Jules Verne – Livonya’da Bir Dram

Adam durmamak için direniyordu. Bir molanın ardından belki de yola devam edecek gücü kendinde bulamayacaktı. Akşam ona doğru adam durdu. Bunun nedeni bacaklarında yürüyecek derman kalmanormalması, soluğunun kesilmesi ya da yorgunluğa yenik düşmesi değildi. Fizik gücü de en az morali kadar yerindeydi. Tasvir edilemez bir vatanseverlik duygusunu belli eden güçlü bir sesle, “Nihayet… sınır…” diye haykırdı, “Livonya sınırı…. ülkenin sınırı!” Kollarını alabildiğince iki yana açarak önünde batıya doğru uzanan boşluğu nasıl da kucaklamıştı! Zeminin beyaz yüzeyine bu son etabın izini bırakmak istermişçesine, nasıl da güvenli adımlarla basmıştı! Çok uzaktan; yürekliliğiyle meydan okuduğu, zekasıyla üstesinden geldiği, gücü ve her fırsatta gösterdiği dayanıklılığıyla yendiği onca tehlikenin arasından, binlerce verst 1 uzaktan geliyordu. İki aydan beri kaçaktı, uçsuz bucaksız stepleri aşarak, kazak karakollarıyla karşılaşmamak için zahmetli dönemeçleri katederek, art arda sıralanmış yüksek dağların sarp kıvrımların arasından süzülerek, polisin sıkı bir denetim uyguladığı Rus İmparatorluğu’nun merkez bölgelerine dek uzanarak batıya doğru ilerliyordu. Ve sonunda hayatını kaybedebileceği çatışmaları mucize eseri atlatmış olarak haykırıyordu, “Sınır… Livonya sınırı!” Kaçağın uzun yıllardan sonra hiçbir korkuya kapılmadan geri döndüğü bu ülke, onun güvenlik içinde olacağı, dostlarının, ailesinin onu kollarını açarak bekleyeceği ve bir kadın ile çocukların, geri dönüşüyle onları şaşırtıp büyük bir sevince boğana dek yolunu gözleyecekleri anavatanı mıydı? Hayır! Buradan yalnızca kaçak olarak geçecekti. En yakın limana ulaşmayı deneyecek, hiç şüphe uyandırmadan bir gemiye binmeye çalışacaktı. Ve Livonya kıyısı gözden kaybolana dek kendisini güvende hissetmeyecekti. “Sınır!” diye haykırmıştı bu adam. Ancak ne bir akarsuyun, ne bir dağ zincirinin, ne de sık ağaçlıklı bir ormanın ufkunu sınırlamadığı bu sınır hangisiydi?… Hiçbir coğrafi tanımlamaya uymayan bu sınırı belirleyen uluslararası bir hat yok muydu?… Bu sınır Rus İmparatorluğu’nu Baltık bölgesinin üç ülkesi olan Estonya, Livonya ve Courlande’dan ayırıyordu. Bu noktada sınır hattı Peipous Gölü’nün kışın katı, yazın sıvı halde bulunan yüzeyini kuzeyden güneye doğru ikiye bölüyordu. Kararlı adımlarla ilerleyen, güçlü göğsü, geniş omuzları ve gürbüz bedeniyle yaklaşık otuz dört yaşındaki bu uzun boylu kaçak kimdi? Yüzüne kadar inmiş olan ve arasından sarı, gür bir sakalın uzandığı kapüşonu rüzgarla havalandığında, ışıltısını buz gibi esen yelin bile söndüremediği canlı bir çift gözün parladığı fark ediliyordu.

Belini kavrayan geniş kıvrımlı bir kemer, içinde uzun bir yolculuğun gereksinimlerini karşılayamayacak birkaç kağıt rubleden ibaret tüm parasının bulunduğu ince, deri bir çantayı muhafaza ediyordu. Donanım olarak yanında bir altıpatlar, deri kılıfta bir bıçak, içinde hâlâ bir miktar erzak bulunan küçük bir torba, yarısına kadar kiraz rakısıyla dolu bir matara ve sağlam bir baston vardı. Ona göre bu torba, bu matara, hatta bu para çantası vahşi hayvanlarla ya da polislerle karşılaştığında kullanmaya kararlı olduğu silahlarından daha değersizdi. İşte bu koşullar altında yolculuk ederek fark edilmeden Baltık Denizi’nin ya da Finlandiya Körfezi’nin limanlarından birine ulaşmaya çalışıyordu. Kaçışı Moskova yönetimince karakol amirlerine bildirilmiş olsa da bu tehlikeli yolculu-gu şu ana dek elverişli koşullarda sürdürmüştü. Ancak bu durum, denetimin daha sıkı olduğu kıyıya yakın bölgelerde de aynı şekilde devam edecek miydi?… Bir kamu hukuku suçlusu ya da siyasi bir mahkum olarak kaçışının diğer birimlere bildirildiğine hiç şüphe yoktu ve büyük bir dikkatle arandığı ortadaydı. Şimdiye dek yaver giden talihi onu Livon-ya sınırına kadar getirdiyse de limanda işler tersine dönebilirdi. Yaklaşık olarak yüz yirmi verst uzunluğunda ve altmış verst genişliğinde olan Peipous Gölü, yaz mevsimi boyunca bereketli sularında avlanan balıkçılarla dolup taşıyordu. Yarım yamalak yontulmuş ağaç gövdelerinin ve baştan savma rendelenmiş tahta parçalarının bir araya getirilmesiyle yapılan, “struzze” adlı hantal kayıklarla gölde yolculuk ediliyordu. Bu kayıklar, gölün doğal savağı boyunca yol alarak çevre köylerle Riga Körfezi’ne kenevir, keten ve buğday taşıyordu. Oysa ilkbaharların geciktiği bu yüksek enlem derecesinde, yılın bu döneminde, göl teknelerin yol alması için elverişli değildi, hatta kışın sert soğuklarıyla donmuş yüzeyinin üzerinden bir topçu birliği bile geçebilirdi. Orta bölümünde yükselen buz kütleleri ve ırmaklara açılan ağzını tıkayan devasa buz kütleleriyle geniş, beyaz bir ovayı andırıyordu. İşte kaçağın yönünü bulmakta zorlanmadan, emin adımlarla yürüdüğü ürkütücü buz çölünün görünümü böyleydi. Zaten bölgeyi tanıyordu, gün ağarmadan önce gölün batı kıyısına ulaşabilmek için hızlı adımlarla ilerliyordu. “Daha gecenin ikisi,” dedi o zaman.

“En fazla yirmi verst sonra akşama kadar dinlenebileceğim bir balıkçı kulübesi bulmakta zorluk çekmeyeceğim… Artık yabancısı olmadığım bu ülkede el yordamıyla yol almayacağım!” Yorgunluğunu unutmuş, güvenini yeniden kazanmış gibi görünüyordu. Kötü talih polislerin kaybettikleri izini bulmalarına izin verse de onları atlatmasını bilecekti. Peipous Gölü’nü şafağın ilk ışıklarından önce aşamayacağından endişelenerek adımlarını sıklaştırdı. Matarasındaki kiraz rakısından aldığı sıkı bir yudumla canlandıktan sonra hiç mola vermeden, hızlı adımlarla yoluna devam etti. Sabah dörde doğru ufukta kırağıyla kaplı birkaç çam, kayın ağacı ve akağaçtan oluşan cılız bir ağaç kümesi seçilebiliyordu. Kara oradan başlıyordu. Yine orada tehlikeler artacaktı. Livonya sınırı, Peipous Gölü’nü ortadan bölüyorsa da gümrük karakolları bu hat üzerinde değildi. Yönetim onları yaz mevsimi boyunca struzzelerin yanaştığı batı kıyısına taşımıştı. Kaçak bu durumdan haberdardı ve sis perdesinin ortasında sarımtırak bir delik gibi belli belirsiz parıldayan ışığı gördüğünde şaşırmadı. Etrafında yükselen buz kütlelerinden birinin yanında durarak, “Bu ışık hareket ediyor mu?…” diye sordu kendi kendine. Hareket ediyorsa, büyük bir ihtimalle Peipous Gölü’nün bu bölümünü teftişe çıkmış olan gümrükçülerin yollarını aydınlatmak için kullandıkları el fenerlerinin ışığıydı ve önlerine çıkmamak için bu yoldan uzak durmak gerekecekti. Eğer ışık sabitse, kıyıdaki gümrükçü barınaklarından birini aydınlatan bir lambaya ait olabilirdi, çünkü nisan ayının ancak ikinci yarısında başlayan çözülmeyi bekleyen balıkçılar henüz kulübelerine geri dönmemişlerdi. Bu kulübenin önüne çıkmamak için tedbirli davranarak sağa ya da sola yönelmek gerekiyordu. Kaçak sol tarafı tercih etti.

Bu tarafta sabah rüzgârının havalandırdığı sis perdesinin arasından görülebildiği kadarıyla daha sık ağaçlıklar beliriyordu. Takip edilmesi durumunda belki de orada sığınabilecek bir yer bulacak ve kaçması daha kolay olacaktı. Adam henüz elli adım atmıştı ki, sağ taraftan “ Kim var orada?” diyen bir ses yankılandı.

.