Andrew Collins – Cennetin Tanrıları – Mısır’ın Kayıp Mirası ve Uygarlığın Doğuşu

Sabah saat beş ve berrak çivit renkli gökyüzü yıldızların kemerli geçidi ile parıldıyor. Uzak ufukta şafak-öncesi ışığı geceyi aşındırıyor ve bahar ekinoksunu n bu saatinde -karanlık ve aydınlığın eşit olduğu ve kış ile yaz gün dönüm lerinin orta noktası olan bir zamangüneşin geri dönüşünü müjdeliyor. Kuzey-batı yönüne doğru günüm üz Kahire’sinin ışıklarından yukarıya akseden baygın sarı parıltısı hakim; Kahire’nin günlük itiş-kakışı ve sokak karmaşası henüz başlam am ış, ve hem en önüm üzde Gize Platosunun kıyısında tartışmasız dünyanın en m uam m alı oym a anıtı durmakta. Bu bir firavun yü zlü taş bedeni ve bükük arka bacaklarının arasına kıvrılm ış arkaya-m eyilli bir kuyruğu ile zarif aslanvari bir suret. İleri uzatılm ış ön bacakları gelm ekte olan ekinoksal günışığı ile bütünsel ilişkisini vurgulam asına doğu ufkuna doğru uzanmaktadır. Dünya bu anıtı Büyük Sfenks olarak tanır. Bu anıt heykel tıpkı 3000 yılı aşkın Mısır halklarına hükm eden hanedan kralları gibi nemes başlığı takmaktadır. Hayatlarım ve kariyerlerini bu tür anıtların ötesindeki d ü n ­ yayı araştırmaya adayan akadem isyenler bize Sfenks’in, piramit inşa edenlerin dönem i, Eski Krallık zam anı sırasında taş heykeltıraşlarına vakfedilm iş bir okul tarafından taş yatağının yüzeydeki bir parçasından oyulduğunu söylerler. Bu büyük hareket kam a-biçim li etrafını çeviren kocam an bir alana çukur açm ayı gerektirm işti, ki ondan sonra bu arkaya dayanm ış devasa aslana şekil verilm esi gerçekleşm işti. Ardından taştan bir taç yerleştirildi, çenesine bir sakal işlendi ve yüzü MÖ 2550 civarında Mısır’ın tahtına geçen, Küfre adında bir kralm kine benzer olarak keski ile oyularak işlendi.1 Ancak Sfenks’in kökenlerine ait böyle güçlü iddialı beyanları ortaya atan Ejiptologlar nerdeyse tamamen hatalıdırlar. Batık çevrili alanının kenarında dolaşırken, alttan vuran ışıklar anıtın fena halde aşınm ış bedenini çevreleyen derin dalgalı olukları gölge şeklinde resm etm ektedir. Bunlar kıvrım lı ve yum uşak ve Sfenks resmi 45 0 0 yıllık tarihinin en az 3300 yılı kum içinde boynuna kadar göm ülü kalm ış bilinse de, haddinden fazla uzun bir zaman dönem i boyunca sert hava koşullarına m aruz kalm ış görünm ektedir.2 Yer yer görülen derin yatay aşınm a izleri keskin dikey çatlaklarla bölünm üştür -bunlar rahatlıkla Sfenks’in her yanıda görülebilir ve Sfenks’؛ çevreleyen duvarların iç kısım larında da m evcuttur. Ejiptologlar bize bu hava koşulları ile aşınm a etkilerine güneyden esen ve aslan-biçim li sureti esaslı bir girdap içine çekip yutan haşin çöl rüzgarlarının sebep olduğunu söylerler.

Bugüne kadar inandıkları buydu ve m uhtem elen her zam an da bu olacak. Ancak bu insanlar jeolog değildirler; kayaların bileşim i ve erozyonu üzerine araştırma yapmazlar. N e yazık ki, jeologlar Sfenks’in ve etrafındaki çevr؛ ;‘alanın perişan hali üzerine tam am en farklı bir şey söylerler. Onlar derin yatay aşınm a izlerine ve keskin dikey çatlaklara çöl kumları değil, su 1 Bu kitapta bahsedilen bütün hanedan tarihleri Gardiner’in kgypt o f the Pharaohs’ na (Firavunlann Mısır’ı) ek olarak dahil edilmiş, ,Marıetho. the king ■fists, and the M onuments’de verilen kral listesinden alınmıştır. 2 W est. Serpent m the Sky (Gökyüzündeki Yılan), sayfa 207 yağışının -yani yağm urun- sebep olduğunu söylerler. Çoğu çok çok uzun bir zaman dönem ine dayanır. Boston Ü niversitesin d e bilim doçenti olan bir jeolog, Dr. Robert Schoch,3 kuramsal Ejiptoloji4 üzerine Amerika’nın prestijli haber dergisi KMT* gibi oldukça radikal dergiler ve gazetelerde tekrar tekrar bu kuramı savunm uştur. Defalarca, Schoch ve m eslektaşları su yağışı teorilerine karşı yükselen her eleştiriyi çürüttüler; öyle ki, Ejiptologlar bundan böyle açık-fikirli biri onların yargısını ciddiye almadan önce oldukça ikna edici bir şey bulup çıkarmak zorunda kalacaklar. Dem ek ki Sfenks ve etrafındaki çevrili alanın duvarlarının üzerinde hava koşulları ile aşınm a son derece u zun bir zaman dönem i boyunca yağmura maruz kalmasıyla oluştu, ama tam olarak ne kadar süre? Mısır, firavunlar çağının 5 0 0 0 ’i aşkın yıl önce başladığından beri çok az yağmur gördü .“G erçekten bu yağm ur silsilesinin Mısır üzerine düştüğü zam anı iklim bilim – sel tarih içinde bulm ak için MÖ 8 0 0 0-4500 arasındaki 3500 yıllık süreye geri gitm ek zorundayız, ki o zam an D oğu sahra daha tropik iklim lere has aralıksız sağnaklarla periyodik olarak ıslanan bir yeşil bozkır idi. Sfenks’in oyulm uş kireç taşından bedeni ve etrafını çevreleyen alanın duvarlarından aşağıya akan sel suları binlerce yıllık bir dönem boyunca bugün görülen derin yatay aşınm a izlerine ve dikey çatlaklara yol açm ış olm alı. Ancak hiçbir firavun MÖ 8 0 0 0-4500 arasında yaşam adı, ve Mısır’daki arkeoloji ile “ilgili e ide ettiğim iz bilgiye göre bu zam an civarında hiç de çok şey olm uş gibi görünm em ektedir.

Tek yaşam belirtileri, Doğu Sahra olan bölgede ya da N il’in kıyılarında bol taze balık bulabildikleri bölgelerde yaşam ış ilkel çiftçi topluluklarıdır. Ama bu ilk, diğer tabiriyle neolitik topluluklar düzenli bir yapıya sahip değillerdi ve Büyük Sfenks gibi m uazzam taş anıtları oy3 Dr. Robert Schoch Yale Üniversitesinde, jeoloji ve jeo-fızik alanında doktorluk payesine sahiptir ve hava erozyonunun kayalar üzeıindeki etkileri hususunda bir uzmandır. 4 Schoch: W est (Schoch’ın adına), ‘John West’m sfenksin yaşı ,tartışması üzerine söyledıklen. m uş olarak tanınmamaktadırlar. Bundan başka, kendilerini taştan m uazzam bir aslanla ifade etm ek istem iş olduklarına m antıklı bir sebep bulabilsek dahi, böyle dev m ühendislik projelerini yürütm eye ne teknolojileri yeterliydi ne de böyle girişim gücüne sahiptiler. Bu ilk çiftçi topluluklar Sfenks’i yapmadıysa, o zam an kim yaptı? Belki de hepim iz yanlış zaman dilim ine bakıyoruz ve Sfenks tam am en farklı bir çağda oyulm uş olabilir. Öyle ise, ne zaman? ASLAN ÇAĞINDA D oğu ufkunda ekinoksal gün ışığının solgun kırm ızı aydınlığı giderek karanlık gökkubbeden yükseliyor. Birbiri ardısıra yıldızlar ışığı yol verdikçe, diğerleri Sfenks’in gözleriyle dikkatlice izlenen titrek parlaklıklarıyla, m eydan okur görünüyorlar. D oğu ufkunda açıkça seçilen, Batı dünyasınca Balık olarak tanınan takım yıldızının en üstteki yıldızlarıdır. Daha yukarıda, biraz sağındaki, Kova takım yıldızıdır. İlahi kom şusu gibi, Kova Zodyakın -güneşin yıldızlı gökkubbe üzerinde yıllık seferini içinden geçerek sürdürdüğü görülen takım yıldızları zinciri- oniki burcundan biridir. Her ay içinde güneşin yükseldiği burç esasen astrolojide yıldız haritası düzenlem ek için kullanılan yıllık zodyakı belirlem ek suretiyle değişm ektedir. Bununla birlikte dönüşünü tam amlaması tek bir yıl değil, kocam an bir 25,920 yıl süren bir başka zodyak çarkı vardır.5 Bu gerilem e ya da geriye doğru hareket olarak bilinip, dünyan ın yavaş yalpalam asıyla oluşm aktadır -ki dramatik olarak hızlandırılıp, aydan gözlense bir çocuğun bükülen başının ha5 M odem astronomlar mevcut geriye giden çarkın tam devrinin aslında 25,773 yıl olduğunu bulabildi.

Bu her Dİr burcun ekinoksal hatta karşı gelmesinin 2148 yıl sürdüğü ve bir çarkın bir derere hareket etmesinin de 7 1.6 yıl sürdüğü anlamına gelir. Bununla birlikte, ben kanşıklığı önlemek için eski hesaplamaları m uhafaza etmeye kaıvıı verdim. 14 fifçe sallanm ası gibi görünürdü. İlerleyişi yıldızlı kubbenin uzak ufka nazaran her yetm iş iki yılda bir derece oranında aşamalı yer değiştirm esiyle ölçülebilir. Geriye doğru dönüş, Hesiod (MÖ 850, rivayet edilir) gibi klasik yazarlar tarafından kabul edilen insanlık çağları olarak tanımlanmakla birlikte, Eski İnsanlarca da Büyük •Yıl diye tabir edilen dönem le eş sayıldı. A stronom ik dönem lerde onun salyangoz adımlarıyla sabit ilerleyişi bahar ekinoksunda, gün ışığından hem en önce güneşin istikam etinde görünen zodyak takım yıldızına dikkatle bakarak saptanır. Her 2160 veya buna yakın yılda bir burç değişir ve bu gerçekleştiğinde yeni bir astrolojik çağ doğar. Bugün Kova Çağının eşiğinde bulunm aktayız, çünkü geçen 2000 yıl H ıristiyanlığın bir sem bolü olan Balığın yıldızları son kez ekinoksal ufkun altında yerlerini almaktalar; bu önüm üzdeki 200 veya buna yakın yılda aşamalı olarak oluşacak.6 Öte yandan Balık çağına varmadan önce dünya Koç Çağı ile yön etiliyordu; Koç İbrahim inancının ve eski Mısır’da Am un’un sem bolüydü, her ikisi de MÖ yaklaşık 2 2 0 0 ’de bu dönem in başlam asından bir süre sonra üne kavuştu.7 Geriye hareket eden yılın yöneticisi olarak Koç bir önceki Boğa Çağının yerine geçm işti. Bu çağın Boğa kültü Akdeniz’e egem en olm uştu ve bugün hâlâ Ispanya’nın büyük stadyumlarında gösterisi yapılan barbar boğa güreşlerinde yaşamaktadır. Büyük Sfenks Ejiptologların ısrarla belirttikleri MÖ 2550 civarında, yani Boğa Çağı sırasında oyulduysa o zaman ona devasa bir boğa heykeli olarak m odel verilm esi, haliyle daha anlamlı olurdu. Her yıl bahar ekinoksunda şafaktan önce yıldızlı gökyüzünde ilahi suretine gözünü dikerek bakabilirdi. Orta Doğu’nun eski kültürlerinin bu geriye hareket eden çağ sırasında Boğa’nın ekinoksal yükselişine hürm et ettikleri ve hatta dinsel sanatta tasvir ettikleri bilinm ektedir.

8 Ayrıca bu uzak dönem de, M ısır’ın başşehri M em fis’te Apis adı alım da boğaya 6 Bütün hesaplamalar Skyglobe 3.6 bilgisayar programına dayanır. / W est, The Travellers Key to Ancient Egypt, sayfa 70. 8 Hartner; Santillana ve von Dethend. sayfa 124-5. tapılırdı. Eski resimler, bu çok merasim yapılan Boğa Çağında onun güneşe bağlılığını teyit edercesine ve ideal bir ekinoksal zam an gösterici yaparak onu boynuzlarının arasında güneş diskiyle resm etm ektedir. Ancak açıkça görebildiğim iz üzere Sfenks hiç de bir boğa değil, bir aslandır ve aslan ise Aslan burcunun sem bolüdür. Ö yle ise son Aslan Çağı ne zaman gerçekleşm iş olabilir? Bilgisayar yazılım ına klavyeyle koordinatları ve tarihleri tuşlarız ve ardından, yalnız çok uzak zamanlardaki atalarım ızın şahit olduğu, bir çağın gökyüzü hareketleri m onitör ekranda çıkar. Bilgisayar hesaplamaları çok kolay yapar ve bize Boğa Çağından önce İkizler Çağının, Yengeç Çağının ve ondan önce de M Û yaklaşık 11.380 ve 9220 arasında 2160 yıllık dönem boyunca hüküm süren Aslan Çağının geldiğini söyler. (,Üçüncü Bölüme bakın.)

.