Her yazar gibi, çalışmarnın sadece kendi dilimde değil, yabancı dillerde de yayımlanması benim için de hoş bir şey. Fakat bana özellikle sevinç veren, büyük Türk şair ve oyun yazarının anısına adanmış bu yapıtın, onun kendi yuı:- dunda yayınlanmakta oluşudur. Türk okurlanna, Nazım Hikmet hakkında henüz bilmedikleri ve özellikle onun Moskova’daki yıllarına ilişkin şeyleri anlatabileceğimden ötürü […]
Rus ve dünya yazınına, aralarında “Ruslan ve Ludmila”, “Çingeneler”, “Bahçesaray Çeşmesi”, “Kafkas Tutsağı”, “Yevgeni Onegin” gibi anlatı-şiirlerin de bulunduğu ölümsüz bir şiir mirası bırakan Aleksandr Puşkin’in, “Byelkin’in Öyküleri”, “Dubrovski”, “Yüzbaşının Kızı” v.b. öykü ve romanları da şiir türündeki yapıtlarından daha az ünlü değildir. Hatta, şiir çevirisinin özel güçlükleri nedeniyle, kendi ülkesi dışında, şiirlerinden çok öykü […]
Julián küçük kızı oyalamaya çalışıyor, vaktiyle onu uyutmak için uydurduğu bir dizi hikayeyle, “Ağaçların Özel Hayatı”yla. Hikayenin kahramanları bir kavak ağacıyla birbaobap ağacı, geceleri kimse onları görmezken fotosentez hakkında, sincaplar hakkında ve insan, hayvan ya da – kendideyimleriyle- aptal beton parçaları olmaktansa ağaç olmanıngetirdiği sayısız fayda hakkında konuşuyorlar. Daniela onun kızı değil ama Daniela’nın kendi […]
Birkaç sene önce, Buenos Aires’te bulunduğum kısa süre içinde Alejandro Guillermo Roemmers ile tanışma fırsatı yakaladım. Saint-Exupery’nin yeğenleri olan kuzenlerim François ve Jean d’Agay’a Arjantin ve Şili’deki Aeropostal şirketinin kurulmasına yardım eden pilotların izini sürmek istediğimi anlatmıştım. Onlar da Roemmers’in varlığından bahsederek hiç zaman kaybetmeden kendisiyle iletişim kurmamı önerdiler. Arjantin’e vardığımda kendisini aradım ve akşam […]
Gandhi’nin suikasta uğradığı gündü;1 ama Calvary’deki2 turistler tanık olmak durumunda kaldıkları, sonuçta oldukça sıradan sayılabilecek bu olayın muhtemel öneminden çok, piknik sepetlerinin içindekilerle ilgiliydiler. Gökbilimciler ne derse desin, Ptolemaios kesinlikle haklıydı: evrenin merkezi bulunduğumuz yerdedir, başka yerde değil. Gandhi ölmüş olabilir; ama Bob Briggs, ofisindeki masasının arkasında ve Stüdyo Yemekhanesi’ndeki öğle yemeği masasının başında, sadece […]
Aklın ruhu, gerçekdışının tam da bedeni haline gelebilir. Ne kadar yalın ve akılda kalıcı olursa olsun, kısalık, eşyanın tabiatı gereği, karmaşık bir durumun bütün olgularına hakkaniyetli davranamaz. Böylesi bir izleği, bir kimse ancak eleyerek ve basitleştirerek özetleyebilir. Eleme ve basitleştirme, anlamamıza yardımcı olur, ama çoğu durumda, yanlış şeyi anlamamıza; çünkü biz sadece kısaltanın dikkatle formüle […]
Kavgam, Adolf Hitler’in “başyapıtı”. Onun ve nasyonal sosyalizmin beyannamesi. 1923’teki başarısız darbe teşebbüsünden sonra hapishanede -hayli konforlu koşullarda- yazdığı, l 925’te basılan ilk ciltte Hitler, kendi hayatını dramatize eder. Tahliyesinden sonra yazdığı, 1926 sonlannda yayımlanan ikinci ciltte, bağıra çağıra, nasyonal sosyalizmin temel fikirlerini anlatır. Karikatürize bir antisemitizm, hınç ve nefret dolu bir ırkçı-milliyetçilik, dehşetengiz komplo […]
Kagemusha’yı çekmeye başlamadan önce zorunlu bir bekleme dönemi geçiren Kurosawa, bu aradan yararlanarak anılarını yazdı. Doğal bir zırhın içine saklanarak yaşam öyküsüne her türlü dıştan karışmayı engelleyen bu anlatıdaki gizemli· ve nesnel ergenlik deneyimlerinin etkileyici iç çatışmalarını, okumadan imgeleyebilmek çok güç. Bu otobiyografinin üçte ikisi gelişim yıllarına, yani 1910-1940’lara ilişkin. Japon sinemasının imparatoru -platodaki uzlaşmaz […]
LAGADO, BALNİBARBİ’nin başşehridir. LAİMAK, REREK’te, kayalıkların üzerinde uyuyan bir kurt gibi çömelmiş duran, insan eseri bir yapıdan ziyade doğal bir oluşuma, yaşlı kayalığın kendi uzantısına benzeyen ürkütücü bir kaledir. Laimak, yüzyıllarca, Rerek’in politik yaşamına sayısız nesiller boyu hükmetmiş olan Parry ailesinin ellerinde kalmıştır. Kale, nehir vadisi Ovvlsdale’deki bir tepenin üzerindedir. Bu tepe çok yüksek sayılmasa […]
Profesör Sum m erlee sabırsızca hıhladı. “iki uzun günüm üz keşifle g e ç ti,” dedi, “ama yörenin coğrafyası hakkında başladığımız andakinden daha bilgili değiliz. Buranın sık b ir ormanla kaplı olduğu, içerilere ulaşıp da b ir bölgenin diğeriyle ilişkisini öğrenm enin aylar alacağı aşikâr. M erkezi bir zirve olsa işler farklı olurdu, ama her […]
Robert Louis Stevenson tam güneş batarken evden çıkıp sahile giden uzun patikada yürümeye başladı. Verandadan bakıldığında iki yüz metre aşağıdaki deniz, ağaçların arkasında gizlenmiş, ormanla kaplı iki vadinin uçlarının arasını dolduruyordu; berrak karanlık çökmeden önce güneşin son ışınlarının tadını çıkarabilmek için en uygun gözlem noktası, sivrisineklere ve kum sineklerine rağmen (dedi kendi kendine, cesurca) mangrov […]
Bir eli yanma düşmüş, diğeri şakağında duran genç Aristoteles ayaklarını rahatça çaprazlamış, minderli bir iskemlede otururken, kucağında açılmış parşömen tomarını isteksizce okuyor. Kemerli burnu üstündeki kelebek gözlüklerini tutan sarıklı ve sakallı bir Vergilius, şairin ölümünden on beş yüzyıl sonra yapılmış bir portresinde bölüm başları kırmızı harflerle belirtilmiş bir cildin yapraklarını çevirmekte. Sağ eli kibarca çenesini […]
“…H er sözcüğün, her satırın anlamını, yaygın kullanımdan daha geniş bir şeye ulaşacağımızı varsayarak bıkmadan usanmadan aramamız, sahip olduğumuz akıl, cesaret ve cömertliğin ötesine gitme olanağı sağlar bize.” THOREAU, Walden “Bütün ince zevkli kişiler gibi Menard da, kendi deyimiyle ‘avam tabakasının anakronizma zevkini beslemeye ya da (daha kötüsü) bizi bütün dönemlerin aynı ya da farklı […]
“Bu soruyu her yönüyle parça parça, bağımsız bölümler halinde ele alacağım, çünkü bir bilgi alanından diğerine geçiş okuma keyfin i ve şevkini körükler. Kitabımın bölümlerini kesintisiz bir metin olarak ve her seferinde seçtiğim konuyu tüketerek yazmaya kalkışsaydım, şüphesiz daha bütünlüklü, daha ayrıntılı ve daha soylu bir hal alacaklardı. Ancak ben uzun metinlerden korkarım ve sen, […]
