Sovyetler Birliği’nin, Modern Arap tarihinde önde gelen uzmanlarından biri olan tanınmış Arap uzmanı Vladimir Borisovich Lutskiy (1906-1962) tarafından kaleme alınan Arap Ülkelerinin Yakın Tarihi, yazarının ölümünden sonra basılmıştır. Lutskiy’nin bu kitabı, Rus ya da Sovyet literatüründe modern dönemde, Arapların sistematik bir tarihinin yazılmasına yönelik ilk girişimdir. Lutskiy bağımsız bir tarih disiplini olarak Arap ülkelerinin modern […]
Bu kitap, bir gazeteci olarak meslektaşlarımın, düşünsel üretimleri nedeniyle alçakça katledilişine duyduğum tepkinin ürünüdür. Türkiye’de gazetecilere karşı girişilen saldırılar, özünde demokrasiye yönelik sindirme, korkuyu düşüncenin üzerinde baskı unsuru olarak yerleştirme çabalarıdır. Buna demokrasiye inanan herkesin ve her kesimin karşı koyması gerekir. Kapılarımızı kapatıp kaçmak yerine, kapılarımızı açıp bu saldırılara karşı sesimizi ve gücümüzü birleştirmek zorundayız. […]
Ankara soğuk rüzgâra teslim olmuştu. Kentin üzerindeki sis, rüzgârın etkisiyle dağılırken, Ankara Kalesi’nin burçları güneşi yutmaya başlamıştı. Akşam oluyordu. Günlerden perşembeydi. 4 şubat 1999 akşamı, olağan gibi gözüken her şey, az sonra gerçekleşecek randevuyla, bambaşka bir boyuta taşınacaktı. Amerikan gizli servisi CİA’ nın Ankara temsilcisi, Yenimahalle’de bulunan, Türk gizli servisi MİT’in resmî konutundaki randevusuna tam […]
Kapitalizm her şeyden önce tarihsel bir toplumsal sistemdir. Kapitalizmin kökenlerini, işleyişini ya da yürürlükteki perspektiflerini anlamak için, var olan gerçekliğine bakmamız gerekir. Kuşkusuz, bu gerçekliği bir dizi soyut önermeyle özetlemeye girişebiliriz, ancak, bu gibi soyutlamaları gerçekliğin değerlendirilmesinde ve sınıflandırılmasında kullanmak aptallık olur. Bu nedenle, böyle yapmak yerine, kapitalizmin pratikte fiilen nasıl olduğunu, sistem olarak nasıl […]
İskitler “Atlı Kavimler Medeniyeti”nin önemli bir halkasını oluşturmaktadırlar. Onlar “Bozkır Kavimleri” arasında, gerek siyasal tarihleri, gerekse kültürleri bakımından önemli bir yer tutmaktadır. İskitlerin izleri çok geniş coğrafyalarda takip edilebilmektedir. Çin Seddi’nden Tuna nehrine kadar çok geniş bir sahaya yayılmışlardır. Aynı zamanda Kafkaslar’dan Anadolu’ya ve hatta Mısır önlerine kadar yayıldıkları, hem arkeolojik buluntular hem de yazılı […]
Tarihi yalnızca bir olaylar bütünü olarak algılamak topluma hiçbir yarar sağlamaz. Önemli olan o olaylar bütününü etraflıca değerlendirebilmek ve yaşanılan zaman için gerekli dersi çıkarabilmektir. Ancak tarih, resmi ideolojilerin kıskacında ise bunu başarabilmek oldukça çetin bir uğraştır. Çünkü tarih denetim altındadır. Belgelere ulaşmak her zaman mümkün değildir. Şeyh Said olayı da ulaşılamayan tarihlerden biridir. Olaylarla […]
Elinizdeki kitap Cumhuriyetimizin ilk yüzyılı üzerine bir değerlendirme. Cumhuriyet, Türklerin cumhuriyeti, Osmanlı İmparatorluğu da Türklerin imparatorluğu olduğuna göre ikisinin arasındaki kültürel, siyasi, idari ve hukuki devamlılık açıktır. Bu nedenledir ki kitapta Tanzimat dediğimiz Türkiye’nin modernleşme döneminden başlayarak Cumhuriyet’in 100. Yılı olan 2023’e doğru safha safha ilerliyoruz. Türklerin son iki asrı bütün Doğu dünyasında ve Balkanlar’da […]
ÜÇ KITADA OSMANLILAR, Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek dizimizin üçüncü kitabı. Bu dizi Osmanlı ekseninde yaptığım birtakım konuşmalarımın, gözden geçirilerek kitap haline getirilme projesidir. Bunlar çeşitli iletişim araçlarında, konferanslarda yaptığım konuşmalardır. Bir nevi umumî konferans mahiyetindeki Osmanlı üzerine yorumlamalardır. Osmanlı İmparatorluğu Marmara Bölgesi’nde küçük bir beylik olarak doğdu, gelişti; fakat bu ilk yılların üzerinden daha 150 yıl […]
İmparatorluk, dinler bakımından en renkli ve kalabalık listeye sahipti. Türkiye, bugünkü sınırları içinde dahi, dünyada pek az ülkede rastlanacak dinî bir çeşitlilik gösterir. Bu, Hıristiyanlık açısından özellikle böyledir. Ülkemizde var olan bütün kiliseleri (yani cemaatleri) saymaya kalkarsam, iki elin parmakları yetmez. Bu bir mübalağa değil, isterseniz sayalım: Rum Ortodoks Kilisesi, Ermeni Gregoryen, Ermeni Katolik, Ermeni […]
Topkapı Sarayı, Osmanlı sultanlarının ikametgâhıdır. İstanbul fatihi II. Mehmed tarafından 1460’ta yaptırılmış ve bazı ilavelerle 19. yüzyıl ortalarına kadar Osmanlı padişahları ve saray halkı burada ikamet etmiştir. 19. yüzyılın devlet protokolü ve merasimleri dolayısıyla saray yetersiz kalmış ve 1830’lardan itibaren Sultan II. Mahmud oğlu Sultan Abdülmecid Han burada pek ikamet etmemiş ve 1850’lerin başında Türk […]
“Cumhuriyetimize Dair” söyleyeceklerimiz var. “Cumhuriyet muhabbetleri”nden oluşan elinizdeki bu kitap, klasik bir tarih çalışması değil, akademik eser ise hiç değil. Sadece bir dizi Cumhuriyet sohbeti… Ülkemize, devletimize, kendimize ve yakın tarihimizin son asrına bakış… İlber Hoca ile muhtelif zaman ve mekânlarda yıllar boyu bir araya gelişlerimizin her biri, tadına doyum olmaz tarih, kültür, edebiyat, şehir […]
Bugün, Türkiye’de Avrupa Birliği denen iktisadî ve siyasî oluşumun kültürel boyutu çok az tartışılmaktadır. Kültür bir hayat tarzını ve geçmiş kuşakların mirasını ifade ettiğine göre, Avrupa ve Türkiye bir uyum içinde midir? Tarihsel geçmiş, hal ve gelecek açısından bu uyum sorununun tartışılması icab eder. Oysa toplumumuzda hem idare edenler, hem de idare edilenler, Avrupa Birliği’ni […]
22 Aralık 1330 (2 Ocak 1915) öğleden sonra saat dört (16.00) civarında idi. Oniki gün devam eden “Sarıkamış Meydan Muharebesinde harp tarihinin uğursuz bir darbesi olarak ekserisi yaralı ve hasta üçyüz kadar askerimle Moskof’ların eline esir bırakılmak bedbahtlığına uğradım. Savaşın başında ve 34. “Muş”Tümeni Komutanı iken Tümenimle beraber katıldığım “Köprüköy”,”Humegi Tepeleri”,”Hopik”,”Azap” ve “Ardos” Meydan Muharebeleri […]
Adnan Menderes, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin unutulmayan ve ebediyen unutulmayacakları arasında ilk sıraları alan politika adamlarındandır. 1931 yılında Milletvekili olarak başladığı siyasi hayatını 1950 – 1960 yılları arasında “Başbakan” olarak sürdürmüştür. Türkiye siyasi yönetiminde çok partili demokrasiye geçişin önderi olmuştur. Dokuzuncu Başbakan olarak bir devre, icraatları ve yenilikçi atılımlarıyla damgasını vurmuştur. Tarih bu dönemi “Menderes” devri […]
İmparatoriçe Teodora’yı İtalya’nın Ravenna kentindeki kilisenin duvarlarında mor bir giysi içinde görüyoruz yakın çevresiyle birlikte. Mor, Bizans imparatorlarının ve imparatoriçelerinin simgesi. Mor odada doğuyorlar, mor salonlarda tahta çıkıyorlar. Öldükten sonra mor lahitlere konuluyorlar. Yoksulluğun en alt düzeyinden gelmiş, sirklerde ve tiyatrolarda fırtınalı günler geçirmiş, aşkları ve oynaklığı ile ilgi toplamış, daha sonra İmparator İustinianos’un eşi […]
Bu kitap bir roman ya da bir belgesel değildir. Sadece benim yaşadıklarımın, belleğimde nakışlanmış anılandır. Ve yaşamım boyunca bütün sevdiklerimden dinlediklerimdir. Romancı kalemimden belki biraz duygusalca yazılışıdır. Belirtilen tarihlerde yanılmalarım olabilir. Nedeni, hemen hemen hepsinin -bazı belgeler dışında- çocukluğumda merakla, heyecanla dinlediklerimden oluşmasıdır. Üstelik o günleri yaşayan sevdiklerimin hiçbiri artık hayatta değiller ki. Bazı konuları […]