İb n ü ’l-Em in M ahm ut Kemal Son A sır Türk Şairleri adlı kitabında, eserin yazarı Abdülaziz ibn Cem aleddin hakkında geniş bilgi verir.1 Ö nce hayat hikâyesini anlatır, ardından konuşm a ustalığını över ve örneklerle şiirlerini inceler. Hazırlamış olduğu eser hakkında da şunları söyler: “Âdâtı kadimem ize dair -m ünasebet geldikçe- verdiği m alum atı zabt ve ahlâfa yadigâr etmesi için de teşvikatta bulunm uştum . Öyle bir eser de yazmağa başlamış ve bazı mebahisini gösterip m ütaleamı sorm uş idi. M erasim ve Âdât-ı Kadime-i Osmaniye tesmiye ettiği bu eserin bir kısmını N urullah Bey (Abdülaziz Beyin oğlu) irae etti.” Abdülaziz Bey 2 M uharrem 1267 (1850)’de İstanbul’da doğdu.2 Babası U m ur-ı Mülkiye Nazırı (Devlet Bakanı) Pertev Paşa’nın oğlu A hm ed Celaleddin’dir. Abdülaziz Bey’in diğer kardeşleri M azhar ve M ehm et Ata Beyler ile Fatm a H anım ’dır. Pertev Paşa’m n (1785-1837) babası Seyyid İbrahim , onun babası Seyyid M ustafa, on u n babası Seyyid H am dullah, onun babası Seyyid H aliz İsa’dır. Soylarının H azret-i Ali’nin oğlu İm am M uham m ed bin H anefi’ye dayandığı söylenir. Aile Antakya’dan Kırım’a gitmiş ve uzun yıllar Bahçesaray’da yaşadıktan sonra Sultan I. A bdülham id dönem inde, söylentiye göre sultanın daveti üzerine, Seyyid H am dullah Efendi zam anında İstanbul’a göç etmiştir. D anca civarında bir çiftlik satın alarak oraya yerleşmişler ve Pertev Paşa orada doğm uştur. Abdülaziz Bey’in eşinin adı İkbal, kızının adı Ayşe’dir. O ğlu N urullah Pertev (Pertevoğlu), “Kitabü’l-K ütüb” adıyla çok geniş bir bibliyografya hazırladıysa da basılamamıştır.;i Abdülaziz Bey 27 Rebiulevvel 1337(1918)’de vefat etti. D am ar sertliği ve prostattan rahatsızdı. Ü sküdar Selimiye Dergâhı haziresiııde babasının kabrine göm üldü.4 Abdülaziz Bey, 1285 (1868)’de Babıâli Ahkâm-ı Adliye Riyaseti M ektubî O dası’na (Adliye yazı işleri m üdürlüğü) girdi. Bir süre Sadaret M ektubî Kale m i’nde (Sadrazamın özel kalem müdürüne bağlı yazı işleri bürosu) çalıştı. Sonra sırasıyla Meclis-i Mebusan (Millet Meclisi) zabıt kâtipliği, Meclis-i Vükelâ müzakerat zabıt kâtipliği (Bakanlar Kurulu görüşmeleri zabıt katipliği), İane-i Harbiye (Savaş yardımı) Komisyonu, Şura-yı Devlet (Danıştay) Komisyonu, Sicill-i Ahval (Devlet memurlarının sicil dairesi) Komisyonu kâtipliği, Evkaf Nezareti Maruzat-ı Mühimme (Önemli dilek ve bilgiler) memuriyeti, Evkaf İdare Meclisi azalığı (1 316/1898), Evkaf İdare Meclisi Riyaseti (II. Meşrutiyet’ten sonra, 1908), Emlâk-i Vakfiye Müdüriyeti, Edirne ve Selanik Vilayetleri Evkaf müfettişliği, İstanbul Vilayeti Tahrir-i Müsakkafat Komisyonu memuriyeti görevlerinde bulundu. Maliye Nezareti Arazi-i Mevkufe (Vakıf arazisi) Komisyonu riyasetinden emekli oldu. 5 Konuşma sanatında çok usta olup çok da konuşurdu. Fakat başkalarını dinlemesini sevmezdi. Bazı eserleri: şiirlerini toplayan büyük bir mecmua, mektup defteri, şiir ve düz yazı biçiminde fıkralar, kendinden önceki ve çağdaşlarının seçilmiş beyitlerini toplayan mecmua, ayrıca “Uluhiyet” (tanrılık), “Nübüvvet” (peygamberlik), “Ruhullah” (İsa peygamber) gibi unvanlarla basılıp sokaklarda dağıtılmış hutbelere karşı bir protesto olan Hutbelere Hitab ve Cümel-i Hikemiye-i Aziziye (Aziz’in Hikmetli Cümlelerimden başka M ücerrebât-ı Mualecât (Denenmiş İlaçlar) adında kitapçıkları da vardır. Şiirleri arasında Hazret-i Hüseyin hakkındaki mersiyesi meşhur olmuştur. “Diyanet-i Muhammediye” isimli bir esere başlamış ancak bitirememiştir. 6
Abdülaziz Bey – Osmanlı Adet Merasim ve Tabirleri
PDF Kitap İndir |