucuna olacaktır. Aslında bu. Bachofen’in toplum felsefesine katkılarının yalnızca küçük bir bölümüdür ve bir sınıflama gerekirse onu budunbilimcilerle toplumbilimciler arasına […]
Dünya tarihi içinde önemli bir zaman dilimini kapsayan Haçlı Seferleri pek çok yönden ilgi çekici özellikler taşır. Esasen büyük bir zaman dilimi olan ortaçağların en büyük askeri harekatı Haçlı Seferleridir. Ortaçağlardan yeniçağlara kadar geçen olaylar içinde sürekliliği olduğu söylenebilecek nadir olaylardan biri yine Haçlı Seferleridir. Eskiçağlardan ortaçağlara kadar doğu-batı münasebetlerinde görülebilecek en büyük mücadele safhası […]
Saat on bir civarında, partisinin gerekli irtifayı tutturmuş olduğunu gören ve az önce Jack Delroy’un gülümsemesine mazhar olan Lucille Henderson, kendini zorlayarak Edna Phillips’e doğru baktı; saat sekizden beri büyük kırmızı koltukta oturuyor, sigara üstüne sigara içiyor ve gelip geçene “merhaba” diye bağırıp delikanlıların görmeye pek de zahmet etmediği parlak gözlerle çevresine bakıyordu Edna. Lucille […]
Pırıl pırıl güneşli olmakla birlikte, Cumartesi sabahı yine palto havası vardı ortalıkta; bütün hafta boyunca olduğu gibi ve herkesin de büyük haftasonuna, yani Yale maçının haftasonuna da sarkacağını umduğu gibi sırf ceket havası değil. Çıktıkları kızların on-elliiki treni ile gelmesini istasyonda bekleyen yirmi küsur delikanlıdan, en fazla altı yedisi soğuk, açık peronda duruyordu. Geri kalanlar, […]
Nehrin karşı sahilindeki Jersey Palisades üzerinde ışıklandırılmış muazzam bir saat, kışın soluk dolunay ışığını gölgede bırakacak şekilde parlıyordu. Saatin görünüşü, ölecek olan adama yabancı değildi. Tarih ve biyografide mufassal olarak okumuştu ve bu saat, Roven’deki bir meydana ismini veren Grosse Horloge’u düşünmesine sebep oluyordu. Hudson nehrinin karşı sahilinde, Mad Hatter’in inşa ettirdiği saatin, Jan Qark’m […]
Cumhuriyet’le başlayan Türk Aydınlanma Devrimi’nde, dünya klasiklerinin Hasan Âli Yücel öncülüğünde dilimize çevrilmesinin, kuşkusuz önemli payı vardır. Cumhuriyet gazetesi olarak, Cumhuriyetimizin 75. yılında, bu etkinliği yineleyerek, Türk okuruna bir “Aydınlanma Kitaplığı” kazandırmak istedik. Bu çerçevede, 1940’lı yıllardan başlayarak Milli Eğitim Bakanlığı’nca yayınlanan dünya klasiklerini okurlarımıza sunmaya başladık. Büyük ilgi gören bu etkinliği Milli Eğitim Bakanlığı’nca […]
26 Ekim, 1961 günü, İsveç Kraliyet Akademisi Nobel Edebiyat Armağanını yazar İvo Andriç’e veriyordu. Haber Yugoslavya’da bomba gibi patladı ve büyük bir sevinç uyandırdı. Yugoslavya, bir gün içinde, sanki büyük devletler arasına katılıvermişti. Kıskanç ve tarafsız olamıyan bir kaç eleştirmenle yazar bir yana, her Yugoslav, bu mutlu olay karşısında büyük gurur duyuyordu. Nobel armağanı ilk […]
1840’lar ve 1850’ler boyunca Rus entelijansiyasında Slavofil-Batıcı çekişmeleri döndü. Batıcılar Avrupa rasyonalizminin, yurttaşlık anlayışının ve yasalarının Rusya’ya entegrasyonuyla ilerleme fikrini savunuyordu. Slavofillerse, Rusya’nın Batı karşısında manevi ve ahlaki üstünlüğünü öne sürüyor, gelişme ve ilerlemenin Rusya’daki Ortodoks Kilisesi ve köylü komünü (mir) geleneklerini temel alması gerektiğini savunuyorlardı. Avrupa’da 1848 Devrimleri (Halkların Baharı): Fransa’daki Şubat Devrimi kısa […]
Sakin bir ilkbahar sabahıydı. Pırıl pırıl gökyüzünde güneş hayli yükselmişti ama çayırlar hâlâ sabah çiyiyle parlıyor, yeni uyanmış vadilerden ıtırlı taptaze bir esinti geliyor, erken uyanmış kuşlar henüz nemli, gürültüsüz ormanda neşeyle cıvıldaşıyorlardı Tepesinden ta eteklerine dek yeni çiçeklenmeye başlayan çavdarla kaplı yamacın sırtlarında küçük bir köy görünüyordu. Beyaz muslin giysili, yuvarlak hasır şapkalı, şemsiyesi […]