Oğuz Tekin – Eski Anadolu ve Trakya

Bugün için Anadolu’nun eskiçağ tarihi üzerine ne kadar çok kitap yayınlansa, sanırım yine de yetersiz kalacaktır. Bunun bir nedeni, Anadolu’nun mevcut kültürel zenginliklerinin henüz tam anlamıyla anlaşılıp yorumlanmasındaki güçlükse, bir diğer nedeni de, halen sürdürülen araştırmaların ve arkeolojik kazıların, her yü yeni buluntuları göz önüne sermesidir. Diğer bir deyişle, gerek yüzeyde gerekse toprak ve su altındaki kültürel değerlerin hepsine birden ulaşmak ve onları değerlendirmek, hiçbir zaman insan ömrüyle sınırlı olamayacak bir çabadır. Bu kitap, bir zamanlar Ege ve Akdeniz dünyasına damgasını vuran Eski Yunan uygarlığı ile Roma İmparatorluğu dönemlerinde Anadolu ve Türkiye Trakyası’run siyasal ve kültürel panoramasını anahatlanyla sunmak amacıyla kaleme alındı. MÖ 13. yüzyıl sonlarından, yani Troia Savaşı’mn son bulmasından Roma İmparatorluğu’nun Doğu ve Batı olarak ikiye ayrıldığı MS 4. yüzyıl sonlarına kadar Anadolu’nun yaklaşık 1600 yılım kapsayan kitap, salt bir bir tarih kitabı olma niteliğini taşımadığı gibi, özgün ve bilimsel olma iddiasını da taşımamaktadır. Bu denli geniş bir zaman dilimini ve çok çeşitli konulan içeren bir çalışmanın, derleme olmaktan öteye gidemeyeceği açıktır. Dikkatli bir okuyucu, kitabın, Anadolu’nun o dönem tarihinin kesintisiz ve tam bir kronolojik sıra izleyerek kurgulanmadığım da fark edecektir; yukanda da vurgulandığı gibi, amaç, tarihsel bir kurgu oluşturmak değil, onun yerine Ege göçleri ve kolonizasyon gibi halk hareketleri sürecinde ya da Persler, Hellenistik krallar ve Roma İmparatorlarının Anadolu ile olan ilişküerinde, Anadolu topraklarında yaşananları, mümkün olabildiğince uygun görsel malzeme ve kutu yazılarla destekleyerek vermektir. Bazen tercihten bazen de seçicilikten, birçok konu ve olay, kitabın kapsamı dışında bırakılmak zorunda kaldı. Yine de, son 10 yfia damgasını vuran kaydadeğer yeni arkeolojik buluntular ile siyasal ve kültürel olgulara yer verebüdiğimizi düşünüyorum. Bu arada, Anadolu’nun tüm eskiçağ tarihi için elinizdeki kitabın tamamlayıcısının Veli Sevin’in hazırladığı ve birkaç yü önce yine İletişim Yayınlan tarafından yayımlanan Eski Anadolu ve Trakya. Başlangıçtan Pers İmparatorluğu’na Kadar başlıklı yayın olduğunu hatırlatmakta yarar görüyorum. 0 kitapta, tarihöncesinden başlayarak Anadolu’daki belli başlı uygarlıklar (Hititler, Urartular, Phrygler, Lydler/Lydiahlar) ele alınmışti. Elinizdeki kitap, bir anlamda o kitabın devamı niteliğindedir.

Bu kitap yaklaşık beş yıllık bir çalışmanın ürünüdür ve benim dışımda kuşkusuz pek çok kişinin de katkısı vardır. Öncelikle uzun süren bir yayma hazırlama sürecine hoşgörüyle yaklaşan İletişim Yayınlan yetkililerine teşekkür ederim. Prof. Dr. A. Vedat Çelgin (İstanbul Üniversitesi), kitabın bölümleri tamamlandıkça okuyup eleştiri ve uyarılarıyla katkıda bulundu, görüşlerini benimle paylaşti ve son okumayı da yapü. Kitap tamamlandıktan sonra, bu kez Prof. Dr. Mustafa H. Sayar (İstanbul Üniversitesi) tüm metni okudu, önemli katkıda bulundu. Her ne kadar, onların görüşlerini dikkate almaya çalıştıysam da, yapmadıklarımdan ya da yapamadıklarımdan kuşkusuz ben sorumluyum. Görsel malzeme konusunda zaman zaman Arkeoloji ve Sanat Yayınlan sahibi Nezih Başgelen’e başvurdum. Kitabın hazırlık aşamasından sonuna kadar geçen bütün aşamalarda Aliye Erol, proje asistanı olarak çalışü. İstanbul Alman Arkeoloji Enstitüsü kitaplığındaki çalışmalarım sırasında Ali Akkaya’nın sağladığı kolaylık, kaydadeğerdir. Yayma hazırlıkta Ege Yayınları sahibi Ahmet Boratav’m, sayfa düzenlemesinde de Hülya Tbkmak’ın rolü büyük olmuştur.

Ve kitap, İletişim Yayınları Yayın Kurulu’nun teklifi, desteği ve gecikmeye olan hoşgörüsü sayesinde ortaya çıkti. Yukanda adlarım saydığım tüm kişi ve kuruluşlara candan teşekkür eder, kitabın yararlı olmasını dilerim.

.