Eleştirinin Sonu mu? Bu kitabı yazmayı ilk olarak, bugünlerde karşılaştığım öğrencilerden pek azının benim edebiyat eleştirisi şeklinde görmek üzere eğitildiğim şeyi uyguladıklarım fark ettiğimde düşündüm. Sazdan çatı yapma veya tahta ayakkabı dansı gibi edebiyat eleştirisi de ölen bir sanat gibi görünüyordu. Bu öğrencilerden çoğu yeterince parlak ve yetenekli olduklarına göre sorun büyük oranda öğretmenlerine aitmiş […]
Marksizm oldukça karmaşık bir konudur ve onun Marksist edebiyat eleştirisi olarak bilinen dalının da ondan aşağı kalır yanı yoktur. Öyleyse bu kısa çalışmada birkaç temel meseleye ve onlar etrafında yükselen bazı temel sorunlara değinmekten fazlasını yapmak imkânsızdır. (Bahsi açılmışken söyleyeyim: Kitap aslında kısa bir giriş çalışması serisi için tasarlandığından ötürü olabildiğince kısa tutuldu.) Bu türden […]
Bu kitap, modern edebiyat kuramım mümkün olan en geniş sayıda okura anlaşılır ve çekici kılma yolunda bir girişimdir. 1983’teki birinci baskısından bu yana, edebiyat eleştirmenlerinden avukatlara, kültür kuramcılarından antropologlara çeşitli kesimlerden insanların kitabı okumuş olduğunu bilmek de sevinç verici. Bir anlamda belki de bu o denli şaşırtıcı değil; çünkü kitabın temel tezi, yalnızca edebiyattan kaynaklanan […]
Terentius – Andros Güzeli
Teodo r Kasap , işte böyle, tiyatronun bir “ahlâk okulu” olduğu düşüncesinden hareket ederek, başka ulusların âdet ve ahlâklarına göre hazırlanmış yabancı oyunların Türk ahlâkını düzeltmeye yaramıyacağı inanciyle, her memlekette tiyatronun dışardan gelmeyip, içerden çıkması gerektiği görüşünü savunurken; HadSIca gazetesinde H a şnı e t adında bir yazar, bu görüşe karşı şöyle demiştir: . . […]
Tennessee Williams – Kizgin Damdaki Kedi
Aliya İzzetbegoviç tek cümleyle Bosna’yı Bosna yapan ruhun kendisine yansıdığı simadır. Begoviç’siz Bosna, İslam’sız da Begoviç düşünülemez. Bunlar bir bütün halinde Aliya İzzetbegoviç’in şahsında billurlaşır. Begoviç örneği, İslam’ın, nasıl bir halkın vicdanı ve dili olabileceğinin ve Müslüman milletler için ne anlam ifâde ettiğinin göstergesidir. Tarih boyunca büyük İslam ümmetinin her bir yurdunda, İslam bir varoluş […]
On üç yaşıma değin evde babam eğitti beni. Dersler her sabah yalnızca iki üç saatimizi alıyordu; bunun dışında, beni kendi halime bırakıyordu babam; kirnileyin benim giriştiğim işlerde bana destek olur kimi de kendi başıma işin içinden çıkrnam için bırakırdı beni. Onun sayesinde dört yaşımda Latinceye, alh yaşımda da Yunancaya başladım; ama yine bu sıralarda doğa […]
Bayan ve bay yurttaşlar, Bu konferansın konusu olarak Anarşi’nin felsefesini ve idealini ele almaya karar verirken tereddüde düşmedim dersem yalan olur. Anarşinin, geleceğe dair ham hayaller yığınından başka bir şey olmadığına, mevcut uygarlığın tümünü yıkıma götüren bilinçsizce bir tepki olduğuna inanan hâlâ çok sayıda insan var. Dahası, eğitimin bize verdiği önyargıları ortadan kaldırmak İçİn belki […]
Yenileştirilen devlet için gerekli bilgileri edinsinler diye, Büyük Petro’nun yabancı ülkelere gönderdiği gençler arasında Çar’m vaftiz oğlu Arap İbrahim de vardı. Paris savaş okulunda öğrenim gören delikanlı, topçu yüzbaşısı olarak okulu bitirdi, İspanya savaşında başarılar kazandı ve ağır bir yara alarak Paris’e döndü. İmparator, yığınla çalışmaları arasında gözdesini sorup soruşturmayı da unutmuyor, onun başarılan ve […]
Aleksandr Sergeyeviç Puşkin (1799-1837) Rus edebiyatının kurucusu, Rus edebiyat dilinin yaratıcısı kabul edilir. 19. yüzyıl Rus düşünürü ve eleştirmeni Belinski, Puşkin’in, “şiiri, Rus yaşamıyla ve Rus çağdaş zamanıyla dost kıldığını” belirtiyordu. Puşkin’in yaratıcılığı erken dönemde yazdığı liriklerinden ve Güney sürgünlüğü döneminin ürünü destanlarının romantizminden gerçekçiliğe doğru evrim geçirdi. Şair, Dekabristlere yakındı ve iki kez sürgün […]
23 Kasım‘1933’te Horasan eyaletine bağlı Sabzivar’ın Mezinen köyünde dünyaya gelir. 1950’de Meşhed’deki Öğretmen Koleji’ne girer. 1952’de Meş-hed’in yakınlarındaki Ahmedabad köyünde öğretmenliğe başlar. 1955 yılında Mektebi Vasıta’yı yazar. Ebu Zer-i Gifari’yi tercüme eder. 1956’da Meşhed Üniversitesi’ne girer. “Ulusal Direniş Hareketine” üye olduğundan, babası ve diğer üyelerle birlikte tutuklanır. 6 ay tutuklu kalır. 1959’da Alexis Carrel’den Dua’yı […]
Bundan tam beş sene önce, okul bitmiş; İzmir’den İstanbul’a yeni taşınmış, cebinde beş kuruş parası olmayan, kariyeri erkek arkadaşına bağlı; misafirhanelerin altı kişilik odalarında, çoğu kanser hastası yaşlı teyzelerle yaşamak zorunda olan bir kızdım. Kaldığım misafirhanelerin tek güzel olayı bedava internet kullanımıydı. Her gece Bağcılar’da olan kanaldan; Kartal’daki misafirhaneme yolculuk yapar, yolda bütün uykumu aldığım […]
Seninle ilk tanıştığımızda iyiliğine inanmıyordum, ayrıldığımızda ise kötülüğüne. Şimdi, sanki seninle büyümemiş, onca şeyi yaşamamış, hatta hiç tanışmamış gibiyim. Tam karşımda, öylece duruyordu ya öylece, sanki o kadar acıyı bana yaşatmamış gibi, sanki onca seneyi onunla geçirmemişim gibi bakıyordu bana. Tanımış mıydı? Muhakkak, boru mu beraber büyüdük, dört sene beraber yaşadık, beraber yapmadığımız tek şey […]