Belli bir yazgıya en çok romantik yaşantımızda özlem duyarız. Genelde ruhumuzun derinliklerine inemeyen insanlarla yatağımızı paylaşmak zorunda kaldığımızdan, günün birinde (aydınlanmış çağımızın tüm kurallarına aykırı olmakla birlikte) düşlerimizin erkeği ya da kadınıyla karşılaşacağımıza inandığımız için bağışlanamaz mıyız? Bu ama.nsız özlemi doyuracak bir yaratığa adeta batıl bir inanç duymamız, hoşgörülemez mi? Dualarımız belki yanıtsız kalacak, belki erkeklerle kadınlar arasındaki anlaşmazlık kısırdöngüsü hiç aşılamayacak ama, tanrılar olur da bize acırsa, o zaman o prens ya da prensesle karşılaşmamızı salt bir rastlantıya yormamız beklenebilir mi bizden? Bir kereliğine de olsa akılcı yorumlardan vazgeçerek, bunu romantik yazgımızın kaçınılmaz bir parçası olarak algılayamaz mıyız? 2. Aralık ayının başında bir sabah, Paris’ten Londra’ya giden İngiliz Havayolları uçağının ekonomi bölümünde otururken ne bir aşk, ne bir öykü vardı aklımda. Kış bulutlarının battaniye gibi açılıp yerini masmavi parlak sulara bıraktığı Normandiya sahilini yeni geçmiştik. Sıkılmıştım, aklımı toparlayamıyordum, havayolu dergisinde tatil beldeleri ve havaalanı hakkındaki bilgileri tepkisiz bir şekilde okuyordum. Fondaki o boğuk motor uğultusu, abartısız gri dekor, hosteslerin yapmacık gülücükleriyle uçakta insanın içini rahatlatan bir şey vardı. Aç ya da 7 susamış değildim ama, çeşitli yiyecek ve içeceklerle koridorcia ilerleyen arabayı gördüğümde uçak yolculuklarında yemek servislerinin uyandırdığı o belli belirsiz beklentiyi hissettim. 3. Sol yanımdaki yolcu sanki biraz ürkerek koltuğunun önündeki cebe yerleştirilmiş uçak güvenlik önlemlerini anlatan kartı okumak için kulaklıklarını çıkardı. Karaya ya da suya gayet sakin, kuş gibi konan· yolcular, topuklu ayakkabılarını çıkaran hanımlar, cankurtaran yeleklerini hünerle şişiren çocuklarla yakıtın mucizevi bir biçimde ateş almadığı, uçağın tek parça kaldığı ideal bir kazayı gösteriyordu elindeki kart. 4. “Bir terslik olursa nasılsa hepimiz öleceğiz, dalga mı geçiyorlar?” diye sordu yanımdaki yolcu. “İnsanları biraz rahatlahyar sanırım,” diye yanıtladım, onu benden başka dinleyen yoktu. “Öyle çabuk bir ölüm, o kadar da kötü bir son sayılmaz aslında, karaya çarparsa ve önde de oturuyorsan zaten hiç şansın yok. Bir arncam uçak kazasında ölmüştü. Sizin bu biçimde ölen bir tanıdığınız oldu mu?” Olmamıştı ama o sırada hastes (işverenleri hakkında duyulan ahlaki kaygılardan habersiz halde) yemek servisine başladığı için yanıt veremedim. Portakal suyu istemiştim, bir tabak geçkin sandviçi ise geri çevirmek üzereydim ki yol arkadaşım kulağıma uzanarak, “Olsun alın. Ben yerim sizinkileri, açlıktan ölüyorum,” diye fısıldadı. 5. Ensesini açıkta bırakacak kadar kısaydı kestane rengi saçları; iri, sulu, yeşil gözlerini gözlerimden kaçırıyordu. Mavi bir bluz giymiş, dizlerinin üzerini gri bir hırkayla örtmüştü. Omuzları kırılacakmış gibi incecikti, derisi soyulmuş parmaklarından da tırnaklarını yediği anlaşılıyordu. “Sizi aç bırakınıyorum değil mi?” “Kesinlikle.” “Özür dilerim, kendimi tanıtmadım, benim adım Chloe,” diye açıklamada bulundu sonra ve kolunu epeyce dokunaklı bir resmiyet içinde bana uzattı. 8 Ardından yaşam öyküsü değiş tokuşu yaptık; Chloe, ticari bir fuara katılmak için Paris’te bulunuyormuş. Bir yıldır Soho’ daki bir moda dergisinin grafik tasarımcısı olarak çalışıyormuş. Kraliyet Sanat Akademisi’nde okumuş, York’ta doğmuş ama çocukken Wiltshire’a taşınmış ve şimdi (23 yaşında) Islington’ da bir dairede tek başına yaşıyormuş. 6. Uçak Heathrow’a doğru alçalmaya başlarken, “Umarım bagajımı kaybetmemişlerdir,” dedi Chloe. “Sen de bavullarını kaybedeceklermiş korkusuna kapılmaz mısın?” “Aklıma pek takınarn doğrusu, ama bir kez New York, bir kez de Frankfurt’ ta olmak üzere iki kez başıma geldi.” “Tanrım, nefret ediyorum yolculuklardan,” diye iç geçirdi Chloe işaret parmağını kemirerek. “En zoru da varmaktır, ben hep varış korkusu yaşarım. Bir süre uzaklaşınca, yokluğumda kötü şeyler olmuş gibi gelir, su borusu patladı mı, işimden oldum mu, kaktüslerim öldü mü … ” “Kaktüs mü yetiştiriyorsun?” “Birkaç kaktüsüm var, bir kaktüs dönemi geçirdim de. Fallik bir saplantı belki, biliyorum, ama Arizona’ da bir kış geçirdikten sonra kaktüslere merak saldım. Senin evcil hayvanın var mı?” “Eskiden balıklanın vardı.” “Ne oldular?” “Birkaç yıl önce bir kız arkadaşımla birlikte yaşıyordum. Kıskançlıktan mı bilmiyorum ama, bir gün akvaryumu havalandıran aleti kapatmış, balıkların hepsi öldü.” 7. Virajlı bir dağ yolunda an an yakalanan manzaralar gibi birbirimizin kişiliklerine dair ufak pencereler açan bu sohbet, uçağın tekerlekleri asfalt piste değip, motoru geri viteste terminale seyrederek yükünü kalabalık havaalanına boşaltana dek böylece sürdü. Bavulumu alıp gümrüğü geçtiğim sırada Chloe’ye aşık olmuştum bile. 8. İnsan resmen ölmeden, herhangi birini yaşamının aşkı olarak düşünemez aslında (ki o zaman da zaten olanaksızdır). 9 Oysa Chloe ile tanıştıktan kısa bir süre sonra onu yaşamıının aşkı olarak değerlendirmek, hiç de tuhaf gelmiyordu bana. Nedenini bilmiyorum ama, hissettiklerimi göz önünde bulundurarak ona birden duyduğum bu yakınlığın olsa olsa aşk olabileceğini söyleyebilirim. Bu sürecin iç dinamiklerini bildiğimi de iddia edcmeyeceğim, deneyimlerim dışında kanıt da yok elimde. Londra’ya döndükten birkaç gün sonra Chloe ile birlikte geçirdiğimiz öğleden sonrayı örnek verebilirim. Noel’den birkaç hafta önce Londra’nın batı yakasında bir lokantada akşam yemeği yedikten sonra yapılacak hem en tuhaf, hem de en doğal şeymiş gibi geceyi onun dairesinde sevişerek bitirmemiz de bir başka örnek. Chloe Noel’i ailesiyle geçirdi, ben arkadaşlarımla İskoçya’ya gittim, ama birbirimizi her gün aradık, bazen günde beş defa konuşuyorduk -bir şey söylemek için de değil haniyalnızca ikimiz de daha önce hiç kimseyle böyle konuşmadığımızı, ötekilerin zorlama ve kandırmacadan öteye gitmediğini, (doğal olarak bir kurtarıcıya gerek duyan) o bekleyişin artık gerçekten sona erdiğini hissettiğimiz için arıyorduk birbirimizi. Yaşamım boyunca beceriksizce aradığım, düşlerimde gördüğüm kadındı o ve gülüşü, gözleri, espri anlayışı, edebiyat zevki, kaygıları ve zekasıyla idealimdeki sevgiliye tıpatıp uyuyordu. 9. Ve birbirimize bu denli uygun olduğumuzu hissetmeye başladığım için de (yalnızca cümlelerimi tamamlamıyor, yaşamımı bütünlüyordu) Chloe ile tanışmaının basit bir rastlantı olabileceğini aklım alınıyordu. Yazgı, kısmet gibi olguları gerekli şüphecilikle değerlenciirebilecek yetkinlikteydim oysa. Genelde batıl inançlarım da yoktur benim, ama Chloe ile birlikte, önemsiz bile görünse bir dizi ayrıntıyı içgüdüsel olarak zaten hissettiklerimizin bir kanıtı olarak görmeye başladık; birbirimiz için yaratılmıştık biz. İkimiz de çift rakamlı yılların aynı ayında gece yarısı sularında (o 23.45’te, ben 01.15’te) doğmuşuz. Çocukluğumuzcia klarinet çalmışız, okul piyeslerinde Bir Yaz Gecesi Rüyası’nda (o Helena, ben Theseus’un uşağı) rol almışız. Sol ayaklarımızın baş parmaklarında iki büyük ben, arkadaki azı dişlerimizde ikimizin de dolgusu var. Güneşli havalO larda ikimizi de hapşırık tutuyor, ikimizde de ketçapı şişesinden bıçakla sıyırarak alma huyu var. Hatta kütüphanelerimizdeki Anna Karenina ‘ ların baskısı bile (eski Oxford baskısı) aynı -bunlar küçük ayrıntılar belki ama inananlar yeni bir dini nasıl kuruyorlar dersiniz? 10. Elimizdeki verilere yüce anlamlar yükleyerek zamanı kendimizce öyküleştirdik. Chloe ile uçakta karşılaşmamız Afrodit’in entrikasıydı bizce, birinci bölümün ilk sahnesiydi, öykülerin en efsanevi, en klasiğine dönüştürdük bu karşılaşmayı – aşk öyküsüne. Gökyüzündeki o dev beyin, doğduğumuz andan başlayarak yörüngelerimizi kurnazca kaydırarak bir gün o Paris-Londra seferinde karşılaşmamızı sağlaınıştı sanki. Bizim için gerçekleşmişti ya; hiç gerçekleşmeyen sayısız aşkı, birilerinin bir uçak kaçırınası ya da bir telefon numarasını kaybetmesi nedeniyle hiç yazılamayan pek çok aşk öyküsünü görmezlikten gelebiliyorduk. Olmuş olan ilgilendiriyordu bizi tarihçiler gibi, her durumun doğasında varolan şans öğesini göz ardı ediyor ve kendi yaşantımızın Hegel’i, Spengler’i olmaya soyunarak utanmadan büyük öyküler yazmaya yelteniyorduk. (Olay gerçekleştikten sonra ortaya çıkan) anlatıcıyı oynuyor, başımıza geleni simyalaştırıyor ve yaşamımıza inanılması güç bir nedensellik atfediyorduk. Böylece, son derece mistik ya da (daha nazikçe ifade edecek olursak) edebi bir adım atmış olmaktan suçlu bulunuyorduk. ll. Daha akılcı olmamız gerekirdi elbette. Chloe de ben de bu iki başkent arasında sık sık gidip gelmediğimiz gibi, bu yolculuğu uzun zamandır tasadamış da değildik. Chloe, editör yardımcısı aniden hastalanınca işyerince apar topar gönderilmiş, ben de Bordeaux’ daki işimin erken bitmesiyle, kızkardeşirole birkaç gün geçirmek için gelmiştim Paris’ e. Charles de Gaulle ile Heathrow arasında gidip gelen ulusal havayolu şirketleri, dönmeyi istediğimiz gün sabah saat dokuz ile öğle arasında altı seçenek sunuyordu. 6 Aralık’ta öğleden sonranın erken saatlerinde Londra’ da olmak isteyip de son dakikaya dek hangi uçağa bineceğimizi kararlaştırmamış olmamız göz önünll de bulundurulduğunda, o gün başlarken ikimizin de aynı uçakta (yan yana koltuklarda olmasa da) bulunmasının matematiksel olasılığı 36’ya 1 kadardı. 12. Chloe sonradan bana saat on buçuktaki Fransız Havayolları uçağına binmeyi tasarladığını, ancak odasından tam çıkarken giysilerinin arasındaki şampuanın sızdığını fark etmesiyle bavulunu yeniden deriemek zorunda kaldığını, bunun da değerli bir on dakikaya malolduğunu anlattı. Otel resepsiyonu kredi kartıyla ödediği faturasını hazırlayıp sonunda bir taksi çağırdığında, saat dokuzu çeyrek geçmiş ve Chloe’nin on buçuktaki Fransız Havayolları uçağına yetişmesi olasılığı ortadan kalkmıştı. Porte de la Villette yakınlarındaki yoğun trafiği geçip havaalanına vardığında uçak çoktan kalkışa hazırmış ve Chloe bir sonraki Fransız Havayolları uçağını beklemek istemeyince, İngiliz Havayolları terminaline gidip, benim de (kendime ait bir dizi nedenle) yolculuk edeceğim on kırk beş Londra uçağında yer ayırtmıştı.
Alain de Botton – Aşk Üzerine
PDF Kitap İndir |