Hüseyin Mirza – Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi – 19

Safevî hükümdarı (1694-1722). Safevî Hükümdarı Şah Süleyman’ın büyük oğludur. Tahta geçtiğinde yirmi beş-yirmi altı yaşlarında bulunduğuna göre 1668 veya 1669’da doğmuş olmalıdır. Dinî (Şiî) akîdelere önem vermesinden ve aza kanaat etmesinden dolayı Molla Hüseyin adıyla da anılır. Çocukluk ve gençlik yıllarını sarayda geçirdiği için kaynaklarda gerek fizik gerek zihnî bakımdan hükümdarlığa uygun bir kişi olmadığı belirtilmektedir. Babasının ölümü üzerine 14 Zilhicce 1105’te (6 Ağustos 1694) halası Meryem Begüm ve harem ağalarının desteğiyle tahta çıktı. Hüseyin de babası gibi Şeyhülislâm Muhammed Bâkır elMeclisî’nin etkisi altına girdi ve sûfîlik kılıcını onun elinden kuşandı; içki içmeyi, savaş tâlimlerini ve güvercin uçurtma sporunu yasakladı. Mollaların etkisi altında hüküm sürmeye başlayan Hüseyin Mirza’nın saltanatının ilk yılları sakin geçti. Osmanlılar’la iyi geçinmeye çalıştı; hatta 1109’da (1697-98) Basra’nın, urbân reislerinden Benî Müntefık Şeyhi Mâni‘in isyanı neticesinde Huveyze aşireti tarafından işgali üzerine burayı kurtararak o sıralarda batıda birçok devletle savaştığı için bölgeyle yeteri derecede ilgilenemeyen Osmanlılar’a geri verdi. 1.Mustafa bu dostluktan çok memnun kaldı ve Basra’nın anahtarlarını getiren elçi Rüstem Han’a değerli hediyeler verdi (Defterdar Sarı Mehmed Paşa, s. 636, 637).