Ali Mithat İnan – Atatürk’ün Not Defterleri

Bu araştırma, içerik olarak bir kişinin not defterlerini; yani özel olarak tuttuğu notları konu almaktadır. Ama bu kişi, Anadolu toprakları üzerinde yaşayan Türk Milleti’nin XX. yüzyılın ilk yarısında yeniden doğuşunu sağlayan onurlu bir Milli Mücadele’nin mimarı, kahramanı, önderi olursa; artık bu defterlerdeki notlar, yalnızca o kişinin değil, Türk Milleti’nin tarihini ve dolayısıyla da dünya tarihini ilgilendiren önemli belgeler niteliğine kavuşmuş olur. Atatürk’ün el yazısıyla notlar aldığı ve bazen de günlük olarak tuttuğu bu defterler üzerinde yapılan çalışmalarda, her defter tek tek; içerdiği konuları, şu anki durumları ve şekilleri yönünden tanıtılmış, defterlerdeki özel konulara pek inilmeden genel bir inceleme yolu izlenerek, önemli olayları kapsayanlar, diğerlerine oranla daha detaylı şekilde ele alınmıştır. Defterlerdeki tüm yazıların eksiksiz aktarılması (tıpkı basım) yerine, metinlere ancak gerektiği yerlerde ve tanıtım için gerektiği kadarıyla yer verilerek, bu defterlerin ana hatları ile genel bir tanıtımının yapılması yolu yeğlenmiştir. Ayrıca bu defterlerdeki satırlar arasında varolan ve Atatürk’ün bir diğer yanını da yansıtan, herkes gibi düşünen, duyan, soluk alan – insanî yanı da sergilenmeye çalışılmıştır. Bugün Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Arşivi’nde özenle korunmakta olan bu defterlerin incelenmesi ve tanıtılmasının yanı sıra, bunların belge özelliklerini en belirgin şekilde ortaya koyabilecek nitelikteki örnekler oluştursun diye bazı sayfaların çevriyazısı da çalışmanın sonuna eklenmiştir. Yeni yazıya aktarılan birçok bölümünün eski yazı tıpkıbasımının kitaba konulmasına gerek duyulmamıştır. Elbetteki bu çalışma eksiksiz ve kusursuz değildir. Fakat en azından bu çalışmayla; tarih ve özellikle ulusal tarihimizle ilgilenen bilim çevrelerine, şimdiye kadar tanıtılmamış ve üzerinde çalışma ve yorum yapılma olanağı bulunmamış özgün belgeleri içeren 24 adet defterin tanıtımı sağlanmış olacaktır. Kişisel yorumların yapılması yerine, zaman zaman tarihsel olayların ilintileri sağlansın diye bazı açıklamalar yapılmıştır.