Nahuel Moreno – Parti ve Devrim

Moreno’nun elinizdeki kitabı, “Mandelci Parti mi, Leninist Parti mi?”, ilk kez bundan tam 27 yıl önce, 1974’te yayımlandı. ABD’nin Vietnam’da yenilgiye uğradığı, Asya, Afrika ve Latin Amerika’da gerillacı mücadelenin son demlerinde bulunduğu ancak henüz gücünü ve prestijini koruduğu, Portekiz’de Salazar diktatörlüğünün bir demokratik devrim sonucu yıkıldığı, Sovyet bloğunun henüz daha yekpare olduğu bir dönem. Oysa bugün bu kitap yayıma hazırlanırken ABD’nin, uluslararası düzeyde oluşturduğu emperyalist koalisyonla birlikte, başta Afganistan olmak üzere “terörist” ilan ettiği bir dizi ülke ve halka karşı plan genelleştirip merkezileştirecek, isyanı iktidarın devrimci zaptına yönlendirebilecek güçte bir devrimci önderliğin henüz doğamamış olması. Arjantin’de bu sorunun çözümünün yalnız ve yalnızca Troçkizmin elinde ve yeteneğinde bulunduğunu tüm dünya biliyor. Üstelik kitleler içinde devrimci prestije sahip yegane güç olan tümArjantin Troçkist partileri de bunun farkında. Şu anda da ortak bir önderlik alternatifinin geliştirilmesi çabası içindeler. Arjantinli Troçkistlerin bugünlerde tartışmakta oldukları yaşamsal konu şu: Kitlelerin verili bilinci ve eylemi ile iktidarın devrimci zaptı ve sosyalist toplumun inşası arasındaki köprü nasıl kurulabilir? Kitle hareketine müdahale ve devrimci partinin inşası hangi temel kriterler üzerine kurulur ya da kurulmalıdır? Bütün bunlar nasıl bir Eylem Programı’nda somutlaştırılmalıdır? Bunlar aslında salt bugünün sorunları değil. Devrimci Marksist hareket içinde on yıllardan beri tartışılan, hatta hareketin çeşitli bölünmeler yaşamasına neden olmuş sorunlar. Bu anlamda Moreno’nun 27 yıl önce, Dördüncü Enternasyonal Birleşik Sekreterliği’ne karşı kaleme almış olduğu bu doküman bugün halen tüm geçerliliğini, güncelliğini korumakta. Moreno, Birleşik Sekreterlik’in X. Dünya Kongresi tartışmalarına sunduğu bu çalışması EMET Mandel’in başını çektiği Uluslararası Çoğunluk Eğilimine karşı yapılmış bir polemiktir. Çoğunluk eğilimi Latin Amerika’daki gerilla örgütlerine, özellikle Arjantin’deki Devrimci-Halk Ordusu’na (Ejercito Revolucionario del Pueblo-ERP) uzun bir süre koşulsuz bir destek sunmuştur. Castroculuğa evrilerek Mandel’le ve Troçkizmle olan bağlarını koparan aynı gerilla akımlarının terk ettiği Mandelci eğilim ise, bu yenilgiden en küçük bir ders çıkarmamış, tam tersine, kitle hareketinden yalıtılmış öncücü gruplar tarafından gerçekleştirilen aşırı sol eylemleri destekleyerek hatalarını dünya ölçeğinde yaygınlaştırmıştır. Tekrarlanan bu hatayı içinde barındıran teori, parti inşa görevini, esas olarak işçi ve halk kitlelerinin bilincini ve taleplerini dikkate almadan eylemler gerçekleştiren öncünün kuyruğuna takılmak, bu eylemleri desteklemek ve onlara katılmak olarak gören anlayış üzerine kuruludur. Öncünün gerilla eylemleri yapmayı seçmesi durumunda parti, bu eylemlerin sınıf mücadelesine yabancı olup olmadığına bakılmaksızın inşa edilecektir.

Öncünün, kitlelerin kayıtsız kaldığı sert sokak gösterilerine tek başına girişmesi durumunda parti inşası, bu gösterilerde yer almayı gerektirecektir. Bu kavrayışa karşı Moreno, Bolşevik partinin Leninist tarzda inşasını savunmuştur. Bu da kitleleri, ulusal ve uluslararası sosyalist devrim için harekete geçirmek ve öncüyü kitlelere yönelik bu politikalar doğrultusunda kazanmak için mücadeleci bir programa, sloganlara, taktiklere ve Bolşevik bir parti içi rejime sahip olmak anlamına gelmektedir. Görüldüğü gibi dün olduğu gibi bugün de aynı sorunla karşı karşıyayız: Kitleleri sosyalist devrime kazanabilmek Bolşevik Partinin inşasıyla iç içe geçmiş durumdadır. Bu çalışma, yayınevimizden yayımlanmış olan Moreno’nun diğer kitabıyla, “Proletaryanın Devrimci Diktatörlüğü”yle birlikte ele alındığında, Nahuel Moreno’nun devrimci Marksizme, Troçkizme yapmış olduğu katkı daha iyi anlaşılacaktır. Partimiz, birçok konuda yoğun bir iç tartışma yaşamakta (örneğin partinin iç yönetim biçimi ve dış borç konusunda geliştirilen sloganlar üzerine). Önümüzdeki birkaç gün içinde, ulusal rapor ve yeni bir sendika dokümanı üzerine yoğun bir tartışmaya gireceğiz. Ayrıca önümüzdeki haftalarda ve aylarda örgütümüzün tarihsel ve uluslararası açık bir tanımlamasını yapmak üzere çok yoğun bir çalışma içine girmek durumundayız. Aynı zamanda Ulusal Komitede oylanan son faaliyet raporu, faaliyetlerimizi aşmak ve demokratik merkeziyetçiliğin işlerliğe geçirilmesindeki aksaklıkların üstesinden gelmek için partinin liderlikten tabandaki yoldaşlara doğru siyasallaşmasının temel görev olduğunu göstermekte. Şu anki tartışmalar şimdiden partimizin siyasi düzeyini yükseltti. Ne var ki, aynı zamanda, ne kadar gerilemiş olduğumuzu, başka bir deyişle, ne kadar düşük bir düzeyden başladığımızı da açığa çıkardı. Bu materyalin yayınlanmasının üç amacı var. İlk olarak okullardan sonra Ulusal Komitenin üç belgesi ve dış borç tartışması üzerine bu materyalle ilgili çalışma yapılması partinin siyasallaşma kampanyasının bir parçasıdır. İkinci olarak, uluslararası devrimci sosyalist eğilimleri öğrenmeye başlamak açısından iyi bir zemin oluşturmakta. Üçüncü olarak, partinin tartışmakta olduğu konular açısından teorik bir dayanak oluşturmakta; demokratik merkeziyetçi yönetim biçimi, program, sloganlar, ajitasyon ve propaganda arasındaki ilişki, parti, öncü ve kitle hareketi arasındaki ilişkiler; Marksist bilimin parti ve sınıf mücadelesinde oynadığı rol; Birleşik Cephe konusu v.

s. gibi… Bu materyal ‘bir skandal dokümanı’ başlıklı daha kapsayıcı bir çalışma nın altıncı bölümüdür. Yazarı; PST’nin ve ondan önceki örgütlerin (El Grupo Obrero Marxista), Partido Socialista de la Revolution National (Federacion de la Provincia de Buenos Aires), Palabro Obrera, Partido Revolucionario de los Trabajadores (la verdad) kurucusu ve lideri olan NAHUEL MORENO adlı Arjantinli bir Troçkisttir. Aynı zamanda, bu akımın taşıdığı veya varlığı boyunca içinde bulundurduğu farklı bir ifadenin parçası olarak, Uluslararası İşçi Birliği’nin (Dördüncü Enternasyonal), ondan önceki uluslararası örgütlenmelerin (Ortadoks Troçkizmin Latin Amerika Sekreterliği [SLATO], Leninist-Troçkist Eğilim ve Hizip, Bolşevik Eğilim ve Hizip, Dördüncü Enternasyonal [Uluslararası Komite]) liderliğini yapmıştır. Bu çalışma, Birleşik Sekreterlik (4. Enternasyonal) X. Dünya Kongresine hazırlanmak amacıyla 1974 yılında yayınlandı. Troçkist bir lider olan Ernest Mandel’in başını çektiği ve Uluslararası Çoğunluk Eğilimiyle (International Majority Tendency-TMI), basitçe ‘çoğunluk’ diye adlandırılan akımla yapılan bir tartışmadır. Bu akım Latin Amerika’daki gerilla örgütlerine, özellikle Arjantin’de önderliğini Roberto Santucho’nun yaptığı Devrimci Halk Ordusu’na (Ejercito Revolutionario del Pueblo-ERP) yakın zaman önce koşulsuz bir destek sundu. Kastroculuğa evrilerek Mandel’le ve Troçkizmle olan ilgilerini koparan aynı gerilla akımlarının terk ettiği Mandelci eğilim, bu yenilgiden en küçük bir ders bile çıkarmadı. Tam tersine, kitle hareketinden yalıtılmış öncücü gruplar tarafından gerçekleştirilen ultra-sol eylemleri destekleyerek hatalarını tüm dünyaya yaydılar. Tekrarlanan bu hatayı içinde barındıran teori, parti inşa görevini, esas olarak işçi ve halk kitlelerinin düşüncelerini umursamadan eylemler gerçekleştiren öncünün kuyruğuna takılmak, bu eylemleri desteklemek ve onlara katılmak olarak gören anlayış üzerine kurulu. Öncünün gerilla eylemleri yapmayı seçmesi durumunda parti, ERP ve Montonerolar örneğinde de yaşandığı gibi bu eylemlerin toplumsal sınıfların mücadelesine yabancı olup olmadığına bakılmaksızın inşa edilmeli! Öncünün, kitlelerin kayıtsız kaldığı sert sokak gösterilerine tek başına girişmesi durumunda parti inşası, bu gösterilerde yer almayı gerektiriyor! Bu kavrayışa karşı Moreno, Bolşevik partinin Leninist tarzda inşasını savundu. Bu da kitleleri, ulusal ve uluslararası sosyalist devrim için harekete geçirmek ve öncüyü kitlelere yönelik bu politikalar doğrultusunda kazanmak için mücadele eden nitelikte bir programa, sloganlara, taktiklere ve bir iç rejime sahip olmak anlamına gelmekte. Burada sunulan bölüm, devrimci sosyalist parti inşasının bu yöntemi için genel formülasyonlar sunmayı amaçlıyor.

.