Hulki Cevizoğlu – Dünü Bugünü ile 68’liler

“Elbette ki idam cezası şart değildi. Duruşmada birazcık saygılı olsalardı idam edilmezlerdi…” Bu sözler, tam 25 yıl önce (1972) Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkında “idam” isteyen 12 Mart Savcısı Baki Tuğ tarafından bir televizyon programında, canlı yayında söylendi. Kanal 6 Televizyonda yayınlanan “Ceviz Kabuğu’ 1 programını izleyen milyonlarca insanın tüylerini diken diken eden bu sözler, hukuk sistemimizin çağdaşlaştırılması gereğinin de yeni bir kanıtı oldu… Dillere destan “68 Kuşağı”. Bu kuşak kimlerden oluşuyor, kuşağın ünlüleri, o dönemde yaptıkları-yapamadıkları, silah zoruyla rejimi mi değiştirmek istediler yoksa bir kişiyi öldürmeden ipe mi gittiler, felsefeleri neydi, hataları var mıydı, varsa bu hatalara nasıl sürüklendiler? Tüm bu soruların yanıtlarını, o kuşağın liderlerinin ağzından, 25 yıl sonra almak tarihi açıdan önem taşıyordu. Biz de “Ceviz Kabuğu” programında, bunca yıl sonra sağlıklı bir değerlendirme yapmak ve tarihe ışık tutabilmek amacıyla, bugün hayatta olan dönemin önemli liderleri ile “68’liler” konusunu işledik… Kitaplaşan bu programda aşağıdaki sorulara yanıtlar arandı, değerlendirmeler yapıldı ve bilgiler verildi: “68’lilerin etkilendiği kahramanlar, yitik kuşak mı, ‘masum öğrenci hareketleri’nin siyasallaşması, Deniz Gezmiş’in yakalanışı, Mustafa Kemal fikriyle yola çıkıp MarksizmLeninlzme ulaşma, silah kullanılması, 6. Filo eyleminin öyküsü. Milli Demokratik Devrim, eylemlerinin arkasındaki güç, Mahir Kaynak’ın rolü, bedel ödeyenler ve kazananlar, İslamcıların sonu da böyle mi olacak. Balyoz Harekatı, banka soygunları. 12 Mart Muhtırası, tasfiye edilenler, devleti yıkmaya yönelik silahlı hareketler, emirle gelen idam kararları. Mahir Çayanların tünel kazıp kaçmaları, cezaevi şartları, cunta hareketleri. Deniz Gezmiş’in babası ile diyalogları…” 2 Mayıs 1997’de gerçekleştirdiğimiz bu televizyon programının da, yıllar sonra önemli bir belge -bizim açımızdan da. Ceviz Kabuğu dizilerinden biri- olacağı inancıyla, “söz”leri “yazı”ya dökmüş olduk. İyi geceler efendim; Uzun bir aradan sonra yine karşınızdayız. Bayram tatili nedeni ile bu gece ancak karşınızda olabildik. Önemli bir konu ile yine karşınıza çıkmayı hedefledik; 68 kuşağı “dillere destan olan 68 kuşağı”nın ne olduğunu, kimlerden oluştuğunu, bu kuşağın ünlülerini, 68 kuşağının hikmetinin ne olduğunu -çünkü bu kuşağı; bugün bizim çevremizde olan, televizyonlarda çalışan, bizim ekibimizde olan arkadaşlarımızın ve gençlerin çoğu tanımıyor.

12 Eylül’ü bile nerede ise insanlar unuttular- daha önceki bir tarihi biz bu gece ele almaya ve değerlendirmeye çalışacağız. 68 kuşağı; nelere karşıydı, nelere yandaştı? Karşı olduğu konularda neler yapabildi veya yapamadı? Hataları var mıydı? Bu hataya kendilerini neler sürükledi? 68 kuşağı, neyi kendisine hedef aldı? Çıkış hareketi ne idi ve idamlar… İdamların siyasî ya da hukuksal olup olmadığı -tabiî aradan zaman geçtikten sonra bugün bu sözleri edebilmek belki kolay, belki daha zor bilemiyoruz- şimdi bu gece ortaya çıkacak… Öğrenci gençliğin başkaldırısı ve Deniz Gezmiş ile arkadaşlarının idamının 25. yılı (21 Mayıs malum) ortak bir konuyu ele alarak bu gece önemli bir görevi yerine getirmeye çalışacağız. Stüdyoda tek konuğumuz var. Ama, telefonda çok sayıda konuğumuz olacak. Zannediyorum, bu gece de sabahlayacağız. Stüdyodaki konuğum; 68’liler Birliği Vakfı Başkanı Sayın Haşmet Atahan. Hoş geldiniz efendim. Haşmet Atahan – Hoş bulduk, teşekkür ederim.

.