Mustafa Canelli – Namık Kemal – Hayatı, Sanatı, Fikirleri

İNSANLI K TARİHİND E varlığını ölOmOnden sonra da deva m ettirebilmiş, hayatıyla ve eserleriyle arl<asında “ho ş bir sadâ ” bıraitabilmiş pek çok “bQyû k insan ” vardır. Kimi kahramanlığı, kimi adâietl, kimi ilmî dirayeti, kimi hakka hizmeti, kimi engin tefekkür dünyas ı ile birer yıldız gibi parlamış olan bu şahsiyetler, insanlığın tekâmülü yolund a birer rehber v e “kilometre taşı” durumundadır. işte peygamberler v e onları takib eden maneviyat rehberleri, insanların İlâhî ölçüler v e istikamet dâiresinde yaşam a ihtiyaçları için hayatlarını vakfeden bu rehberler, mukadde s hizmetleriyle onlara doğr u yol u göstermişlerdir. Eğer bugü n insanlık âlenynd e hakikî mânâda “insanlığı” temin eden değerler yaşıyorsa , bu , onların hizmetlerinin neticesidir. V e insanlar tarihin karanlık sayfalarını aydınlatan huzur v e saadet devirlerini onlara borçludurlar. Bugün belli bir medeniyet v e bilgi seviyesine sahibiz. Eskilere göre çok daha rahat şartlar içinde yaşıyoruz . Bunu , çoğunu n isimleri unutulmuş ilim kahramanlarının gayretlerine borçluyuz . Çünk ü iptidaî âletlerin, ateşin v e tekerleğin bulunmasıyla başlayıp, kompüterlere, atom enerjisinin kullanılmasına ve uîayı n “fethine ” kadar uzanan teknolojik basanlar, hep hayatını ilme adayan fedakâr ilim adamlarının eseridir. Düflya sahnesine çıkan her yeni nesil, öncekilerin hazırladığı bilgi v e tecrübe hazinesiyle medeniyet birikimini önünd e hazır bulur. Yeni hamlelerini onlara dayanarak yapar. Bu itibarla, insanhk tarihinin büyü k hamlelerini v e o hamleleri gerçekleştirenleri yakından tanımasında büyü k faydalar vardır. Bu sayed e h e m bugün e gelişin tarihini daha İyi öğrenecek, he m de o bilgilerin ışığrnda geleceğini daha İyi görebilecektir. Yeni Asy a Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan “Biyog ­ rafiler” serisinin hedefi, bugOnOn v e yarının neslllerlyle mazinin kilometre taşları arasında bu haberleşmey i temin edecek bir köprü kurmaktır. Bu çalışmanın, Asy a v e Rumel i tarlasında Eflâtun’ları, Ibnl Sina’ları, Blsmarck’İan, Descartes’ları geride bırakacak kabiliyetlerin yetişmesine yardımcı olması en büyü k temennimizdir.

YEN İ ASY A YAYINLAR I Nâmık Kemal 21 Aralık 1840 tarihinde Tekirdağ’da doğdu.’ İki yaşmda annesi Zehra Hanımm ölmesi üzerine, ilk terbiye ve tahsili ile dedesi AbdüUâtif Pa§a meşgul oldu. Tam bir Osmanlı hanımefendisi ve gün görmüş bir kadm olan anneannesi Mahdume Hanımm, onun dokuz yaşma kadar terbiye edilmesindeki hizmetinin, çoğu zaman Nâmık Kemal’in şahsiyetinde müşahede edilen nezâket ve mukaddes değerlere bağlılığın kaynağı olduğunu söylemek yanlış olmaz. Zira bu hanımın dindar, kültürlü ve uyanık bir kimse olduğu bilirmıektedir. Dokuz yaşına geldiği zaman önce Bayezid, sonra Valide Rüşdiyesine verilen Nâmık Kemal’in bütün resmî tahsilinin on iki yaşma kadar sürdüğünü bildiğimize göre, kendisini, hayatın olgunlaştırıcı dinamizmi, hadiselerin öğretici ruhu ve kendi hususi gayreti ile yetiştirdiğini kabul etmeliyiz.^ On iki yaşına geldiği zaman büyükbabası AbdüUâtif Paşa ile beraber Kars’a gitti. Kars, Nâmık Kemal için yeni bir gelişme zemini ve değişik bir mânâ dünyası oldu. Bu serhad şehrinde avcılık, binicilik, silâhşorluk gibi faaliyetler ona tabiî yönelişlerini yaşama imkanı verdi.

.