Alun Munslow – Tarihin Yapısökümü

Tarihin yakın dönem felsefeleri açısından açıklanması ve yorumlanması üzerine bir tartışma metni olan bu kitabın çevrilmesi ve yayıma hazırlanması sürecinde, henüz terminoloj ik olarak üzerinde uzlaşma sağlanamamış bir alanda çalışmaktan dolayı kavram ve terimlerin Türkçe karşılıklarını bulmakta zorlandık. Bazı terimleri karşılamak için kimi zaman günlük dilden yararlanırken, kimi zaman yeni kelimeler türettik. Sözcükleri seçerken kaynak dildeki kullanımın içerdiği anlamları kaybetmemeye özen gösterdik. Örnek olarak, “representation” sözcüğünü “temsil/tasavvur” olarak çevirdik. [Bunun dışındaki (!) işaretleri yazarın kendisine aittir.] Kaynak dilde “doğru” diye Türkçeleştirilebilecek pek çok sözcük bulunmaktadır; ama biz metinde “true”nun karşılığı olarak “doğru’’yu kullandık. Buna karşın, “olmuş olan” anlamında kullanılmış “truth” karşılığı olarak “hakikat”i kullandık. “Truth”un orijinal metinde herhangi bir dinsel tınısı yoktur, ama biz yine de en uygun Türkçe karşılığın “hakikat” olduğunu düşündük. “Figurative” ve “power” gibi sözcükleri Türkçe tek bir kelimeyle karşılamak mümkün olmadı. İlkine figüratif, İkincisine de bağlamına göre “güç” ya da “iktidar” dedik. Ama metin içinde ve yazarın sona eklediği sözlük bölümünde kitaptaki temel kavramların içeriği doldurulmaktadır. Latince “struere” fiilinden türeyen “structura” sözcüğünün karşılığı olarak Batılı dillerde kurma, yapma, inşa etme anlamlarına gelen “struc-” kökünden türemiş çok sayıda sözcük vardır. Bu kitapta da sıkça geçecek olan bu sözcüklerden bazıları şunlardır: structure: yapı, kurma, yapı kurma ya da bu anlamları bir arada içeren inşa Structural-structuralism: yapısal-yapısalcılık Structuration (Giddens): yapılaştırma, yapılaştırım Construct: kurma, inşa etme, Construction: kurulmuş, inşa edilmiş, yapı (Türkçede de konst- rüksiyon olarak kullanılıyor. ) Reconstruct-reconstructuralism:yeniden kurma-yeniden kurmacılık Deconstruct: yapı sökmek/çözmek/bozmak, yapısızlaştırma Deconstruction: yapısöküm/bozum/çözüm, yapısızlaştırma Dolayısıyla, kitabımızın orijinal adı “Deconstructing History” Türkçeye “Tarihin Yapısökümü/bozumu/çözümü” ya da “Tarihin Yapısızlaştırılması” olarak çevrilebilirdi. Biz “Tarihin Yapısökü- mü”nü tercih ettik.

Meraklıları bu kavram üzerine yapılan t artışmaları zaten biliyor olsa gerek. Biz tercihlerimizi yaparken, bu sözcükler üzerine süregiden tartışmalarda bir taraf olmak değil, kaynak metni en iyi aktarmak amacıyla halen kullanımda olan sözcüklerden ve önerilerden en geniş ölçüde yararlanmak istedik.

.