Devlet sorunu, günümüzde, teorik bakımdan olsun, siyasal ve pratik bakımdan olsun, özel bir önem kazanıyor. Emperyalist savaş, tekelci kapitalizmin tekelci devlet kapitalizmi durumuna dönüşme sürecini büyük ölçüde hızlandırıp yoğunlaştırdı. Güçlü kapitalist topluluklarla durmadan daha sıkı bir biçimde kaynaşan devletin çalışan yığınlar üzerindeki korkunç baskısı, kendini gitgide daha çok gösteriyor. Gelişmiş ülkeler –“cephe gerileri”nden sözediyoruz bu […]
İngiliz Klasik Okulu’nun, A. Smith’in Milletlerin Zenginliği (An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, 1776) kitabı ile kurulduğu ve J.S. Mill’in Politik Ekonominin İlkeleri (Principles of Political Economy, 1848) kitabı ile sona erdiği kabul edilir. Buna göre Klasik Okul’un yüzyıldan daha kısa süreli bir ömrü olduğu görülür. İşte, David Ricardo, […]
Londra’da Deniz Kuvvetleri Komutanlığındaki bir odanın duvarında «önemli Olayların Kronolojik Şeması, 1939-1945» başlığını taşıyan bir levha uzun zaman asılı kaldı. Bu dikkat çekici levhanın ikinci sütununda üçer aylık devreler halinde müttefiklerin gemi kayıpları (mavi) ile Almanların denizaltı kayıpları (kırmızı) yan yana gösterildi. Savaşın ilk yıllarında mavi sütun yürekler paralayıcı ve trajik bir intizamla yükselirken, kısa […]
Cumhuriyet tarihinin en acı olaylarından birinin, 12 Eylül 1980 darbesinin on sekizinci yıldönümünde yazılı basın, darbeyi adeta oybirliğiyle “kötü, karanlık, yanlış” bir olay olarak hatırladı. Kamuoyunu oluşturan çevrelerde, sermaye ve işçi örgütlerinde, siyasetçilerde 12 Eylüle karşı çıkmayan, onu eleştirmeyen hemen hemen kimse kalmamıştır. Ancak bu tavırlarda eksik kalan, üstüne sünger çekilen, hatırlanmaması istenen bir şeyler […]
Emperyalizm, Sosyalizm ve Türkiye, 1973 ile 2009 arasında yayımlanmış makale ve yazılarımdan; iki kitabımın bazı kesimlerinden; söyleşi ve konuşma metinlerinden oluşan bir derlemedir. Derlemede, “teknik” sayılabilecek iktisat metinleriyle “Türkiye’nin ve dünyanın hali” üzerindeki konuşmalar, söyleşiler; saf kuramsal çalışmalarla nicel ağırlık taşıyan araştırmalar yan yana yer alıyor. Bu çeşitlilik, dört ana başlık ve bölüm altında topladığım […]
İkinci Dünya Savaşı’nın Başlaması ve Başlangıç Aşamasındaki Karakteri Savaşın Diplomasisi 1 Eylül 1939’da faşist Almanya Polonya’ya saldırdı. 3 Eylül’de İngiltere ve Fransa Almanya’ya savaş ilan etti. Aynı gün İngiltere’nin dominyonları Avustralya ve Yeni Zelanda, az bir süre sonra da Kanada ve Güney Afrika Cumhuriyeti Almanya’ya savaş ilan etti. İkinci Dünya Savaşı başlamış oldu. Bu savaş […]
İngiltere’nin becerikli Berlin Büyükelçisi, güncesinin 26 Şubat 1926 tarihli yaprağına, bu müzakerelere ilişkin olarak şunları not etmekteydi: “Foreign Office, Almanya’nın, Polonyalıların hak taleplerine karşı çıkmakla, aptallık yaptığı düşüncesinde. Çünkü Almanya sussa dahi, Polonya’nın Konsey’e girişine şiddetle karşı çıkacak çok üye vardı, diyor. Ama ben o düşüncede değilim: Öyle sanıyorum ki Almanların bu enerjik protestosu olmamış […]
İki büyük olay, Birinci Dünya Savaşı’nın sona erişi ve Rusya’da patlayan Sosyalist Ekim Devrimi’nin zaferle sonuçlanması diplomasi tarihinde yepyeni bir çağın başlangıç noktasıdırlar. Bu yeni dönem, temel karakterini şu iki ana öğede bulur: Birincisi birbirlerine kesinlikle karşıt iki sistemin, kapitalizm ile sosyalizmin birlikte varoluşu, karşılıklı etkileşme hâline girişi ve mücadelesi. İkincisi ise kapitalizmin tüm çelişkilerinin, […]
Günümüzde uluslararası ilişkiler disiplini olarak bilinen alan İkinci Dünya Savaşı’nın hemen sonrasında ortaya çıktı. İki dünya savaşı arasındaki dönemde Norman Angell, David Mitrany gibi liberal düşünürler, Milletler Cemiyeti ve devletler arasında savaşı yasaklayan Briand-Kellogg Paktı gibi kurumları dünya barışına giden gelişmeler olarak değerlendirdiler. Buna karşı Edward Hallet Carr bu liberal düşünceleri ütopyacılık olarak tanımlayıp, uluslararası […]
Bruno Bauer: Die Judenfrage, Braunschweig 1843 1 Alman yahudileri, özgürleşme 2 istiyorlar. Ne tür bir özgürleşme? Yurttaşsal 3 , politik özgürleşme. Bruno Bauer onları yanıtlıyor: Almanya’da kimse politik bakımdan özgürleşmiş 4 değil. Biz kendimiz özgür değiliz. Sizi nasıl özgürleştirebiliriz? Yahudiler olarak kendiniz için özel bir özgürleşme peşindeyseniz, siz yahudiler egoistsiniz demektir. Almanlar olarak, Almanya’nın politik […]
Uluslararası Toplumsal Tarih Enstitüsü ve kitabın editörü, her şeyden önce Dr. Hedda Korsch’a kocasının kendisi tarafından koruma altına alınan yazılı mirasını enstitüye emanet edip bu basımı mümkün kıldığı için, teşekkür ederler. Böylece, İngilizce metnine 1 Almanya’da uzun yıllar ulaşılamayan ve içeriği geniş ölçüde bilinmeyen, Karl Korsch’un Karl Marx adb kitabının yayımlanması gerçekleşebilmiştir. Nasyonal sosyalist diktatörlüğün, […]
Devlet PLATON (…) Sen insanı iğrendiriyorsun, Sokrates!” dedi. “Sözümü ne kadar yanlış anlamak mümkünse, o kadar yanlış anlıyorsun.” “Hiç de öyle değil, dostum,” dedim. “Fakat ne demek istediğini daha açık söyle!” “Sokrates, sen kentlerde tiranlık, demokrasi, aristokrasi gibi değişik hükümet şekilleri olduğunu gerçekten bilmiyor musun?” “Bilmez olur muyum?” “Her kentte iktidar, hüküm süren unsurun elindedir; […]
Çağdaş İspanyol filozofu José Ortega y Gasset (1885-1955) 1 ünlü yapıtı Kitlelerin Ayaklanması ile Batı dünyasında uyandırdığı büyük ve sürekli ilgiyi hem ülkesinin hem Avrupa’nın belli bir tarihsel anını temel sorunları bağlamında yansıtmanın ve irdelemenin yanı sıra, günümüze değin uzanan bir geleceği şaşırtıcı bir berraklıkla öngörmüş olmasına borçludur. Dilimize yeni bir çevirisini sunarken, okura ilkin […]
Bu kitap Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları I’in bıraktığı yerden başlar. 2004 yılında ilk kitabımı yazmayı bitirdiğimde, birilerinin benim ekonomik tetikçi (ET) olarak yaşadığım hayatı okumakla ilgilenip ilgilenmeyeceği konusunda hiçbir fikrim yoktu. İtiraf etme gereği duyduğum olayları anlatmaya karar vermiştim. Sonrasında ABD’yi ve öteki ülkeleri dolaştıkça, konuşmalar yaptıkça, tartışma programlarına katıldıkça ve geleceğimiz için kaygılar taşıyan […]
Ekonomik tetikçi (ET) dediğim kişiler, birçok ülkeyi trilyonlarca dolar dolandıran yüksek ücretli profesyonellerdir. Bu kişiler, Dünya Bankası, Birleşik Devletler Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) ve diğer yabancı ‘yardım’ kuruluşlarından büyük şirketlerin kasalarına ve gezegenimizin doğal kaynaklarını kontrol eden birkaç varlıklı ailenin ceplerine para aktarırlar. Kullandıkları araçlar arasında sahte finansal raporlar, hileli seçimler, rüşvet, zorbalık, seks ve […]
Son on beş yılda yapıbozuculuk, yazın eleştirisi ve kuramında etkili bir duruma geldi ve kuramsal tartışmada yapıbozuculuğun atası olan Jacques Derrida’nın adı başkalarınınkinden daha sık duyuluyor. Bu süre içinde birçok kez yapıbozuculuğun zayıfladığından söz edildiğini işittim, ancak yayınlara bakarak bir yargıya varmak gerekirse, bu yorumlar tutarlı gözlemden çok hüsnü-kuruntuyu yansıtıyor: Yapıbozucu tarzda kitap ve makaleler […]