J. R. R. Tolkien – Akallabeth ve Güç Yüzüklerine Dair

Aşağıdaki kısa tarihçe Silmarillion’u okumamış ya da aradan geçen zaman içinde unutmaya yüz tutmuş Altıkırkbeş okurları için hazırlanmıştır. Güneşin doğusuyla hesaplanmaya başlayan Güneş Yıllan’nın (GY) sonrasındaki İlk Çağ’ı özetlemeye çalışırken, geçen yılları aklınızda canlandırabilmeniz için, Robert Foster’ın bu konu üzerindeki bir çalışmasında verdiği yıllara uyduk. İşte kısaca, Yaratılış’ın İlk Çağı: ◊ Eä’nın [dünya, maddi evren) yaratılışı. Ilúvatar’ın yarattığı meleksi varlıklar olan Valar ve Maiar, onun yarattığı görüntüyü tamamlamak için Eä’ya inişi. ◊ İlk Savaş ve Arda’nın Bozuluşu. Tulkas’ın Eä’ya girişi ve Melkor’un geri çekilişi. Arda’nın tamamlanışı. En güçlü Vala sayılan Melkor, yaratılan dünyayı kendi düşüncelerine göre şekillendirmek isteyince Valar ile arasında çekişmeler doğar ve sonucunda İlk Savaş başlar. Kendisi yeni şeyler yaratmaktansa diğerlerinin yaptıklarını bozmayı seçen Melkor’un kötülüklerinin sonucunda ‘Arda’nın Bozuluşu” gerçekleşir. Yani Ainur’un Müziği’nde tanımlanan kusursuz Dünya [Arda], Melkor’un hırsından kaynaklanan kötülükleriyle farklı biçimlenir. Bu biçime Bozulmuş Arda [var olan Dünya] adı verilir. Arda tamamen şekillenmeden, dünyada daha hiçbir şey yetişmeden ya da yürümeden önce başlamış” olan İlk Savaş sırasında hakimiyet uzun süre Melkor’da kaldı. Ama Güçlü Tulkas’ın yardım için göklerden inişiyle Melkorkup kaçarak Arda’yı terk etti ve uzun süre boyunca barış hüküm sürdü. ◊ Arda Baharı başlar. Valar, Lambaları yaratır ve Almaren’e yerleşir.

Tulkas, Nessa’yla evlenir. Melkor’un kaçışıyla Valar, düzeni yeniden oluşturdu ve tohumlar ekildi. Orta Dünya’nın aydınlanması, yaşamın filizlenmesi için Illuin ve Ormal adında iki kudretli lamba yapıldı. Bitkiler ve canlılar yeşerirken Valar, yurtlarını Almaren Adası’na kurdu. Bir bahar şöleni düzenlendi ve bu şölende Tulkas, Nessa’yla evlenir. ◊ Bu şölen sırasında Valar’ın yorgunluğundan yararlanan Melkor, gizlice döner, Orta Dünya’nın kuzeyine geçerek güçlü kalesi Utumno’yu ve buzla kaplı Ered Engrin’i (Demir Dağlar) yükseltir. ◊ Melkor’un kini yüzünden yaşam bozulmaya başlayınca Valar onun döndüğünü anlar ve Melkor, karanlığı geri getirmek için Lamb ◊ Valar, Orta Dünya’dan ayrılarak yeni yurtları olarak dünya sınırlarının en batısındaki Aman’ı seçerler ve orasını Melkor’dan korumak için Pelóri Dağları’nı yükseltirler. ◊ Valar, İki Ağaç’ı -yaratır ve onların ışımasıyla İlk Gün başlar. Zamanın Sayımı’nın başlayışı. Valinor’un İki Ağacı: Ak Telperion ve Altın Laurelin isimli ağaçlar. Valar’ın yarattığı en görkemli şeylerden bindir. Yavanna’nın şarkısı ve Nienna’nın gözyaşlarındaki güçle yaratıldılar. İlk Gün: İki Ağaç’ın ilk kez çiçeklenip solması. Zamanın Sayımı: İki Ağaç’ın yaratılışla başlayan ve Ağaçların Yılları’yla hesaplanan yılların kaydedilişi. Ağaçların Yılları: İki Ağaç’ın çiçeklenmesiyle ölçülen zaman birimleri.

Ağaçların Yılları, daha sonraki Güneş Yılları’na göre daha uzundur, ama süreleri verilmemiştir. Ne de aylara veya haftalara bölünüşleri. Gün bilinmeyen uzunlukta on iki vakitten oluşur ve ağaçların bir tam devrini içerir. Telperion’un ilk kez açmaya başladığı Açılış Vakti, İlk Gün’ün hesabına katılmaz, böylece her gün Telperion’un çiçeklenişinin 2. kademesinde başlar. Üç vakit süresinde Telperion, çiçeklenişinin zirvesine ulaşır ve 6. vaktin sonunda çiçeklenmeyi bırakır ama ışıkları havada bir süre daha kalır. Laurelin’in çiçeklenmesi 6. vaktin başlamasıyla başlar ve 9. vakitte zirvesine ulaşır, 12. vaktin sonunda parıldamasını keser. Telperion, 12. vaktin başlangıcıyla parıldamasına yeniden başlamıştır; böylece ışıklar ikinci kez birbirlerinin içine karışırlar. ◊ Ilúvatar’ın Çocukları’nı [Elfler ve İnsanlar] karanlıktan ve Melkor’un kötülüğünden korumak isteyen Varda, Orta Dünya’nın üzerine yeni yıldızları yerleştirir. Elfler, Ciuviénen Gölü kıyılarında uyanır.

Melkor, onlara saldırılar düzenleyerek orkların ilk tohumlarını atar. ◊ Oromë, Elfleri keşfeder. Güçler Savaşı ve ardından Melkor’un Zincirlenişi. Büyük Yolculuk’un başlayışı. Teleriler’in kralı Elwë (Thingol), Nan Elmoth ormanında gezinirken Melian adlı bir Maia ile karşılaşır ve birbirlerine âşık olurlar. Güçler Savaşı: Uyanan Elfleri korumak için Melkor ve Valar arasında yapıldı. Savaşın sonucunda Utumno yıkılıp Melkor’un Zincirlenişi gerçekleşti. Melkor’un Zincirlenişi: Yenilen Melkor’un Angainor ile zincirlenip Mandos’un salonlarında üç çağ boyunca kalması. Bu dönem kabaca Valinor un Doruk Dönemi’ni oluşturur. Büyük Yolculuk: Onları korumak ve daha iyi bir yaşam sağlamak isteyen Valar’ın çağrısına uyan Elflerin [Eldar) Orome’nin rehberliğinde batıya doğru yola çıkışı. Vanyar, Noldor ve Teleri diye isimlendirilen üç Elf grubunun katıldığı yolculuk uzun yıllar boyunca sürecekti. ◊ Melkor’un Zincirlenişi’nin birinci çağı. Elflerin Ayrılışı ve bir bölüm Elfin Aman’a varışı. Valinor’un Doruk Dönemi başlar. Sindar’ın Beleriand’a yerleşip gelişmesi.

Bu çağın sonuna doğru Thingol ve Melian’ın kızları Lúthien doğar. Valinor’un Doruk Dönemi: Valinor’un en görkemli mutluluk dönemi. Melkor’un Zincirlenişi ve Üç Akraba’nın Eldamar’a varışıyla başlar. İki Ağaç’ın zehirlenişinin ardından Noldor isyanıyla son bulur. Üç çağa bölünür. Elflerin Ayrılışı: Büyük Yolculuk boyunca çekilen zorluklara rağmen Üç Akraba diye adlandırılan Elf toplulukları Puslu Dağlar’ı aşarak Beleriand’a girer ve Deniz’e ulaşırlar. Ulmo’nun yardımıyla Vanyar, Noldor ve Telerilerin bir grubu Eldamar’a ulaşır. Ama Telerilerin büyük bölümü kaybettikleri kralları Thingol’ü aramak için Beleriand’ta kalır ve onlara zaman içinde Sindar adı verilir. ◊ Melkor’un Zincirlenişi’nin ikinci çağı. Cüceler Beleriand’a girer ve Ered Luin’e (Mavi Dağlar) yerleşirler. Bu çağın sonlarına doğru Thingol ve Melian, Doriath’daki gizli sarayları olan Menegroth’u inşa ederler. ◊ Melkor’un Zincirlenişi’nin üçüncü çağı. Şeytani yaratıkların Orta Dünya’da harekete geçişi. Laiquendi’nin Beleriand’a girişi. Daeron’un Cirth’i keşfedişi.

Fëanor’un, Silmarilleri yaratışı. Laiquendi: Denethor’un ölümünün ardından Ossiriand’da dağınık bir şekilde ve efendisiz olarak gizlenerek yaşamayı sürdüren Nandor halkından geride kalanlar. Yeşiller giyinir ve ağaç işlerinden çok iyi anlarlardı. En sevdikleri silah oktur. Yeşil Elfler de denir.

.