Mustafa Sönmez – 100 Göstergede Kriz ve Yoksullaşma

Türkiye toplumu, biri Kasım 2 0 0 0 ’de, diğeri Şubat 2001’de yaşadığı iki ekonomik şokla, tarihinin en derin ekonomik krizine girdi. Ekonomik düzlemdeki kriz alevi anında siyasi, kültürel, sosyal boyutlara sıçradı ve topyekûn bir kriz hali yaşanır oldu. Ağır faturaları olan ama paylaşımı hiç de adil olmayan bir krizdi yaşanan. Türkiye toplumu, tanıdık olmadığı yoksulluk ve yoksunluk biçimleriyle tanıştı bu krizde. Durduk yerde çıkmadı elbette kriz. Miyadı dolmuş bir sermaye birikiminin yerine yenisini koyma ihtiyacıydı krizi doğuran ve akabinde de yeni birikim modelinin taşları döşenmeye başlandı. Ne kadar yeni bir başlangıç yapacağı ve kalıcılığı bilinmese de “yoksullaştırıcı bir dışa açılma” ile, eski birikim modeli aşılmaya çalışılıyor. Krizin derinliğini anlatacak en iyi şey bütün göstergelerin iki yılda büyük zikzaklar çizmesi oldu. Bu zikzakları da en iyi grafiklerle görmek, göstermek mümkündü. Bu fikirle, kitabın omurgasında, kriz ve yoksullaşma sürecini 100 grafikte anlatma yolu seçildi. Küçülmeden bölüşüme, istihdamdan dış ekonomik ilişkilere, sermayenin yeniden yapı9 lanmasma kadar, sayılarla ifade edilebilen tüm gelişmeler ve eğilimler grafik yardımıyla sunuldu ve yorumlandı. Grafikler, DİE, Merkez Bankası, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı gibi resmi kuruluşların; ISO, Bankalar Birliği gibi meslek örgütlerinin verilerinden yararlanılarak üretildi. Kitabın 100 grafikli bölümünü makaleler izliyor. Bunların büyük bir kısmı, kaynak gösterilen derleme kitap, dergi ve internet sitelerinde yer alan, ama bu kitap için gözden geçirilip genişletilmiş makaleler. Kitabın son bölümü ise belgelere ayrıldı.

Bunlar, 1999- 2002 döneminde IMF’ye verilen niyet mektuplarından alınan önemli pasajlar, dönemin Koalisyon Hükümeti’nin liderlerinin IMF’ye yazdığı bağlılık mektupları ve IMF yöneticilerinin Türkiye ekonomisiyle ilgili açıklamalarından oluşuyor.

.