Kategori: İdeoloji

İsmail Cem – Engeller ve Çözümler

Sosyal Demokratlar olarak, geriye çekilmemiz mümkün değil; bulunduğumuz mevzilerde direnmenin, ardından başlatacağımız gelişmeyle iktidara yürümenin günlerindeyiz. Toplum olarak kendi tarihimizi bizzat kendimizin yazması için, kendi kaderimizi kendimizin belirlemesi için başka çözümümüz yok… Türk solu, bizi yarını olmayan seçim başarılarına, kısacık bir süre pırıldadıktan sonra batıveren güneşlere alıştırdı. Ve bunlardan hafızalarımızda geri kalan, köklü bir iktidarsızlık […]

Immanuel Wallerstein – Tarihsel Kapitalizm

Kapitalizm her şeyden önce tarihsel bir toplumsal sistemdir. Kapitalizmin kökenlerini, işleyişini ya da yürürlükteki perspektiflerini anlamak için, var olan gerçekliğine bakmamız gerekir. Kuşkusuz, bu gerçekliği bir dizi soyut önermeyle özetlemeye girişebiliriz, ancak, bu gibi soyutlamaları gerçekliğin değerlendirilmesinde ve sınıflandırılmasında kullanmak aptallık olur. Bu nedenle, böyle yapmak yerine, kapitalizmin pratikte fiilen nasıl olduğunu, sistem olarak nasıl […]

Immanuel Wallerstein – Liberalizmden Sonra

BERLİN DUVARI’nın yıkılışı ve sonrasında SSCB’nin dağılışı, Komünizmler’in ve modern dünyada ideolojik bir güç olarak Marksizm-Leninizm’in çöküşü olarak kutlandı. Kuşkusuz bu doğru. Bu olaylar, bir ideoloji olarak liberalizmin nihai zaferi olarak da kutlandı. Bu, gerçekliğin tamamen yanlış algılanmasıdır. Tam aksine, aynı olaylar daha da büyük ölçüde liberalizmin çöküşünü ve “liberalizm sonrası” dünyaya kesin olarak girişimizi […]

İlhan Akdere – Marksizmde Temel Kavramlar

İşçi sınıfı, değiştirmek ve emeğe göre örgütlenmiş olarak yeniden kurmak istediği dünyanın bugünkü durumunu anlamak, değiştirilmesinin koşullarını ve imkanlarını görebilmek için her şeyden önce dünyaya “materyalist açıdan” bakmasını öğrenmelidir. Bu yüzden, yaşadığımız toplumu değiştirmeye girişirken, toplumun hareketinin nasıl kavranacağını, sınıfın örgütlü eyleminin yöneleceği temellerin neler olduğunu görmemiz gerekir. İlk bakışta toplumların hayatı, sayısız olay ve […]

Binan Akyuz – Etekli Iktidar

Kadın erkek ilişkilerinde son durum, lafı biraz uzatıyor. Aslında daha net “Feminizm ilişkileri nereye getirdi?” diye sorulabilirdi… Bakın, dünyada hızla patlayan eşcinsel ilişkilerin akında Feminizm yatıyor.. Erkekçe’yi çıkardığım yıllardan başlayarak yakından izledim, gelişmeleri. Feminizm, “Kadın hakları, özgürlüğü ve eşitliği” diye ortaya çıktı. Bu çıkışı iki buluş destekledi: Vibratör ve doğum kontrol hapları.. Feministler “Orgazm hakları”nı […]

Bertell Ollman – Yabancılaşma

“Marksizm” özünde Marx’ın kapitalizm yorumu; toplumumuzun nasıl işlediği, nasıl gelişmiş ve nereye yönelmiş olduğu hakkındaki incelemesinin tamamlanmamış sonuçlarıdır. Marx’ın çalışmalarında ilgilendiği öncelikli konular, birbirleriyle ilişkileri içinde insanlar ile bu insanların ürünleri ve eylemleridir. Bunlar, sınıf mücadelesinin her iki cephesinde savaş veren, emek güçlerini satan ve bu gücü satın alan insanlardır. Marx, bulgularını genellikle üretim tarzı, […]

Berna Moran – Edebiyat Kuramları ve Eleştiri (1)

Bu kitabın ilk baskısının çıktığı tarihten bu yana sekiz yıl geçmiş. Bu zaman süresince gözüme çarpan eksiklikleri gidermek için bazı bahisleri yeniden yazmak ve yeni bazı bahisler eklemek gereğini duydum. Kitabın yazıldığı yıllarda, edebiyatta yapısalcılık Fransa’nın sınırlarını aşmış değildi, daha sonra diğer ülkelere de atlıyarak yaygınlaştı. Bundan ötürü bu yeni baskıda yapısalcılığa kısa bir bölüm […]

Ben Fine, Alfredo Saad-Filho – Marx’ın Kapitali

Kitabımdaki en canalıcı noktalar şunlar: 1) Kullanım–değeri ya da değişim–değeriyle ifade edilişine göre emeğin ikili karakteri … 2) Artı–değerin, kâr, faiz, rant, vb. gibi özel biçimlerinden bağımsız olarak tahlili. Modern toplumdaki sınıfların ya da bunlar arasındaki savaşımın varlığını keşfetmiş olma onuru bana ait değildir. Burjuva tarihçileri bu sınıf savaşımının tarihsel gelişimini, burjuva iktisatçılar da sınıfların […]

Terry Eagleton – İdeoloji

Şu paradoksu ele alalım: Yaşamış olduğumuz son on yılda, tüm dünyada ideolojik hareketlerin gözle görülür bir biçimde yeniden canlanışına tanıklık edildi. Ortadoğu’da Îslâmî köktencilik, etkili bir siyasi güç olarak ortaya çıkarken, Üçüncü Dünya olarak adlandırılan ülkelerde ve Britanya Adalarının bir kısmında devrimci milliyetçilik, emperyalist iktidara karşı verdiği mücadeleyi sürdürmekte. Doğu blokunun post-kapitalist devletlerinin bazılarında, hâlâ […]

Ted C. Fishman – Çin İnc.

Fakirliğin ve komünist rejimin girdaplarına bu kadar kapılan Çin nasıl küresel kapitalizmin dinamik merkezi haline gelmiştir? Çin, ABD ve Avrupa’da üretilen her şeyi yarı fiyatına üretirse ne olur? Bu gelişme hayatımızı nasıl etkiliyor? China Inc., bu algılaması zor soruları zengin ve detaylı bir şekilde anlatıyor. Herkesin gelecek hakkındaki fikirlerini değiştirmesi gerekiyor… BÜYÜYEN ÇİN – KÜÇÜLEN […]

Tanıl Bora – Milliyetçiliğin Kara Baharı

Milliyetçilik, 19. yüzyılda Avrupa’da millî devletlerin kuruluş dönemi ve 2. Dünya Savaşı’ndan sonra sömürgeciliğe karşı millî kurtuluş mücadeleleri dalgasından sonra, yeni bir baharını yaşıyor. Kara bir bahar bu: Milliyetçi çatışmalar, düşmanlaşmalar büyük yıkımlara yolaçıyor; bin türlü sorun yüküyle biriken öfkeler, kendi gibi olmayana karşı beslenen “millî” hınçların potasına akıtılıyor; toplumlar “mîllî birlik” adı altında teksesli […]

Taner Timur – Marksizm, İnsan ve Toplum

Bu kitabımda, Batı dünyasında insan, toplum ve tarih konularında son dönemde cereyan eden en dikkate değer tartışmalardan birini anlatmaya ve değerlendirmeye çalışıyorum. E. Balibar, L. Sève, P. Bourdieu ve (psikanalitik kuramla ilişkisi çerçevesinde) L. Althusser gibi düşünürleri ele aldığım bu çalışma, bir bakıma Felsefi İzlenimler (İmge, 2005) başlıklı kitabımın devamı sayılabilir. Burada yer alan yazılar […]

Şerif Mardin – İdeoloji

Önsöz; Bu kitap son yıllarda verdiğim bir seminerde ele alınan bazı tema’ları yansıtmaktadır. Eseri okuyarak fikirlerini belirten Berent Enç, Mete Tunçay, Gökçe Cansever, Doğan Cüceoğlu ve Taha Parla’nın önerilerinden yararlandım. Ortaya çıkan metindeki hatalar ise pek tabii ki bu eleştirilerin sonucu değil de, kendi çalışmalarımın özelliği olarak değerlendirilmelidir. Bu eser bir bakıma orijinal fikirleri içermektedir, […]

Basic Marksizm Kitapları – Liste – Her solcunun okuması gereken kitaplar

01- V. İ. Lenin – Marksizmin Üç Kaynağı (Sol Yayınları) 02- Ernest Mandel – Marksizme Giriş 03- David Riazanov – Marks-Engels Hayat ve Eserlerine Giriş 04- Yvon Quiniou – Yaygın Yanlış Fikirler Kıskacında Karl Marks 05- Karl Marx, Friedrich Engels – Alman İdeolojisi (Sol Yayınları) 06- Friedrich Engels – Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm (Sol […]

Hüseyin Namık Orkun – Türk Sözünün Aslı

Türk adının aslı her Türkü alâkadar eder. Bu asil millet Türk adını önceleri bir kabileye, bir hükümete vermiş iken sonraları bu adı taşıyan hükümetin bütün Orta Asya’ya sahip olması üzerine kendi adını aynı soydan olan diğer ırkdaşlarına da teşmil etmiş, bu suretle Türk adı artık bu dili konuşanların hepsine alem olmuştur. Mamafih Türk adının bu […]

Horace B. Davis – İşçi Hareketi Marksizm ve Ulusal Sorun

Demokrasi, ulusçuluk ve sosyalizm; 19.yüzyılın bu üç büyük hareketini birbiriyle ilişki içinde anlamak gerekir. Sosyalizm aslında demokrasinin bir koluydu ve pek çok araştırma sosyalizmile demokrasi arasındaki ilişkiye aynlmıştır. Fakat sosyalizm ile ulusçuluk arasındaki ilişki üzerine, bazı mükemmel monografiler görülmüş olsa da^, bildiğimiz kadarıyla İngilizce’de henüz kapsamlı bir araştırma ya-pılmamıştir. Bu çalışma bu alandaki boşluğu erken […]