Francois Michel – Adım Adım Su

Üçte ikisi deniz ve okyanuslarla kaplı olduğundan dünyamız uzaydan bakıldığında mavi bir gezegen olarak görünür. Mars veya Venüs gibi su barındıran başka gezegenler olsa da, su sadece, Dünya üzerinde üç farklı halde bulunur: Katı halinde buz, sıvı halinde su ve gaz halinde su buharı… Bunlar içinde yaşamımız için en önemli olanı, hiç şüphesiz sıvı hali. Yeryüzü bundan 4,6 milyar yıl önce oluştu. 4 milyar yıl önce volkanik dağ ve gayzerlerin bol miktarda su buharı yaydığı korkunç derecede sıcak olan gezegenimizin etrafı yoğun bir bulut perdesiyle çevriliydi. Zaman içinde, ısının yavaş yavaş azalmasıyla su buharları yağmura dönüştü ve dünyamız milyonlarca yıl süren, hiç durmayan devasa bir fırtınaya maruz kaldı. Böylece ilk okyanuslar oluştu. 6 ■ ■ Yaşam, bundan 3 milyar yıl önce okyanus sularında ortaya çıktı. Aradan uzun bir zaman geçtikten sonra, güniimüzden 400 milyon yıl önceyse ilk olarak bitkiler, ardından da hayvanlar sudan çıkarak karalara yayıldılar. Fakat sudan yoksun hiçbir bölgede hayatlarını sürdüremediler, çünkü su olmayan yerde yaşam da olmaz. « O Okyanuslar, bulutlar, yağmurlar, buzullar, yeraltı suları, nehirler… Su büyük bir döngüyle dünyanın bir yerinden diğerine durmadan hareket eder. Bu döngü çöller dışında yeryüzünün hemen her yerine suyun ulaşmasını sağlar. Her geçen gün daha Jazla su tüketiyoruz. Fakat yeryüzündeki kaynaklar eşit dağılmadığından bu tüketim ne yazık ki dengesiz bir şekilde bölüşülüyor. Su kaynaklarını gereğinden jazla tüketmeden adil olarak nasıl paylaşabiliriz? Bu, çağımızın en önemli meselelerinden biri… 7 H20 , su ve özellikleri Bir damla su, H20 formülündeki milyarlarca su molekülünden oluşur. Her bir molekül bir oksijen atomu (O) ve ona yapışan iki hidrojen atomundan (H2) meydana gelir.

Su kendine has birçok özelliği bulunan bir maddedir. Bütün, sıvılar gibi su, yerçekimi sayesinde, kendi ağırlığının etkisiyle akar ve içinde bulunduğu kabın şeklini alır. Kabı yan yatırdığımızda suyun yüzeyi de yatay konuma geçer. Su sıkıştırıLamaz. Yüzeyinin sakip olduğu özellikler nedeniyle içinde bulunduğu maddelerin iç yüzeylerini sarar ve bir yüzeyle temasa geçtiğinde dairesel bir şekil alır. Tıpkı yere düşen yağmur damlaları ve ağaç yapraklarındaki çiy taneleri gibi. Büyük bir basınçla fışkırtılan ince su damlaları sert kaya parçalarını ve bazı metalleri kesmek için kullanılır. Saf su yalıtkandır. Elektriği iletmez. Fakat yeryüzünde neredeyse hiç saf su bulunmaz. Gündelik hayatta kullandığımız su iletkendir. 0 yüzden ıslak ortamlarda elektrik akımlarına yaklaşmamak gerekir. 8 Su, çok kullanışlı bir çözücü Suyun en önemli özelliği, birçok farklı maddeyi çözebilmesidir. Suyla temas eden maddeler “bozulur,” ayrışır ve görünmez hale gelir. Kesmeşeker ya da bir tutam tuz örneklerinde olduğu gibi, bu maddeler suyun içinde çözünür.

Suyun tadının şekerli veya tuzlu olmasından anladığımız üzere aslında yok olmazlar, eğer suyu buharlaştırırsak tekrar ortaya çıkarlar. Suyun eritmediği ve suyla birleşmeyen maddeler de vardır, örneğin yağlar. Biraz su ve zeytinyağını karıştırdığımızda ilk olarak ufak yağ taneciklerinin ayrıştığını görürüz, jakat kısa süre sonra yağ yüzeye çıkar ve suyla birleşmeyi reddeder. Su ve yağ, salata soslarında da olduğu gibi, kararsız bir emülsiyon oluşturur. 9 Sıvı, katı veya gaz Su, basınç ve ısının etkisiyle hal değiştirir. Sıvı, katı veya gaz hallerinde bulunabilir. O ve 100 derece arasında su sıvıdır. Normal basınçta 100 derecelik bir ısıda kaynayan su yüzeye çıkarak patlayan baloncuklar olarak tamamen görünmez bir bukar haline gelir. Buharlaşma daha düşük sıcaklıklarda kaynama olmadan, ama daha yavaş bir şekilde de ortaya çıkabilir. Çamaşırların kurumasını sağlayan buharlaşmadır. Senin de bildiğin gibi yazın çamaşırlar kış mevsimine göre daha çabuk kurur. Etrafımızdaki havanın içinde su buharı bulunur, ama onu göremeyiz. Buharlaşmanın tersi ise yoğunlaşmadır. Isı düştüğü zaman, gaz su damlalarına dönüşür. Bulutlar, çiy taneleri, sis ve banyo aynasının üzerindeki buğu bu şekilde, doyma noktasına gelmiş nemin yoğunlaşmasıyla oluşur.

.