Orhan Pamuk – Sessiz Ev

“Yemek hazır Büyükhanım,” dedim. “Masaya buyurun.” Bir şey demedi. Bastonuna dayanmış öyle dikiliyordu. Gittim, koluna girdim, getirip masaya oturttum. Yalnızca mırıldandı. Mutfağa indim, tepsisini alıp getirdim, önüne koydum. Baktı, ama yemeğe dokunmadı. Söylenerek boynunu uzatınca aklıma geldi. Peçetesini çıkardım, kocaman kulaklarının altına uzanarak bağladım. “Ne yaptın gene bu akşam?” dedi. “Neler uydurdun bakalım?” “İmambayıldı,” dedim. “Dün istemiştiniz ya!” “Öğlenki mi?” Tabağını önüne ittim. Çatalını aldı, söylenerek patlıcanı karıştırdı. Biraz didikledikten sonra yemeye başladı.

“Büyükhanım, salatanız da burada,” dedim, içeri gittim. Bir patlıcan da kendime aldım, oturdum, ben de yemeye başladım. Biraz sonra, “tuz,” diye seslendi. “Recep, tuz nerede?” Kalktım, gittim, çıkıp baktım, elinin altında duruyor. “İşte ya tuzunuz!” “Bu da yeni çıktı,” dedi. “Ben yerken niye içeri gidiyorsun?” Cevap vermedim. “Yarın gelmiyorlar mı?” “Geliyorlar Büyükhanım, geliyorlar!” dedim. “Tuz serpmeyecek misiniz?” “Karışma sen!” dedi. “Geliyorlar mı?” “Yarın öğleyin,” dedim. “Telefon ettiler ya…” “Başka nen var?” Yarım patlıcanı geri götürdüm, temiz tabağa güzelce fasulye koyup götürdüm. Fasulyeyi de tiksinerek karıştırmaya başlayınca içeri gittim, oturdum, ben de yiyorum. Biraz sonra, bu sefer, biber, diye seslendi, ama duymamış gibi yaptım. Sonra meyve, diye seslendi, gittim meyve kâsesini önüne ittim. Kemikli, ince eli şeftalilerin üzerinde yorgun bir örümcek gibi ağır ağır gezinmeye başladı. Sonunda durdu.

” Çürük hepsi! Nereden buldun sen bunları, ağaç altlarından mı topladın?” “Çürük değil, Büyükhanım,” dedim. “Olgun. En iyi şeftaliler bunlar. Manavdan aldım. Burada şeftali ağacı kalmadığını siz de biliyorsunuz…” Duymazlıktan geldi, şeftalilerden birini seçti. Ben içeri gittim fasulyemi bitiriyordum ki, “Çöz!” diye seslendi. “Recep, neredesin, çözsene!” Koştum, gittim, peçetesine uzanırken baktım şeftalinin yarısını bırakmış. “Bari kayısı vereyim size Büyükhanım,” dedim. “Sonra acıktım, diyorsunuz, gece beni uyandırıyorsunuz.” “Teşekkür ederim,” dedi. “Daha o ağaç döküntülerini yiyecek kadar olmadım şükür. Çöz şunu!” Uzanıp peçetesini çözdüm, ağzını silerken yüzünü buruşturdu, dua eder gibi de yaptı. Ayağa kalktı. “Çıkar beni yukarı!” Bana yaslandı, biraz çıktık, merdivenin dokuzuncu basamağında gene durduk, nefes aldık. “Odalarını da hazırladın mı?” dedi nefes nefese.

“Hazırladım.” “Peki haydi,” dedi, daha da yüklendi. Gene çıktık, son basamağa varınca, “On dokuz, şükür!” dedi, odasına girdi. “Lâmbanızı yakın!” dedim. “Ben sinemaya gideceğim.” “Sinemaymış!” dedi. “Koca adam. Geç kalma bari.” “Kalmam.” Aşağı indim, fasulyemi bitirdim, bulaşıkları yıkadım. Önlüğümü çıkardım, kravatım yerinde, ceketimi aldım, cüzdanım da tamam. Çıktım. Denizden serin serin esiyormuş, hoşuma gitti; incirin yaprakları da hışırdıyor. Bahçe kapısını kapadım, plaja doğru yürüdüm: Bizim bahçenin duvarı bitince kaldırım ve yeni beton evler başladı. Balkonlarında, küçük, dar bahçelerinde oturuyorlar, televizyonlarını açmışlar haberlere bakıyorlar, dinliyorlar; mangalların başında kadınlar var, onlar da öyle, beni görmüyorlar.

Izgaralarda et ve duman: Aileler, hayatlar; merak ederim. Kış gelince ama, kimsecikler kalmaz, o zaman boş sokaklarda kendi ayak seslerimi duyar ürperirim. Üşüdüm, ceketimi giydim, yan sokaklara saptım. Hepsinin aynı saatte televizyona bakarak yemeğe oturduğunu düşünmek tuhaf! Ara sokaklarda geziniyorum. Küçük alana açılan sokaklardan birinin ucuna bir araba yanaştı, içinden İstanbul’dan yeni gelen bir yorgun koca çıktı, elinde çanta evine girdi, sanki haberlere bakarak yenilecek yemek için geciktiği için telaşlıydı. Yeniden kıyıya gelince İsmail’in sesini duydum. “Milli piyango, altı gün kaldı.” Beni görmedi. Ses de etmedim. Başı aşağı yukarı inip çıkarak lokanta masaları arasında geziniyordu. Sonra bir masadan çağırdılar gitti, eğildi, beyaz elbiseli, saçları kurdelalı bir kıza piyango destesini uzattı. Kız ağırbaşlı seçiyor, annesiyle babası memnun gülümsüyordu; döndüm artık, bakmıyorum. Ses etseydim, İsmail beni görseydi, topallayarak hızla yanıma gelirdi. Bize niye hiç uğramıyorsun ağbi, derdi. Eviniz uzak İsmail, derdim, hem de yokuşta.

Evet, haklısın, derdi, Doğan Bey o parayı bize verdiğinde, ben yokuşta değil burada toprak alsaydım ağbi, derdi, ah, o zaman istasyona yakın diye orada alacağıma deniz kıyısında alsaydım Recep, ben bugün milyonerdim, derdi. Evet, evet: Aynı sözler. Güzel karısı da susar bakar. Niye gideyim? Ama bazan isterim, konuşacak tek kişi bulamayınca kış geceleri isterim ve giderim, ama hep aynı sözlerdir. Kıyı gazinoları bomboş. Televizyonlar açık. Çaycılar yüzlerce boş bardağı yanyana dizmişler, büyük güçlü ampuller altında hepsi tertemiz parlıyor. Haberlerin bitmesini, kalabalığın sokaklara dökülmesini bekliyorlar. Kediler boş masaların altında. Yürüdüm. Mendireğin öte yanına sandallar çekilmiş. Küçük, kirli kumsalda kimsecikler yok. Kıyıya vurup kurumuş yosunlar, şişeler, plastik parçaları… Sandalcı İbrahim’in evini yıkacaklarmış, kahveyi de diyorlar. Kahvenin aydınlık camlarını görünce birden heyecanlandım. Biri vardır belki, kâğıt oynamayan biri, konuşuruz, sorar, nasılsın, anlatırım, dinler, e sen nasılsın, anlatır dinlerim: Televizyonun sesini ve uğultuyu bastırmak için bağrışarak: Arkadaşlık.

Belki birlikte sinemaya bile gideriz. Ama kahveye girince hemen keyfim kaçtı, çünkü o iki genç gene oradaydı. İşte: Beni görünce neşelendiler, birbirlerine bakarak güldüler, ama görmedim ben sizi, saatime bakıyorum, bir arkadaş arıyorum. Orada, solda Nevzat oturuyormuş, kâğıt oynayanları seyrediyor. Gittim yanına, sandalyeye çıkıp oturdum. Memnunum, Nevzat’a dönüp gülümsedim. “Merhaba,” dedim. “Nasılsın?” Bir şey söylemedi. Televizyona baktım biraz, haberlerin sonunu veriyor. Sonra dönen kâğıtlara ve onlara bakan Nevzat’a baktım, el bitsin diye bekledim, bitti, ama benimle değil aralarında konuştular ve gülüştüler. Sonra gene başladı ve gene daldılar ve gene bitti. Kâğıtlar yeniden dağıtılırken artık bir şey diyeyim bari dedim. “Nevzat, bu sabah verdiğin süt iyiydi.” Gözünü kâğıtlardan ayırmadan başını salladı. “Biliyor musun, yağlı süt, iyi oluyor.

” Gene başını salladı. Saatime baktım, dokuza beş var. Sonra televizyona baktım; dalmışım, gençlerin kıkırdadıklarını çok sonra farkettim. Ellerindeki gazeteyi görünce korkuyla düşündüm: Aman Allahım, yoksa gene bir resim mi var? Çünkü bir bana, bir gazeteye bakıyorlar, çirkin çirkin gülüşüyorlardı. Aldırma Recep! Ama gene de düşündüm sonra: Bir resim, bazan koyarlar gazeteler; acımasızdırlar; altına da çıplak kadınların ve hayvanat bahçesinde yavrulayan ayıların resmini bastıklarında yazdıkları gibi saçma sapan ve haksız bir yazı yazarlar. Birden Nevzat’a döndüm ve hiç düşünmeden, “Nasılsın?” dedim.

.