Görünmez Komite – Yaklaşan isyan

Hangi açıdan bakarsanız bakın, içinde bulunduğumuz zaman bize bir çıkış yolu bırakmıyor. Sahip olduğu tek meziyet de bu değil. Her şeyden önce umudunu korumak isteyenlerin ayaklarının altındaki zemini çekiyor. Ellerinde bir çözüm olduğunu öne sürenlere karşı hemen itirazlar yükseliyor. Herkes işlerin ancak daha da kötüye gidebileceği noktasında birleşiyor. “Geleceğin bir geleceği yok” anlayışı, görünüşteki kusursuz normalliğe rağmen, ilk dönem punkçıların bilinç seviyesine ulaşmış bir çağın bilgeliğidir. Politik temsil alanının sonu geldi. Kurtarıcı ya da imparator edalarını tuzla buz eden hiçlik duygusu solda da sağda da aynı, ellerindeki son anketin neticesine göre nutuk atan aynı tezgâhtarlar çıkıyor karşımıza. Hâlâ oy kullananlarınsa, oy kullanmayı katıksız bir protesto biçimi haline getirip oy sandığının kutsallığını kirletmekten başka amaçları yokmuş gibi görünüyor. Oy kullanmaya devam eden insanların bunu sadece oy kullanmanın bizzat kendisine karşı yaptığından kuşkulanmaya başlıyoruz. Bize gösterilen hiçbir şey durumu açıklamaya yetmiyor. Avam kendisini nasıl yönetecekleri konusunda aralarında anlaşamayan bu kuklalar karşısında tam da suskunluğuyla çok daha olgun görünüyor. Kahvehanede oturan yaşlı amcaların (chibani)[*] dereden tepeden konuşmaları sözde liderlerimizin bildirilerinden çok daha fazla bilgelik içeriyor. Toplumsal kazanın kapağı üç kat sıkılaştırılmış ve içindeki basınç artmaya devam ediyor. Arjantin’den gelen Que Se Vayan Todos[1] hortlağı yönetici sınıfın kulaklarında gümbür gümbür yankılanmaya başladı.

Kasım 2005’in alevleri hâlâ hafızalarda tazeliğini koruyor. Bu ilk şenlik ateşleri vaatlerle dolu on yılın adını koymuştu. Medyanın “Cumhuriyet’e karşı banliyö” masalı işe yarayabilir ama etkililik bakımından kazançlı çıkanlar doğruluklarını bir o kadar yitiriyorlar. Ateş şehir merkezlerinde tutuşmuştu ama haberlerin yayılması sistematik bir biçimde engellendi. Barselona’daki koca koca caddeler dayanışma içinde yakıldı ama orada yaşayanlar dışında kimsenin bundan haberi bile olmadı. Hatta ülkedeki yangının söndüğü de doğru değil. Var olan topluma duydukları nefretin dışında hiç ortak yanı olmayan -sınıf, ırk ve hatta aynı sınıftan, aynı ırktan ve hatta aynı mahalleden olmayantutuklular arasında çok farklı tipte insanlar vardı. Yeni olan şey, zaten 80’lerden beri devam eden banliyö ayaklanmaları değil, onun yerleşik yapısındaki kırılmaydı. Bu saldırganlar, ne ablalarının ne ağabeylerinin sözünü dinliyorlardı, hatta normale dönüşü sağlamaktan sorumlu toplumsal örgütler de dâhil hiç kimseyi dinlemiyorlardı. “SOSRacism”[2] türü hiçbir örgüt, aşikâr sonuçlarının sadece yorgunluğun, yıpranmışlığın ve omerta[3] basınının hanesine yazılabilen kanserli hücrelerini, bu olaylara bulaştıramadı. Gece yarısı yaşanan bu vandalizm dizisi, faili meçhul saldırılar, bu sessiz yıkım politika ile politik olanın arasındaki çatlağı büyüttü. Dürüstlüğünü koruyan hiç kimse bu kadar bariz bir şeyi inkâr edemezdi: Bu saldırının talep ettiği hiçbir şey yoktu ve mesajı olmayan bir tehdit olduğu gibi “politik” bir tarafı da yoktu. Politikanın bu denli kararlı bir biçimde olumsuzlamasının kusursuz politik niteliğini görmemek için insanın 30 yıldır devam eden otonom gençlik hareketinden tamamen habersiz olması gerek. Kanlı Hafta’nın[4] sonunda Paris anıtlarından daha fazla saygıyı hak etmeyen ve bunun da farkında olan bir toplumun değerli biblolarını kayıp çocuklar misali ayaklarımızın altına alıp ezdik. Bugünkü duruma toplumsal çözümler üretilemeyecek.

Birincisi, çünkü sosyal ortamların, kurumların ve tezat yapılarak “toplum” diye adlandırılan tekil baloncukların belli belirsiz toplanışında bir tutarlılık yoktur. İkincisi, artık ortak deneyimin ortak bir dili yok. Eğer ortak bir dilimiz yoksa serveti de paylaşamayız. Fransız İhtilali’ni gerçekleştirmek Aydınlanma konusunda mücadeleyle dolu bir yarım asra; 6/149 heybetli “refah devletini” kurmak ise çalışma konusunda mücadeleyle dolu bir asra mal oldu. Mücadele yeni düzenin ifadesini bulduğu bir lisan yarattı ama günümüzde durum hiç de böyle değil. Şu anda Avrupa, gizlice indirim mağazalarında alışveriş yapan iflas etmiş bir kıtaya dönüşmüş durumda ve eğer seyahat etmek istiyorsa ucuz havayolu şirketlerine muhtaç. Toplumsal terimlerle ifade edilebilecek hiçbir “sorun” çözüm kabul etmiyor. ”Emekli maaşları”, “iş güvenliği”, “genç nüfus” ve genç nüfusun ürettiği “şiddet” gibi sorunlar, sadece bir süre için ertelenebilirler: Bu gibi terimlerin üstünü örttüğü meselelere, daha ileri boyutta bir huzursuzluğa yol açmamaları için polisiye yöntemlerle müdahale edildiği müddetçe. Hiçbir şey asgari ücret karşılığında emeklilerin kıçını temizlemeyi çekici hale getiremez. Suç dünyasını yerleri temizlemekten daha az aşağılayıcı bulup daha çok getirisi olduğunu düşünen insanlar, silahlarını teslim etmeyeceklerdir ve de hiçbir hapishane onlara toplumu sevmeyi öğretemez. Maaşlarındaki kesinti emekliler sürüsünün umutsuz zevk arayışını baltalayıp onları endişeye sevk edecek ve gençler arasında giderek daha da yaygınlaşan çalışmanın reddi ile ilgili kendi aralarında telaşlı telaşlı konuşacaklardır. Ve en nihayetinde, ayaklanma benzeri bir şeyin hemen ertesinde bahşedilen hiçbir garantilenmiş gelir yeni bir Yeni Görüş’ün’[5] (New Deal) yeni bir anlaşmanın ve de yeni bir barışın temellerini atamayacak. Bunu sağlayacak toplumsal hissiyat çoktan buharlaşıp gitti. Başvurulan çözüm yollarından biri olan, hiçbir şey olmayacağından emin olmak için baskı oluşturma yöntemi, bölgelerdeki polis denetimiyle birlikte giderek yoğunlaşacaktır. Polisin de sonradan doğruladığı üzere, geçen 14 Temmuz’da Seine-Saint-Denis[6] üzerinde uçan insansız hava aracı, gelecekle ilgili bize bulanık hümanist tahminlerden çok daha net bir fikir veriyor.

Uçağın silahsız olduğuna bizi temin etmekte gösterdikleri özen, tepe taklak gittiğimiz bu yol konusunda bize açık seçik işaretler veriyor. Bölgeler, giriş çıkışların daha da kısıtlandığı alanlara bölünecektir. “Problemli mahalleler”in etrafına inşa edilen otoyollar, buraları orta sınıfın yaşadığı bölgelerden ayırdığı için 7/149 zaten görünmez duvarlar oluşmuş durumda. Cumhuriyet’in savunucuları ne düşünürlerse düşünsünler, mahallelerin bizzat “mahalleli tarafından” denetimi, herkesin malumu olan gayet etkili bir yöntemdir. Ülkenin tamamen metropole dönüşmüş bölgeleri olarak şehirlerin ana merkezleri, her zamankinden daha açıkgöz, daha akıllı ve daha göz alıcı bir yapısökümle birlikte bolluk içinde yaşamlarına devam edecekler. Giderek daha utanmazca bir hukuki koruma şemsiyesinin altında BAC[7] devriyelerinin ve özel güvenlik şirketlerinin (bir anlamda paramiliter birimlerin) sayısı artarken, gezegeni ışıl ışıl neonlarla aydınlatmaya devam edecekler. Günümüzün bu bariz çıkmazı, her yerde kendini gösteriyor, her yerde inkâr ediliyor. Bir sonuca varmaktan özellikle kaçınan uzmanlık terimleriyle konuşan psikolog, sosyolog ve edebiyatçıların bu meseleye gösterdiği ilginin sonu gelmeyecektir. Birlikte var olma halinin yakında ortadan kalkacağı, karar verme vaktinin yaklaştığını bilmek için günümüzün şarkılarını dinlemek yeterli. Bir yanda Mafia K’1 Fry’ın[8] savaş ilanı niteliğindeki şarkıları, öbür yanda küçük burjuvanın ruhsal durumunu kılı kırk yararak tahlil eden saçma sapan “altfolk” şarkıları. Bu kitap hayali bir kolektif adına imzalandı. Kitaba katkıda bulunan kişiler kitabın yazarları değildir. Günümüzün klişelerini biraz hizaya sokmak, meyhane masalarında ve yatak odalarının kapalı kapıları ardında homurtular yaratmak onları zaten yeterince memnun etmiştir. Tek yaptıkları, her yerde bastırılan, bastırıldıkları için de hastaneleri akıl hastaları ve gözlerimizi acıyla dolduran birkaç önemli hakikati gün ışığına çıkarmaktan ibaret. Zamanımızın kâtipleri olma görevini üstlendiler.

Mantığı sağlam bir şekilde hayata geçirmenin devrime kapı açması, radikal koşulların kendine has bir özelliğidir. Yapmamız gereken gözlerimizin önünde cereyan eden olayları dile getirmek, sonuçlar çıkarmaktan korkmamaktır.

.