Namık Kemal – Yavuz Sultan Selim

Kitabın müellifi Namık Kemal’in dediği gibi «Şu devlet-i muazzama-i Osmaniye’nin en büyük adamı Sultan Selim’dir.» Halife-Padişah Sultan Selim’in yaptığı işler büyük olduğu kadar, manevi dünyası da o mabette büyüktü. Hatta diyebüiriz ki, manevî dünyası, o muazzamat-ı umur sayılan işlerle kıyas edilse ruhi âleminin vüs’atı bizleri hayretlere gark edecek derecededir. Zaten bu muvakkat dünyadaki hareketlerin nâzımı da o âlem değil midir? Bizi hayrete düşürür dedik. Çünkü bâzı nâdir yaratılışlarda bu âlem o kadar derin ve o kadar bizim gibi insanlar tarafından ihata edilemiyecek derecede yüksektir ki, vâlih ü hayran temaşa etmemek imkânsızdır. İşte o âlemden fışkıran ve taşan beyitlerinden biri: Murâd-ı her dü cihan herkesi ârzıı dâred Selîm âna ede bârî be teng-i ez dü cihân 6 MUKADDEME «İki cihâıı muradı, dünyada ve ukbâda saadetle yaşamak, herkesin arzusu ve isteğidir. Fakat Salim iki cihandan da, dünyadan da ukbâıhıı da sıkılmıştır» Bn ulvî ruhun sahihi, «mu nzâ-yı İlâhiyi istihsal edecek ilerden başka bir şeyle meşgûl etmemiş, yaratılışın hikmetine muvafık olarak yaşamağa çalışmış, yaşamış bir zattı. Nâil olduğu büyük zaferler böyle bir şalisi gurura elbette sevketmezdî. Nitekim kendisi de bunu, Diişmen-i siyehdil çt dân in hâlet Feth-i leşker-i mâ zuhûr-ı ilâh İst «K ara gönüllü düşman benim askerimin zaferlere ulaşmasının, sırf Allahın yardımından başka U r şey olmadığını ne bilsin?» beytinde ne güzel ifade etmiştir. Ku dâhi Pâdişâh, büyük devlet adamı, büyük asker, büyük âlim ve büyük şâirin hayatını ve, devrim en in re teferruatına kadar cilt cilt, ayrı ayrı kitaplar halinde yazmayı ve kendisinin en büyük emeli olan İslâmî tek noktaya toplamayı onun torunları bulunan bizlere Müsei)bib-ül-esbab olan Allahın nasıb etmesini niyaz edelim. Yavuz Sultan Selİm’in büyüklüğünü ve sekiz sene gibi bir zamanda yaptığı işlerin azametini böyle ufak bir kitapçıkda anlatmak imkânsızdır. Fakat haşmetli ve şanlı ve yegâne iftiharımız olan mazimizin, hattâ yakın mazimizin bile bilinmediği, unutturulmak istendiği, tahrif edildiği şu son devirde; neslimize atalarımızın büyüklüğünü, velev ki ufak bir risale ile olsun anlatmak arzusu ve iştiyakı bize bn eseri neşrettirdi. Kitabın müellifi hakkında Türkiye’de birçok inceleme yapılmış, hakkında birçok şey söylenmiştir. TttrIdyenin son 150 senelik mazisinde yapılan işlerin ga- MUKADDEME 7 Tipliği, Türk milletinin rağmına meydana getirilen ıslahatların zararları, bu hareketlerde rol alan bazı devlet adamlarının gafleti ve hatta ihaneti; bugün sevinerek söylemek lâzımdır ki, memleketin bütün münevverleri tarafından olmasa bile, şuurlu ve vatansever^ mazisini ve milletini bilir vatan evlâtları tarafından farketlilrniş, bilinmiş ve artık tetkik safhasına geçilmiştir. Namık Kemal bu 150 senelik, büyük bir Türk şairinin tabiriyle, «inkâr devri» idinde yetişmiş fikir adamlarımızdan biridir.

Kendisi tahrîr sahasının hemen her nevinde eserler vermiş bir kimsedir. Gençliğinde tutulduğu Jön-Tiirk hastalığı hariç bırakılırsa, N.Kemal diğer taraflarıyla şuurlu bir vatansever ve İ6İâmcı idi. lttihad-ı İslama taraftardı. Ve bunu gerçekleştirecek esbabın da Osmanlı İmparatorluğunda olduğunu biliyor, onun yıkılmasıyla lttihad-ı İslâm fikrini kuvveden fiile çıkarmanın artık bir hayal derecesine düşeceğini farkediyordu. Bu yüzden Ömrünün son devirlerinde tamamiyle Osmanlı tarihi ile meşguldü. Tamamhyamadığı Osmanlı Tarihine muhterem Ziya Nur Bey ağabeyimiz, «Osmanlı Şehnamesi» tabirini vermişlerdir ki, intak-ı hak dense sezadır. Onun bu ııfak kitabı da Türk tarihinin efsane şahsiyeti ve Türk mitetinin idealindeki lideri olan Yavuz Sultan Selini Hazretlerini anlatmaktadır. Kîtab gayet muhtasar olduğu için bazı mühim meseleler de bir iki satırla geçiştirilmiştir. Bu sebepten yer yer haşiyeler koymağa mecbur olduk. Senelerdir lisanımızın başına belâ olan uydurmacılık dolayısiyle neslimiz, ecdadımızın eserlerini, şu I-âtin harfleriyle yazılsa dahi, okuyup anby&mamaktadır. Bu sebepten N.Kemal’in türkçesini de uslûbuna dokunmamağa gayret ederek istemiye istemiye sadeleştirdik. 8 MUKADDEME Fakat bazan, lisana başka bir güzellik veren terkiblere lıic,- dokunmadık. lîu arada Sultan Selim için, Devr-i Sultan Selîm’i yazmak içiin Seyf-i meslûl kıldı hâmesini Halk Yahya Kemâl’e rahmet okur Gûşederken Selîmnâme’smi diyerek muhteşem bir Selimnâme yazan büyük şâir Yahya Kemal’in bu şaheserinin de tamamım, yer yer kitaba dere ettik.

Her iki Kemal’ler için de, Sultan Selîm-i Evvel’i yâdâ vesile oldukları için Bari-i Taâlâ’dan rahmetler diler, bizlere de onların hayal ettikleri dünyayı nasib etmesini niyaz eyleriz.

.