Hanefi Avci – Halic’te Yasayan Simonlar

Neden yazıyorum? Yazmak için kimsenin bir sebebi olmamalı. Okumak dünyada elzem olduğu halde, okumayan ülkemde yazmanın sebebi aranıyor, arıyoruz. İnsan kendine de soruyor: Neden yazıyorum? Neden yazmalıyım? Herkesin, bırakın kolayca, bin bir çabayla dahi gelemeyeceği bir noktadayım. Sayısını bilemediğim kadar çok olay içerisinde yer aldım, çok şey yaptım; ama yaptıklarımın bir kısmını yıktım ve tamamının yıkılması gerektiğine inanıyorum. Bu kitapla bir kısmını daha yıkmaya çalışacağım. Kendimce sağ görüşle, bazı değerlerle, belirli bir vatan, millet, ülke ahlak anlayışını kapsayan inançlarla büyüdüm. Daha yücesine özenerek yaşadım ama geçen zamanda, yaşayarak gördüğüm olaylar sonrasında bu yüce değerlerin bir kısmını sorgulamaya başladım. Bunlardan yalnız biri veya bir kısmı bile yazmam için yeterliydi. Kaç yaşındayım? Yaştan kasıt ne? Eğer kastedilen doğumdan itibaren geçen zaman ise nüfus kağıdımda yazan tarihe göre 54 yaşındayım; biyolojik olarak sağlığım veya hissettiğimse 35-40; duygu dünyamda yaşadığım ve gördüğüm olaylar, aldığım dersler, çektiğim acılar ise o zaman kendimi 100-150 yaşında hissediyorum. Hiçbir polis benim kadar değişik olay yaşamamıştır. Ülkenin en güneyinden en doğusuna, oradan en batısına kadar her yerinde görev yaptım. 12 Eylül öncesi sağ-sol çatışmalarının ülkeyi iç savaş aşamasına getirdiği olaylardan, 1984 sonrası PKK’nın yarattığı Güneydoğu katliamlarına; 1990’lı yılların başında yeniden hız kazanan (başta İstanbul olmak üzere) büyük illerimizdeki suikastlara; siyaset ve terör olaylarına kadar tüm ideolojik çatışmaların soruşturulması safhasında yer aldım. Büyük hayali ihracat şebekelerinden, büyük banka dolandırıcılıklarına; ihalelere fesat karıştırma olaylarından, uluslararası uyuşturucu şebekelerinin soruşturulmasına kadar çok geniş bir kriminal yelpazede çalıştım. Bu görevler esnasında sokakta adam da kovaladım, daire başkanı olarak ülke genelinde ve hatta uluslararası alanda polis teşkilatlan ve kuruluşlarıyla işbirliği içinde planlama da yaptım, müşterek operasyon icrasında da bulundum. Suçlu gördüğüm kişilerle fiziken ve ruhen mücadele etmekten, silahlı çatışmaya; en teknik cihaz ve sistemlerle onların karşılarına çıkmaya kadar her sahada ve her türlü polisiye olayda yer aldım.

Sonra bir anda polislikten, devletin güvenlik gücü olmaktan, yani avcılıktan sistemin istemediği, yanlış bulduğu bir hedef, bir av konumuna düştüm. Bunlar da gerçek manada kendimi 100-150 yaşında hissetmeme neden oldu. Yaşadıklarımdan dolayı, sanki yüksek bir tepeden kendi sahamda tüm dünyayı seyreder gibiyim. Kendimi, herkesin geçeceği yollardan çoktan geçmiş biri gibi hissediyorum. Şu tepenin arkasında bulunanlar biraz sonra karşıdan gelecek olanlara tuzak kurmuşlar, eyvah yine kan dökecekler, biri bunları uyarsa… Ben, “Ey tuzak kuranlar değmez, yapmayın, düşmanlık büyük hata, bu tuzağa kendiniz düşeceksiniz, yapmayın, etmeyin!” demek istiyorum. Bulunduğum noktaya nasıl geldim? Bu mucizeden öte bir şeydi. Ne mucizeyle ne de benim çalışma ve gayretimle olacak şey değildi; ne akıllı ne de cesur olmam yeterliydi. Belki mistikçe düşünülünce, akıl üstü bir irade buraya gelmemi istedi. Bu noktaya gelişim fiziki bir mücadeleyle olsaydı, derin vadilerden geçmiş, aşılması imkansız dağları aşmış, masallardaki ejderhalarla kavga etmiş, hiç kimsenin bilmediği tehlikelerle boğuşmuş olmak gerekirdi. Fiziki tehlikeleri geçmek, kavga etmek zor şeylerdi ama bunları gerçekleştirmek mümkündü; oysa insanın kendi ruh dünyasındaki kavgası, kendi içindeki tehlikeli yolculuğu çok daha zor, çok daha amansız mücadele gerektiriyordu. Daha önemlisi sadece kavgayla ve akılla da zihinde ve kişilikte bazı şeyleri aşmak mümkün olamıyordu, tüm bunlar yeterli değildi. İçte ve dışta milyonlarca, milyarlarca tesadüfün art arda, sistemli, düzenli bir biçimde etrafımda meydana gelmesi ve tüm ruhumu, benliğimi etkileyerek beni bulunduğum yere itmiş olması gerekirdi. Mademki herkesin kolayca gelemediği bu yere, mucize üstü bir şekilde savrulmuştum, olan ve olacak birçok olayın perde arkasını çok az da olsa görebiliyordum. O zaman arkadan gelenlere söyleyecek sözüm olmalıydı; yaşadıklarımı, yollardaki tehlikeleri, kendilerine kurulan tuzakları anlatmam ve bunlardan kurtulma yollarını, bildiklerimi söylemem gerekiyordu. Görev uğruna tüm yaptıklarımın doğru olduğu fikrini zihnimde yıktım.

Bir zamanlar yok etmeye bütün gayretimle çalıştığım tüm düşmanlarımın, silaha ve şiddete sarılmayan hallerini şimdi elzem görüyorum. Onları silaha ve şiddete itenin de aslında doğru olduğunu zannettiğim değerler olduğunu anladım. Bu öyle büyük bir şeydir ki; ne dağa, ne tepeye benzer. Ruh dünyasında bu kadar büyük bir değişime dayanmak mümkün müdür? Karanlıktan aydınlığa, soğuktan sıcağa, inançsızlıktan inanmaya gidiş gibi; birbirinin zıddına dönerek öncekinin tam tersine yol almak o kadar zor ki… Sözlerle tarif etmek, yaşamadan anlamak mümkün değil. Hayatım boyunca, yapmam gereken işin gereği ne ise onu yapmaya çalıştım. Ne para, ne makam, ne de başka bir menfaat, hiçbir zaman eylemlerime etken olmadı. Yaptığım işin yapılmasının gerekliliği önem taşıyordu. Bütün enerjimle, gayretimle, aklımla, yaptığım işe kilitleniyordum. Ne özel hayatım, ne eğlencem ve merakım, ne istirahatim vardı. Sabah uyanınca işe başlar, yorulunca uyur, uyanınca tekrar hedefime yönelirdim. Bir derviş edası, bir ideal tutkusu, bir iş sevdasıydı benimki. Her iş tehlike, her iş riskti aynı zamanda. Dünyada herkesin hayran olduğu, hakkında şiirler yazılan, aşıklarının her tepesi için ayrı eser verdiği İstanbul’da dört koca yıl çalışmış; her türlü lüks yaşamı sağlayacak imkan ve konuma sahip olmama rağmen bir defa bile ne İstiklal Caddesi’nde ne Bağdat Caddesi’nde gezmedim. Bir defa bir gazinoya gitmedim, resmi mecburi yemeklerin haricinde bir defa bile lüks değil, sıradan bir restorana gidip yemek yemedim, bir arkadaşımı yemeğe götürmedim. İş varken, ülke tehlikedeyken, yemeğe gidilir mi? Hayatım boyunca hiç 20 gün izin kullanmadım, hiç kampa veya tatil anlayışı ile bir yere gitmedim.

Gitmeyi de uygun görmez, gidenlere ise görevden kaçıyorlar diye kızardım. Bu konudaki en büyük lüksüm restoranlardan paket servis olarak acılı, baharatlı yemekler getirtip, bu yemekleri şubenin makam odasında çalışma arkadaşlarımla birlikte yemekti. Arkadaşlarım beni, yanıma gelene yemek ısmarlarken olsa olsa: “Tostun neli olsun?” diye soran; şube çaycısının yaptığı tosttan başka bir şeye zaman ayıramayan biri olarak tanımlıyorlardı. Böyle bir anlayış, çalışma ve inanç nasıl olabilirdi? Ama en mütevazı haliyle benim gerçeğim buydu. İçimde kaynayan iş ve çalışma isteği ise bundan öte bir şeydi. Bu kadar çalışma ve gayret sonucunda elde ettiğim tecrübeyle olağanüstü eserler ortaya çıkmıştı. Daha iyisini, daha üstününü, daha sihirlisini yapmak gerekiyordu; bir öncekinden elde edilen bilgiler daha üstünün yapılmasını sağlıyordu ama ben gerçek manada yaptıklarımızı asla yeterli görmüyordum. Kaçırdığımız fırsatlara, boş geçen zamana ve karşımızdaki güçlerin gerçekleştirdiği en küçük bir olaya bile nasıl geçit verdiğimize hayıflanarak yaptıklarımızı yetersiz buluyordum. Daha çok çalışmalıydık, daha çok gayret etmeliydik… Herkesin beğendiği, hayran olduğu teknik ve elektronik araçlar ortaya çıkıyordu. Daha iyisi, daha üstünü derken sonunda yaptığımızın ne demek olduğunu, değerini, ancak kendimiz anlayacak hale gelmiştik. Sihirli teknolojiler, sihirli çözümler o kadar olağanüstüydü ki anlatmak ve anlamak için kendimizden başka kimseyi bulamaz olmuştuk. Bu hal aslında korkunç bir teknoloji tapıcılığı haline gelmişti. Suçluları bulup ortaya çıkaran, yeni tasarladığımız sistemler çok değerliydi, uğruna her şey yapılmalıydı. Aslında bunlar bu ülke için gecikmiş araçlardı ve bunlara yönelik çalışmaları sınırlayıcı hiçbir ölçü kabul etmiyorduk. Sonunda, aslında sonunda değil daha başında, çabalarım meyve vermişti, isteğim olmuş, mucize gerçekleşmişti.

Anlattıklarımı anlayacak, ana planını kurduğum kafamdaki sistemin işleyişinde bana gerekli teknolojiyi sağlayacak insanla karşılaşmıştım. Sistem kurulmuş, az sayıda personel ve teçhizatla tüm illegal yapılarla mücadele edilir hale gelinmişti. İnanılmazlar yapılabiliyordu artık, her şey ilim, akıl ve teknolojiyle oluyordu. O güne kadar yapılanlara bakıldığında, mucize ötesi şeylerin gerçekleştiği görülebiliyordu İllegal örgütler, casusluk şebekelerine taş çıkartacak gizli yöntemler ve yollar kullanıyorlardı. Ama ne yaparlarsa yapsınlar olmuyordu. Onlar, adı sanı hiç bilinmeyen en gizli elemanlarını gönderiyor, biz onları kısa sürede tespit edip etkisiz hale getiriyorduk. Yurtdışında işleri yöneten Dev-Sol lideri Dursun Karataş, aldığı her tedbire rağmen gönderdiği en gizli adamlarının hiçbir eylem yapamadan en kısa sürede yakalandığını gördüğünde, “Alnmıza Dev-Sol yazsak, polis sizi bu sürede bulamaz, siz nasıl yakalanıyorsunuz?” diyordu. Gerçek de böyleydi. Eğer alınlarına kırmızı yazıyla Dev-Sol militanı, terörist yazsalar o kadar kolay bulamazdık onları. Ama en gizli örgüt mensubu ne kadar yeraltında kalsa da kısa sürede yakalanıyordu, artık meydan herkesin kullanabileceği kadar boş değildi. Tüm illegal yapılarla yıllarca mücadele ettik. Daha eylemelerine başlamadan, en gizli saklı hücrelerinde onları tek tek yakaladık. Asıl önemli olan, eylemcileri sadece teknik sistem ve akıl üstünlüğüyle yenmek değildi. İşin kökenine inmek gerekti. İnsanlar neden bu yola girer, hayatlarını, varlıklarını, geleceklerini neden tehlikeye atardı? Ne yapmak istiyorlardı, bunlar deli miydi, bu kadar önemli olan sebepleri neydi diye sorgulamaya başladım.

Yıllar yılları kovaladı, olaylar olayları… Bir süre sonra, toplumsal yaşam için yıllarca düşman gördüğüm grup, düşünce ve örgütlerin aslında sağlıklı bir demokrasinin olmazsa olmazı olduklarını; modern bir toplum için asıl tehlikenin, bunların aksine her muhalefeti yok etmeye odaklanmış olan benim savunduğum değerler olduğunu anladım. Bunun acısını derinden yaşadım. Bu açıdan eskiden savunduğum tüm düşünceleri düşman görmek tarif edilmez bir duyguydu. Geçmiş yıllardaki anlayışıma göre, bütün radikal muhalefeti yok etmeli ve bunu yapacak sistemi kurmalıydım. Mesleğe yeni başladığım Mersin’de görev yaptığım yıllarda, benim için sistemin ve rejimin muhalifi olan; devleti, orduyu ve polisi eleştiren herkes kötü niyetli, hain ve ajandı. Tüm solcular Rus ajanı ve vatan haini idi, onlara en ağır ceza verilmeliydi. Ama duygu dünyamdaki büyük değişimlerin olduğu, anlatılamaz şeylerin ruhuma çarptığı o çileli günlerim ve biraz da karşımda olan insanlarla temasım sonucunda, onların inançları uğruna katlandıkları kişisel fedakarlıklarını görerek demokratik muhalefeti hoş görmeyi öğrenmiştim. Bununla birlikte radikal olan, hele eline silah alan ve şiddet kullanan herkes, her örgüt mutlaka durdurulmalı, yok edilmeliydi. Sonunda tapacak kadar bağlandığım, yaratılması uğruna bu kadar gayret gösterdiğim, her şeyimi verdiğim değerlerin yıkılması için gayret gösterdim, yıkılmasını istedim. Bu kadar büyük bir değişim, bu kadar büyük bir dönüşüm mümkün müydü? Yaşamın gayesi vatan, millet, bayrak, ülke, Allah, din, ahlak, kanunlar değil miydi? Bunlar o kadar önemliydi ki uğrunda binlerce insan ölmüştü, gerekirse daha binlercesi ölmeliydi. Asla bu kutsal değerler ihlal edilmemeli, hiç kimse bu değerleri kirletmemeli, bunlara karşı gelenler bertaraf edilmeliydi. Bugün hala bu düşünceleri savunanlardan o zaman bir tek farkla ayrılıyordum; ben her şeyin meşru, aleni ve herkesin huzurunda olması gerektiğini düşünüyordum; Susurlukçuların yaptığı gibi gizli, kaçak değil. Sağ düşünce ülkenin iyiliği, güzelliği ve tüm yüce değerler için vardı; sol düşünce ise komünizm, inançsızlık, SSCB demekti; mutlaka yok edilmeliydi. Devleti eleştirene mani olunmalı, durdurulmalıydı. Ecevit nasıl sol, ortanın solu diyerek, binlerce şehit verilerek kurulan bu devleti eleştirebilirdi? Nasıl Sovyetler’in rengine benzer sol, sosyalist anlayışı savunabilirdi, buna niye müsaade ediliyordu? Yıllar, yıllar sonra şu sonuca vardım: İnsanların eylemlerini kafalarındaki fikirleri; fikirlerini ise inanç ve düşünce sistemleri, dolayısıyla dogmatik olarak kutsal kabul ettikleri ve hayatlarının anlamı olan ve uğrunda ölümü göz aldıkları yüce değerler belirliyorsa; bu ülkede bunca olumsuzluk varsa ve yıllardan beri devam ediyorsa, her şey kötü ve yanlış ise, bunun sebebi ufak tefek şeyler ve kişilerin hatası olamazdı.

Hata, tüm eylemlerimizi yönlendiren, anlamlandıran fikir ve düşünce sistemimizin kaynağı olan dogmatik inançlarımız ve kutsallarımızdaydı. Yani bizim yücelttiğimiz, uğruna her şeyi feda ettiğimiz, canımızdan çok sevdiğimiz, varlığımızın sebebi, kendimiz olmamızı sağlayan, bizi başkasından farklı kılan, bize ruh veren, başka ırk ve millet olmamızı sağlayan değerlerde sorun vardı. Yoksa bunca hata, bunca anormallik niye olsundu ki? İşte bu en büyük değerleri eleştirmek, bunca yıl inandığımız, bizi biz yapan şeylere yanlış demek hiç kolay değildi. Ruhsuz insan olmak, motorsuz araç olmak gibi bir şeydi. Türk milliyetçiliğinin, Türk gelenek ve ahlak anlayışının, kanunlarımızın, hatta dinin, bu ülkedeki uygulanış biçimi yanlıştı; en azından zamana ve şartlara uygun değildi. Yoksa ülkemiz bu halde olur muydu, dünya ile yarışta bu kadar geri kalır mıydı? Terör 40 yıldır devam eder miydi? Bu kadar yolsuzluğun ülkede kabul görmesi, kimsenin bunlardan rahatsız olmaması, hatta yapılanları olağan bulması mümkün müydü? Başta fark edemesem de yaşadığım her olaydan bir emare alarak 32 yılın sonunda; çok samimi olarak inandığım, hiçbir karşılık beklemeksizin uğruna gece gündüz çalıştığım, varlık sebebi gördüğüm değerlerin, ihtiyaca cevap vermediğini, hatta tüm sorunlarımızın kaynağı olduğunu anladım. Bu gerçeği kabullenememenin, kendime bile itiraf edememenin, öldürücü tesirini yaşadım. Yanlışı ayıklayıp doğruyu bulmak istiyorum. Hiçbir önyargı taşımadan, neyin yanlış neyin doğru olduğunu söylemeden; yanlışla doğruyu bulmanın yöntemini, bunu anlamanın şeklini sunmak istiyorum. Bir ölçü, bir terazi olacak; yanlışla doğruyu anlamaya yarayacak mikyaslar, değerler, fikri teraziler yaratmak istiyorum. 32 yıllık meslek hayatımın her olayı, her konusu bir kitaba, bir filme konu olacakken, tüm. yaşadıklarımı ve hayatımı bir kitaba sığdırmam mümkün değil. Bu nedenle iddialarımın ispatı, vardığım neticelerin anlaşılması ve düz fikirlerin hazmedilebilir kaplarda sunulması için sadece beni etkileyen, fikir dünyamı değiştiren, yukarıdaki çerçeve ile sınırlı konularda yaşadıklarımı kısaca anlatıp vardığım neticeleri özetleyeceğim. Simon İnançları ve idealleri uğruna çalışan, bu uğurda fedakarlık, gösteren, her şeylerini bırakıp illegal örgüt mensubu olan insanlara eskiden beri aşırı saygı duyardım. Bu insanlara karşı mücadele veriyor, ama aynı zamanda onların çok idealist olduklarını, bir inanç uğruna çalışmalarının, fedakarlıklarının çok değerli olduğunu ve bu işlere büyük oranda kendi özgür iradeleri ile girdiklerini düşünerek onlara saygı duyuyordum.

Başka insanlara zarar vermeden, doğru bir amaç, fikir ve ideal uğruna bu kadar fedakarlık yapabilme, böyle bir anlayışı benimseyen siyasi veya sosyal yapının içerisinde bulunma, böyle insanlarla dost ve arkadaş olma özlemimi hep taşıdım. İllegal örgüt mensupları kadar değil ama onların onda, hatta yüzde biri kadar idealist arkadaşlar bulduğumu zannettiğim her kadrodan ayrıldıktan sonra, arkadaşlarımın makam ve mevki gibi basit çıkarlar uğruna birbirlerini kırdıklarını, kutuplaştıklarını görünce üzüldüm, galiba normal şartlarda böyle bir ortamı yakalamak mümkün olmuyor. Benim özendiğim illegal örgüt mensuplarının eylem ve faaliyetleri değil, dünyanın maddi nimetlerini bir kenara iterek bir fikir-ideal uğruna yaptıkları fedakarlıklardı. Hatta özenerek, onların yerinde olmayı bile düşünmüşümdür. Hayatın asıl manasının, varlık sebebimizin, manevi varlığımız olan fikir ve düşüncelerimiz doğrultusunda çalışmak, bu uğurda mücadele etmek olduğunu, insanların inançları uğruna ölürken bile maddi zenginlik için yaşayanlardan daha mutlu olduklarını düşünmüşümdür. Ne de olsa çevremde gördüğüm devlet memurları üç beş kuruş rüşvet almak için haksız ve hukuksuz davranışlara girişip vicdanlarını satarken; her şeyi para için yapan ama kendilerini vatansever olarak tanıtan mafya mensubu organize suç şebekeleri birkaç kuruş için namuslarını ayaklar altına alarak cana kıyıp insanlara eziyet ederken; ülkenin ve benim düşmanım olduklarını düşünerek karşı olduğum illegal örgüt mensupları kendi idealleri uğruna her fedakarlığı yapıyordu. Banka soyuyor ama beş kuruşunu almak akıllarına gelmiyordu. Bizimkiler aleyhte yalan yanlış hikayeler uydurarak birbirini ispiyonlarken, onlar yakalanıyor ama arkadaşlarım ele vermemek için her türlü zorluğa katlanıyorlardı. Bu ve benzeri karşılaştırmalar, inanç ve ideallerini hiçbir zaman kabul etmemekle beraber, içimde illegal örgüt mensuplarına karşı hayranlık uyandırıyordu. Ancak yaşadığım bir olay, o alemin, o dünyanın da göründüğü kadar idealist olmadığını, bu insanların özgür iradeleriyle her türlü yanlışa değil yalnızca onlara hedef gösterilen belli kötülük ve yanlışlıklara karşı olduklarını anlamamı sağladı. Bu insanların kendi inanç ve idealleri yanında kendilerine sürekli empoze edilen propagandaları doğru zannederek, bu uğurda mücadele ettiklerini, asıl gerçeklerin farkında olmadıklarını gördüm. Dolayısıyla bu tip insanları idealize etmemin yanlışlığını görmem, belki de onlara olan saygımın azalmasına sebep oldu, Diyarbakır’da görev yaptığım dönemde (1984-1992) PKK’nın şehir hücreleri, şehir faaliyetleri yeni yeni artmaya başlamıştı. PKK merkezi, kırsal alana destek çıkılması amacıyla, devletin kırsaldaki askeri baskının hafifletilmesi için, şehir eylemlerinin başlatılması talimatını vermişti. Böylece PKK’nın şehirdeki faaliyetlerini izlemeye ve kırsal sahada faaliyet gösteren militanları tespit edip yakalamaya yönelik çalışmalarımız başladı. Kısa sürede Halide kod adlı eski bir kadın militanın Diyarbakır bölgesini örgütlemek ve buraları organize etmek üzere görevlendirildiğini tespit etmiştik.

Bir müddet sonra, geçmiş dönemde faaliyet göstermiş ve PKK mensuplarını iyi tanıyan insanlar sayesinde, Halide’nin gerçek kimliğinin tüm aile üyeleri PKK taraftarı olan, 1975 yılından beri PKK saflarında faaliyet gösteren, 1980 dönemi öncesi militanlarından Güler Çelik olduğunu tespit ettik. Elazığlı olan Çelik ailesinin hemen hemen tüm fertleri geçmiş yıllardan beri örgüt içinde faaliyet göstermiş, örgüte önemli destekler vermişti. Ailenin 3-4 ferdi, 12 Eylül dönemi öncesinden beri örgütün ileri kadrolarında yer almıştı. İşte Güler de örgütün eski kadrosundandı ve uzun süre cezaevinde yatmış, cezaevinden çıktıktan sonra örgüt kampına, Beka’ya gitmiş, burada uzun süre kaldıktan sonra grupları tekrar örgütlemek üzere Türkiye’ye gönderilmişti. Biz Güler’in faaliyetlerini takip ediyor, onun ilişki ve irtibatlarını biliyor, ancak olayın olgunlaşması, örgütün tüm hücrelerinin ortaya çıkması için bekliyorduk. Bu arada önemli bir gelişme oldu. Umulmadık bir şekilde kırsal alanda bir kuryenin varlığını tespit ettik. Kuryenin mektuplarını ele geçirdiğimizde, bahar atılımı dolayısıyla LübnanBeka’daki kamplarda bulunan PKK militanlarının bölgelerine gönderilmek üzere sınırdan geçtiklerini, bu arada Diyarbakır-Elazığ civarında faaliyet göstermek üzere gönderilen bir grup militanın Mardin bölgesinde çatışmaya girmesi üzerine grubun ikiye bölündüğünü, yurtdışından gelmiş olan lider kadrodaki bir grup militanın Mardin’de sıkışıp DiyarbakırGenç bölgesine geçemediklerini öğrendik. Bölgeye geçebilmek için kuryelerle haber göndererek kendilerini alabilecek bir kılavuz-kurye sisteminin kurulmasını istiyorlardı. Bu gruplarla buluşmak üzere Diyarbakır merkeze gelen kuryeyi yakaladık. Üzerindeki gizli nottan, Mardin kırsalında kendi gruplarından kopan ve yolu bulamadıkları için dağa gelemeyen iki militanın Diyarbakır şehir merkezinde olduğunu anladık ve kuryenin yerine geçirdiğimiz eski bir itirafçıyı buluşmaya gönderdik. Gelen kişilerin durumundan önemli kişiler olduğunun anlaşılmasıyla da yakalamayı gerçekleştirdik. Mardin kırsaldan kopmuş iki önemli militanı Diyarbakır merkezde yakaladık. İlginç bir durum ortaya çıkmıştı. Daha önce yakaladığımız başka militanların ifadelerinden ve onlardan ele geçirdiğimiz dokümanlardan anlaşıldığı üzere, yakaladığımız militanlardan biri Beka kampında kamp komutanlığının yanı sıra, kampta suç işleyen kişilerin yargılandığı, kendi deyimleriyle “devrim mahkemelerinin” başkanlığını da yapan, Simon kod adlı biriydi.

Simon’un gerçek adı Yılmaz Çelik’ti. Yani Diyarbakır şehir örgütünün lideri olan Güler Çelik’in erkek kardeşi. Avrupa’da uzun süre kalmış, orada faaliyet göstermiş, bir ara örgüt tarafından Güney Afrika’ya bile gönderilmişti. Avrupa’dan Beka kampına gelmiş, kampta uzun süre bulunmuş, bu dönem içerisinde de devrim mahkemesi başkanlığı yapmıştı. Aslında PKK kamplarındaki militanların kamp hayatı, yaşam tarzları, yetiştirilme biçimi, orada nelerin suç olduğu gibi konular başlı başına bir kitaba, belki de birden fazla kitaba konu olacak nitelikte ve orijinalliktedir. Eğer bir gün biri, hele de orada yaşayan biri çıkıp o günkü kamp hayatını, o ortamı, kuralları, orada suç ve cezanın ne olduğunu, sistemin nasıl çalıştığını yazarsa, ben veya benim gibi oradaki hayatı biraz bilen birkaç kişi dışında kimsenin okuduklarına inanacağını zannetmiyorum. Bu kamplar tarif edilemez, oranın bu dünyada olduğuna ve orada yaşananların gerçekten yaşanmış olduğuna inanmak mümkün değil. Zaten PKK gerçeği buradadır, bizim gördüğümüz savaşan, pusu kurup katliam yapan, inanılmaz olayların faili militanlar bu gerçeğin bize yansıyan neticeleridir. Asıl gerçek, asıl anlaşılması gereken ise o kamptaki insan, hava, yaşam, eğitim, değerler sistemi, yani o kampın kendisidir. Orası insan ruhunun ve kişiliğinin değiştirilmesi konusunda Dr. Moro’nun Adası adlı kitapta anlatılanların on katı oranında netice elde etmiş gerçek bir psikoloji laboratuvarıdır. Orası dehşet bir yerdir, orayı anlamak öyle kolay değildir. PKK kamplarında, bulunan militanlar inanılmaz bir yönlendirmeye tabi tutuluyor ve inanılmaz bir inanç keskinliği içinde yetiştiriliyorlardı. Orada örgütün isteği dışındaki en ufak bir faaliyet. ciddi suç olarak yargılanıp değerlendiriliyordu.

Kampta bulunan bir militan, eğer, “Ben bir yıl önce İstanbul’da şöyle gezmiştim, kız arkadaşımla beraber deniz kenarında dolaşmıştım…” şeklinde konuşursa, en hafifiyle bu kişinin cezası idamdı. Militanların kafasını karıştırarak onları devrimcilikten ve savaştan soğutmak gibi bir suçla yargılanıyorlardı. Bu sözü söyleyen, dünyanın en adi yaratığı gibi oradaki topluluk tarafından dışlanır, horlanır ve tecrit edilirdi. Hatta bu tür suçlar için o zamanlar PKK liderinin tanımladığı bir ad vardı: objektif ajanlık; burada Türkiye Cumhuriyeti devletine ajanlık yaparak bilgi vermemekle birlikte kişinin örgüte verdiği zarar aynı düzeydedir. Dolayısıyla bu kişiler ajan olmasalar da gerçek bir ajan rolü oynadığından, onların yaptığına objektif ajanlık deniyordu. Yüzlerce insanın bu suçlardan kurşuna, dizildiği, öldürüldüğü bir realitedir. Eğer bir gün PKK’nın Bekaa Vadisi’ndeki Mah- sun Korkmaz Akademisi ismini verdiği gerilla kampının etrafı kazılırsa, örgüt tarafından kurşuna dizilmiş yüzlerce, belki de daha fazla sayıda PKK militanının kemikleri çıkarılacaktır. Almanların, 1984-1986 yıllarında Almanya’da PKK’ya yönelik yaptığı operasyonda örgütle ilgili çok önemli belgelerin yanında Bekaa’da yargılanan ve suçlu bulunan militanların zılgıt eşliğindeki sevinç gösterilerinin, halaylarla gerçekleştirilen ve seyredenlerin kanını donduran infaz görüntülerinin bulunduğunu biliyorum. İşte orada bu tür suçlar işleyen, PKK çizgisine uymayan insanlar platform denen ve kamptaki tüm militanların bulunduğu topluluk önüne çıkarılıyor, orada bir mahkeme kuruluyor, mahkeme yargılamaya başladığı zaman, kampta bulunan herkesten bu kişi hakkında suçlamalar isteniyordu. Herkes ayağa kalkarak bu kişinin suçlarım sayıyor, onun hakkında iddialarda bulunuyordu. Tabii bu öyle bir yarıştı ki eğer bir kişi platforma çıkarılıp yargılanmaya başlanmışsa, bu kişiye ne kadar büyük suçlar isnat edebilirse o kadar iyi olacağı düşünülerek herkes yargılanan kişinin suçlarını saymakta birbiriyle yarışa giriyordu. İşte bu mahkemenin bir dönem başkanlığım yapan kişi, Simon kod adıyla bilinen ve bizim kimliğini çözdüğümüz Yılmaz Çelik’ti. Bu kişi, orada bulunduğu dönemde, birçok kişinin yargılanması sırasında mahkeme başkanlığı yapmış, birçok kişi idam edilmiş veya verilen idam kararları bilahare örgüt tarafından yumuşatılarak uygulanmıştı. Bu yargılamaları, o tarihlerde fiilen kampta bulunmuş, daha sonra gelip teslim olan insanlardan çok dinlemiştim. Ayrıca yakalanan kişilerin üzerinden çıkan dokümanlardan bu mahkemeler hakkında epeyce bilgi sahibi olmuştuk.

Yılmaz Çelik’in kampta komutanlık yaptığı dönemde, kız kardeşi Güler Çelik de kampta bulunmuş ve bir dönem mahkeme tarafından yargılanmıştı. Güler’e isnat edilen suç ise “baygın baygın bakmak suretiyle erkek kadroların kafasını karıştırmak, devrimcilikten soğutmaktı.” Bundan dolayı Güler Çelik idama mahkum olmuştu, ama sonra Öcalan tarafından galiba partinin kuruluş yıldönümü nedeniyle affedilip tekrar görevlere gönderilmişti. İşte biz bu olaydan ayrıntılarıyla haberdardık. Takip ettiğimiz şehir faaliyetlerinde Güler Çelik’in ekibi her gün biraz daha genişliyordu, daha fazla büyümeden bu operasyonu başlatmaya karar verdik. Planımızı yaptık Güler Çelik ve onunla irtibatlı olan kişileri gözaltına aldık. Tahkikatı yaparken bu iki kardeşi de zaman zaman bir araya getirdik ve orada, kafama takılan önemli bir şeyi Yılmaz’a sormak istedim Yılmaz Çelik ilk çatışmada örgütten kopmuştu ama aslında (bana göre inancı gereği) örgüt ideolojisi gereği tekrar örgüte katılmak ve savaşmak istiyordu, inançlıydı. Ona dedim ki: “Yakalanmasaydın tekrar kırsala çıkıp savaşa katılacaktın. Eminim ki dağda ölebileceğini tahmin ediyorsun. Kendi inançların doğrultusunda bu bölgedeki insanların haklarım, özgürlüklerini kendince savunmak ve onlara yönelik haksız olarak nitelediğin uygulamalara karşı durmak adına buraya geliyorsun. Burada samimi olarak savaşacaksın, bu konuda samimiyetinden asla şüphem de yok, doğru bildiğin için yapıyorsun. Kampta bulunduğunuz dönemde kamp komutanı olarak sen olayı en iyi bilen insansın. Güler Çelik senin kardeşin. Kardeş olmayı da bir kenara bırakırsan, iyi bir yoldaşlık ilişkisi içerisinde, hem örgüt mensubu olarak hem de kardeşi olarak devrimciliğini çok eskiden beri biliyorsun. Güler gerçekten kampta isnat edilen suçu işlemiş miydi?” “Kesinlikle Güler Çelik öyle bir suç işlememişti, asla böyle bir tavrı yoktu.

Ben bunu kardeşim olduğu için değil yoldaşlığına inandığım için söylüyorum.” dedi. İnsanlar kabullenmekte zorlanabilirler ama illegal örgütlerde akrabalık, arkadaşlık, dostluk, hatta anne-babalık gibi insanlar arasındaki yakınlık bağlan feodal ilişki olarak tanımlanır. Bu tür ilişkilere değer vermek, iyi karşılanmaz ve aşağılanır. Bunun yerine örgütlerde aynı inanca sahip olmak, yoldaşlık ve devrimcilik yeni bir yakınlık bağı olarak kabul edilir. Zaten örgütler insanların değer yargılarını bu kadar değiştirerek insanlarda yeni bir kişilik ve yeni bir değerler sistemi yarattıkları için onlara istedikleri şekilde hükmedebilir, aksi takdirde kişiler bu değerleri benimseyip kişilik dönüşümüne uğramadan eylemleri gerçekleştiremez. “Peki o zaman sen kardeşin, daha ilerisinde heval/yoldaş olarak bildiğin Güler Çelik’in bir örgüt mensubu olarak bu suçu işlemediğine inandığın halde neden mahkeme başkam olarak orada açık bir tavır koyup kardeşini veya hevalini savunmadın, İdama mahkum edildiği halde buna karşı koymadın. Halbuki tanımadığın insanların hakkını korumak için çatışmayı, ölmeyi ve öldürmeyi göze alıyorsun, burada güvenlik kuvvetleriyle, askerle, polisle hiç tereddütsüz çatışıyorsun. Ama başka bir noktada haklı bildiğin bir kişinin hakkını korumak, bir haksızlığa karşı durmak için en ufak bir tavır gösteremiyorsun. Eğer insanlar hak, hukuk, adalet ve eşitlik gibi değerler uğruna, doğru bildikleri inançları ve idealleri uğruna fedakarlık yapıyor, çatışıyor ve ölüyor ise senin de orada haklının yanında tavrını göstermen gerekirdi. Demek ki senin hakkı hukuku savunma noktasındaki tavrın her zaman aynı değil; sana örgütün empoze ettiği konulardaki haksızlıklara karşı savaşıyorsun, ama başka bir noktada, başka bir haksızlığa karşı duramıyorsun, ” dediğimde verdiği cevap beni tatmin etmemişti. İşte o zamana kadar devrimcilerin inanç ve idealleri uğruna savaşan insanlar olduğu yönünde kafamda kurduğum imaj ve onlara duyduğum saygı yıkıldı. Demek ki onların gerçek bir doğrusu yoktu; gerçek idealler ve inançlar uğruna savaşmıyorlardı. Onlara empoze edilmiş, belki de binlerce kez tekrar edilerek beyinlerine işlenmiş örgüt gerçekleri uğruna savaşıyorlardı; bu gerçekler uğruna fedakarlık yapıp, ölümü göze alıyorlar bunun dışındaki haksızlıklara ses çıkarmıyorlardı. Sağcı-solcu, laik-anti laik, demokrat-darbeci, A veya B partisi gibi kamplara ayrıldığımızda hep kendi tarafımız haklı, karşı taraf yanlıştı; karşı durma cesaretimiz, yalnızca grubumuzun karşı olduğu kişi ve fikirlere yönelikti.

Sonra kendimize baktım, biz de öyle değil miydik? Kendi teşkilat mensuplarımızın suçlarını gizlemeye çalışıyorduk ama vatandaşın işlediği suçlara en ufak hoşgörüde bulunmuyorduk. Vatandaşa kötü muamele eden, darp ve işkence eden, görevini kötüye kullanan, rüşvet yiyen meslektaşlarımızı yakalayıp suçlarını ortaya çıkarmak konusunda ne kadar gayretliydik?

.