Mehmet Azim – Hacivat ile Karagoz

Karagöz oyununun nasıl ortaya çıktığı konusunda çeşitli görüşler vardır. Bunlardan en yaygın olanı ise Bursa’da geçen olaydır. Bu olay, bir efsane şeklinde bizlere aktarılmaktadır. Osmanlı Devleti’nin ikinci padişahı olan Sultan Orhan, Bursa’yı alır. Burada büyük bir cami yaptırmak ister. Çeşitli yerlerden ustalar gelir ve Ulucami’nin inşaatı başlar. İnşaatta Kambur Bâli Çelebi (Karagöz) demir işlerini yapar. Halil Hacı İvaz (Hacivat) ise caminin duvar ustası olarak çalışır. Hacivat, aynı zamanda caminin ustabaşısıdır. Hacivat; okula gidip eğitim almış, alışverişten anlayan, bilgili bir kişidir. Karagöz ise saf, temiz, mert, alaycı, zeki ve okumamış bir özelliğe sahiptir. Hacivat ile Karagöz arasında eğlenceli konuşmalar başlar. Bu iki insan çok nüktelidir. Diğer ustalar ve işçiler de işi gücü bırakıp bu iki nükteli insanı seyreder. Bu nedenle caminin inşaatı yavaş ilerler ve aksar.

Durumu öğrenen padişahın hiddetlendiği ve Hacivat ile Karagöz’ü cezalandırdığı söylenir. Padişah, daha sonra bu duruma çok üzülür. Şeyh Küşteri isimli bir kişi, padişahı teselli etmek ister. Bunun için beyaz sarığını çıkarır, duvara gerip perde oluşturur. Perdenin arkasına ışık yakar. Ayağındaki çarıkları çıkarır, onlarla Hacivat ve Karagöz’ün şekillerini canlandırır. Onların eğlenceli konuşmalarını seslendirir. Karagöz ve Hacivat’ı, gölge oyunu olarak perdeye aktarır. Şeyh Küşteri, Karagöz oyununun kurucusu olarak kabul edilir. 2. KARAGÖZ OYUNUNUN ÖZELLİKLERİ Karagöz oyunları, tiyatro ve sinemanın olmadığı devirlerde halkın eğlence ihtiyacını karşılamıştır. Oyunlar, güldürürken düşündürmeyi ve bazı problemlerin çözümüne yardımcı olmayı amaçlar. Özellikle devlet büyüklerinin önünde oynanan oyunlarda halkın dertleri dile getirilir. Devlet adamlarından, bu dertlerin giderilmesi istenir. Karagöz, bir kukla çeşididir.

Hem oyunun hem de iki baş kahramandan birinin adıdır. Bildiğiniz gibi diğer önemli kahraman, Hacivat’tır. Görüntülü iletişim araçlarının olmadığı zamanlarda Karagöz, insanları eğlendirmiştir. Karagöz perdesinde her olay hayalî olarak işlenebilir.

.