Kāânî-i Şîrâzî – Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi – 24

Mîrzâ Habîbullāh b. Mîrzâ Muhammed Alî-yi Gülşen (ö. 1270/1854) İran’da Kaçar hânedanı döneminin en ünlü şairi. 2 Şâban 1223’te (23 Eylül 1808) Şîraz’da doğdu. Gülşen mahlasını kullanan şair Mirza Muhammed Ali’nin oğludur. Babasını on bir yaşında iken kaybetti. Şîraz’da başladığı öğrenimini İsfahan’da tamamladı. Erken yaşta şiir denemesi yapan ve Habîb mahlasını alan Kāânî, Horasan Valisi Şücâüssaltana’nın dikkatini çekerek himayesine mazhar oldu. Vali, oğlu Oktay Kāân’ı metheden şiirlerinden dolayı ona Kāânî mahlasını verdi. Bir süre Şücâüssaltana’nın yanında kalan Kāânî sırasıyla Yezd, Kirman, Gîlân, Mâzenderan ve Azerbaycan’a seyahat etti. Bu seyahatlerinde birçok âlim ve şairle tanışıp onlardan faydalandı. Daha sonra Tahran’a giderek Kaçar hânedanından Feth Ali Şah’la tanıştı ve onun teveccühünü kazandı. Feth Ali kendisine “müctehidü’ş-şuarâ” lakabını verdi. Onun ölümünün ardından yerine geçen Muhammed Şah tarafından Hz. Peygamber’in şairi Hassân’a benzetildiği için Hassânü’l-Acem olarak adlandırıldı.

Nâsırüddin Şah, Kāânî’yi sarayın resmî şairi yaptı ve melikü’ş-şuarâ mertebesine yükseltti. Nâsırüddin Şah’ın tahta çıkışından bir süre önce Tahran’a yerleşen Kāânî’nin sağlığı içki ve uyuşturucu madde yüzünden bozuldu; 4 Şâban 1270 (2 Mayıs 1854) tarihinde Tahran’da öldü.

.