Can Başkent – Türkiye’de Anarşist Düşünce Tarihi -2- Efendisiz Dergisi Seçkisi

Efendisiz, Türkiye’de yayınlanan anarşist dergilerin belki de en az bilinenidir. Her ne kadar yıllar sonra, apayrı bir grup tarafından (sürekli adı kendisiyle karıştırılan) ‘Efendisizler’ adlı bir dergi çıkarılmış olsa da, 1980‘lerin Efendisiz’i az bilinir bir dergi olarak kalmıştır. Kasım 1988’den Ekim 1989’a dek geçen süreci kapsayan altı sayılık ömrüne, Efendisiz, küçücük puntolarla bir çok yazı sıkıştırmıştır. Bilhassa, Kara’da alıştıklarımızın aksine daha uzun, biraz daha kuramsal yazılarla doludur Efendisiz’in 16 sayfalık sayıları. Kuramsal anlamda, benim görebildiğim kadarıyla, Kara’nın bir kaç adım ilerisinde olan Efendisiz’in Türkiye anarşist düşünce tarihindeki rolü, belki de bu yoğunlukla özetlenebilir. Efendisiz, 2000 yılı öncesi (ulusal ve yasal çapta) hem en kısa süre yayınlanan anarşist dergidir, hem de sadece 16 sayfadan oluşan nüshalarıyla, aslında, en ince dergidir. Fakat, yazıları okumaya daldığınızda, küçücük puntolarla sıkıştırılmış makalelerden etkilenmemek mümkün değildir. Yıllar sonra dışarıdan bakıldığında, Efendisiz bir geçiş dönemi dergisi olarak görünebilir. Kendisinden önceki Kara ile sonrasında gelen Ateş Hırsızı ve Amargi arasında, anarşistlerin düşünce hareketini yansıtmaya çalışan bir dergiydi bana kalırsa Efendisiz. Dolayısıyla, seçkiye dahil ettiğimiz yazıları da benzer şekilde seçtik. Geçiş döneminin hesaplaşmalarını ya da öz eleştirilerini bugüne pek yansıtmamaya gayret ettik. Seçkinin, anarşistlere kadar, anarşizmin bu topraklardaki tarihi üzerine incelemeler ve okumak yapmak isteyenlere de seslenmesini istedik ve makaleleri seçerken bu düsturumuzu aklımızda tuttuk. Haliyle, Türkiye’de Anarşist Düşünce Seçkisi’nin tüm kitaplarındaki ilkemizi bu kitapta da uyguladık ve bu seçkide de çevirilere yer vermedik. Tozlu dergi sayfalarından derlediğimiz bu seçki, sadece anarşizmin bir ‘propagandası’ değil, aynı zamanda, diğer seçkilerimiz gibi, anarşizm kuramı ve tarihi araştırmacıları için, umuyoruz ki dolaylı bir kaynak görevi görecektir. Efendisiz Dergisi Seçkisi, yayınladığımız bir serinin ikinci kitabı.


Propaganda Yayınları olarak, Türkiye’de Anarşist Düşünce Tarihi serisinde, bu toprakların ilk anarşist dergilerinden seçkiler yayınlamaya devam ediyoruz. Yayın programımızda Ateş Hırsızı, Amargi ve A-Politika dergileri seçkileri de bulunmaktadır. Bu seçkiyi hazırlarken geniş bir ekip olarak çalıştık. Dolayısıyla, her şeyden ama her şeyden önce, emeklerini bizden esirgemeyen redaktörlerimize kocaman birer teşekkürü (ve soğuk bir birayı) borç biliriz. Aynı zamanda, arşivimizdeki eksik sayıları temin etmede gösterdiği nezaketten dolayı da Kara dergisi editörü Ahmet Kurt’a bir kere daha teşekkür ederiz.

.

PDF Kitap İndir

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir