Kategori: Sanat

John Keegan – Savaş Sanatı Tarihi

Ben bir asker olmak üzere yaratılmamışım.Geçirdiğim bir çocukluk hastalığı 1948’de bende bir sakatlık yarattı ve kırk beş yıldır topallıyorum.1952’de zorunlu askerlik hizmeti için sağlık kontrolüne çıktığım zaman, bacaklarımı muayene eden doktor, başını sallayarak dosyama bir şeyler yazdı ve gidebileceğimi söyledi. Birkaç hafta sonra gelen mektup, sağlığımın silah altına alınmama engel olduğunu bildiriyordu.Yine de kader, yaşamımı […]

John Berger – Picasso’nun Başarısı ve Başarısızlığı

Bu kitabı yazmamın üstünden yirmi yılı aşkın bir süre geçti. 1965’te ilk yayınlandığında, heryerde değilse bile pek çok yerde kitaba saygısız, duyarsız, doktriner ve sapkın gibi suçlamalar yöneltildi. Centilmenler ülkesi olan İngiltere’deyse beğeniden yoksun denerek bir yana itildi. O zamanlar Picasso hâlâ sağ ve ününün doruğundaydı. Her yıl hakkında övgü dolu kitaplar ve yazılar yayınlanıyordu. […]

Joan Jara – Yarım Kalan Şarkı

İkinci Dünya Savaşı’na denk gelen çocukluğum her an bir yerlerden gelebilecek olan ölümün gölgesinde geçti. Londra’nın göbeğinde yaşıyorduk ve yıllarca çoğu kez daha siren sesleri başlamadan önce, gayri ihtiyari sığınaktaki yataklarımıza giderdik. Geceleri Alman uçaklarının uğultusunu dinlerdik; bombaların ıslık çalarak inişinin ardından, patlamalarla pencerelerin parçalanışını duyar, karanlığın içinde gökyüzünün alevlerle kızıla döndüğünü sezinlerdik. Her seferinde […]

Carl Van Doren – Kısa Amerikan Edebiyat Tarihi

Dünya resim sanatından daha genç olan tek ö- nemli edebiyat Amerikan edebiyatıdır. Öteki edebiyatlar efsane ve şiirlerle başladığından insan muhayyilesi yazalı şekle dökülmeden önce sözle ağızdan a- ğıza dolaşmıştır. Tersine Amerikada herşey önce nesir olarak başladı. Yeni dünyaya olan yolculuğun tafsilâtı, tehlikeli Atlantik sularının ötesinde bulunan yeni ülkenin tarifi, yerleşmenin, kısa bir zaman sonra genişleyip […]

Can Kozanoğlu – Pop Çağı Ateşi

60’lı yılların ortalarında doğanlar bile iyi-kötü hatırlar, bir dönem İstanbul’daki tiyatrolarda geniş kadrolu, yerli ya da yerlileştirilmiş vodviller oynanırdı: Turist zannedilen aslında Türk’tür, fahişe zannedilen aslında kendi halinde bir akrabadır, olaylara yol açan büyük miras aslında borçtur, yurtdışına okumaya gönderilen çocuk “bir garip” halde geri döner, evdeki yaşlılar duvarda fotoğrafı asılı paşa dedenin anılarıyla yaşar, […]

Can Dündar – Büyülü Fener

Sadakat-siz misiniz? Harikulade bir ev… Piyanonun üstünde on bir yıllık ideal bir evliliğin saadet fotoğrafları… yakışıklı ve anlayışlı bir eş… dokuz yaşında bir çocuk… köpek… tenis dersleri… türlü çeşit hobiler… “Bir kadın daha ne ister?” “Sadakatsiz” filmi bu soruyu kadınların kafasına kakıyor. Hem de öyle kurnazca yapıyor ki bunu, seyreden kadınlar başroldeki Connie’nin yerinde olmaya […]

Bülent Somay – Şarkı Okuma Kitabı

BİR BAHAR GÜNÜYDÜ. Parkta dolaşıyordum. Âşıktım; sevgilim beni terk etmişti. Falcı kadın yanından geçerken “bakayım falına, söy-leyim kısmetini,” dedi. Reddetme şansım yoktu. Elimi açtım, kadın baktı. Açıkçası ben falcının yüzümdeki mutsuz ve kendine acıyan ifadeden durumumu tahmin edeceğini, bu tahmininden hareketle “şu kadar zamanda sevgilin sana dönecek/’ filan gibi bir şeyler söyleyeceğini umuyordum. Böyle zamanlarda […]

Bülent Diken & Carsten B. Lausten – Filmlerle Sosyoloji

Filmler asla “sadece film” ya da bizleri eğlendirmeyi ve dolayısıyla dikkatimizi dağıtarak bizi toplumsal gerçekliğimizle ilgili asıl sorunlardan ve mücadelelerden uzaklaştırmayı amaçlayan hafif kurgular değildir. Filmler yalan söylerken bile toplumsal yapımızın can evindeki yalanı söylerler. Bu nedenle, elinizdeki kitabı yanlızca filmlerin toplumsal gerçeği nasıl yansıttığı ya da meşrulaştırdığıyla ilgilenenler değil, toplumlarımızın nasıl olup da kendilerini […]

Burhan Arpad – Direklerarası

Sehiirler in, semtlerin ve sokakların da hikâyeleri  vardır. Bir olaylar zincirini, belirli bir dönemi, hattâ bütün bir çağı anlatırlar. İstanbul’un bir çok köşeleri ve semtleri böyledir. Beti bunlardan Direklerarası’nı seçtim. Geçen yüzyıl sonlarında parıltısı azalan, yirminci yüz yıl başlarında kararan, 1930’larda büsbütün sö­ nen Direklerarası, Beyazıt – Vezneciler – Şehzadebaşı – Saraçhane tramvay yolu ortadan […]

Igor Stravinsky – Altı Derste Müziğin Poetikası

1939-40 öğretim yılında bulunduğum yeri özgürce seçebilseydim, Harvard Üniversitesi’nde İgor Stravinsky’nin genç dinleyenleri arasında olmayı seçerdim. Galiba bende eski ortaçağ loncaları geleneğinden kaptığım bir şey var. Stravinsky’nin “Bach’ın eşsiz çalgısal kompozisyonlarını överken, “İnsan onun kemanlarının reçine kokusunu, obualarının kamış tadını alabilir” 1 deyişini, geçmiş zamanlardan bir zanaatçının ruhunu içimde hissederek anlayabiliyorum. Ve gene aynı ruh […]

Jean-Jacques Rousseau – Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev

Bu söylev, Dijon Akademisi’nin 1749’da ortaya attığı şu yarışma sorusuna cevap olarak yazılmıştır ve birinciliği kazanmıştır: “Bilimlerin ve sanatların gelişmesi ahlâkın düzelmesine yardım etmiş midir?” Rousseau bu soruya yalnız ünlü söylevi ile değil, bütün hayatı ve eserleriyle hayır cevabını vermiştir. Söylev’in önemi Rousseau’nun yazarlık hayatında bir hareket noktası oluşu ve eserlerindeki başlıca tezi özetleyişidir. Rousseau […]

Berna Moran – Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1

Sabahattin Ali ile başlayacak ikinci bir ciltle tamamlanması düşünülen bu kitap bir roman tarihi değil, daha çok, Ahmet Mithat’dan Ahmet Hamdi Tanpınar’a kadarki romanımıza eleştirel bir bakış. İncelemeğe çalıştığım yazarlarımızı değerlendirirken, Türk romanına hangi yönlerden katkıda bulunduklarını, geliştirdikleri teknikleri ve çoğunda ortak olan Batı- Doğu sorunsalına yaklaşımlarında roman türünü ne denli başarıyla kullandıklarını saptamak istediğimden […]

Berna Moran – Edebiyat Kuramları ve Eleştiri (2)

Arka Kapak ; “İstanbul Üniversitesi, İngiliz Dil ve Edebiyatı kürsüsündeki eleştiri derslerinden derlenmiş olan Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, yalnız bu konuyla ilgili üniversite öğrencilerinin değil, eleştirmenlerimizin de, bütün edebiyatçılarımızın da okumaları gereken değerli bir el kitabıdır. Çünkü kitabın konusuna değin bütün kuramlarla eleştiri yöntemleri bir arada derli toplu verildiğinden, bildiğimizi sanıp da bütünüyle bilmediğimiz, hiç […]

Barış Kılınç – Michael Haneke Filmleri Modern Uygarlığın Hayal Kırıklıkları

Bilimde ilerledikçe, onun her derde deva olacağı yönündeki modern iddiaya, yaşadıkları insani yoksunlukları ve mutsuzlukları örnek göstererek karşı çıkacak dünya kadar insanın olduğunu söylemek mümkündür ve hatta bu insanların yakın tarihte tanık olduğumuz birçok olayın, yaşanılan yoksunluğu ve mutsuzluğu azaltmak yerine artırdığını söylemeleri de mümkündür. Bu karşı çıkışın ne kadar haklı olduğunu hepimiz biliyoruz. Elimizden […]

İTEF – Şehir ve İnsan 2010

Doğum yurdum Diyarbakır, adı, Amida’dan Amid’e, Diyarı Bekr’ d e n Diyarbekir’e sonunda bugünkü adına dönüşen çok eski bir yerleşim yeridir. Kapkara kayalar üstüne oturmuş, her burcu sanat şaheseri sayılabilecek kalın surlarla çevrili kadim bir kent. Hiçbir kavmin, geniş kapılarının önünden geçmeye cesaret edemediği bir kale… Eski dengbej anlatılarının soluk alıp verdiği sırlar ülkesi; benim […]

Baki Asiltürk – Baki Ayhan T. – Hilesiz Terazi (Şiir Yazıları)

Hilesiz Terazi, 1990’lardan bu yana çeşitli dergilerde yayımladığım deneme, eleştiri ve çözümlemelerden yaptığım seç­ meyle oluştu. Sempozyumlarda bildiri olarak sunup sonradan makale haline getirdiğim yazıların bazılarını da kitaba dahil ettim. Kitaba alırken bu yazılarda gerekli gördüğüm değişiklikleri yaptığımı söylemeliyim. Yayımlanış tarihlerine bakıldığında bu yazıların 1994-2005 arası dağılım göstermekle birlikte bazı yıllarda yoğunlaştıkları anlaşılacaktır. Elbette bu […]