01- V. İ. Lenin – Marksizmin Üç Kaynağı (Sol Yayınları) 02- Ernest Mandel – Marksizme Giriş 03- David Riazanov – Marks-Engels Hayat ve Eserlerine Giriş 04- Yvon Quiniou – Yaygın Yanlış Fikirler Kıskacında Karl Marks 05- Karl Marx, Friedrich Engels – Alman İdeolojisi (Sol Yayınları) 06- Friedrich Engels – Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm (Sol […]
Türk adının aslı her Türkü alâkadar eder. Bu asil millet Türk adını önceleri bir kabileye, bir hükümete vermiş iken sonraları bu adı taşıyan hükümetin bütün Orta Asya’ya sahip olması üzerine kendi adını aynı soydan olan diğer ırkdaşlarına da teşmil etmiş, bu suretle Türk adı artık bu dili konuşanların hepsine alem olmuştur. Mamafih Türk adının bu […]
Demokrasi, ulusçuluk ve sosyalizm; 19.yüzyılın bu üç büyük hareketini birbiriyle ilişki içinde anlamak gerekir. Sosyalizm aslında demokrasinin bir koluydu ve pek çok araştırma sosyalizmile demokrasi arasındaki ilişkiye aynlmıştır. Fakat sosyalizm ile ulusçuluk arasındaki ilişki üzerine, bazı mükemmel monografiler görülmüş olsa da^, bildiğimiz kadarıyla İngilizce’de henüz kapsamlı bir araştırma ya-pılmamıştir. Bu çalışma bu alandaki boşluğu erken […]
Bugün, dünyanın her yerinde, Sosyalizm: Komünizme karşı alınmış bir tedbirdir; daha doğrusu, Elçi müşavirliği yapan bir eski Milli Birlik üyemizin deyimiyle: “Komünizme taşmayı önleyecek son bent”tir; herkesçe hoş görülen bir “ehveni şer: kötünün yeğ n iğ i” d i r. Ama bizim devletçiliğe kardırılan sosyalizm anlayışımızla, Batı’daki sosyalizm yapılışları arasında, en az Ortaçağla Modern çağ […]
Ben aslında ateizm terimini sevmiyorum. Bizim düşüncemize bir isim vererek, dinlerle, diğer dogmatik inanç sistemleriyle, mitolojilerle ya da dünya görüşleriyle aynı kefeye koyuyorlar bizi. İnsanların da kafasında ateizmin bir inanç sistemi, ahlak felsefesi, hatta ritüelleri falan olduğu ya da olması gerektiği yönünde önyargılar oluşuyor. Ateizme olan bu bakış açısı öyle yaygın ki, ben bununla sürekli […]
On üçüne az kala, ağabeyim Jem’in kolu dirsekten kırıldı. İyileşip, futbol oynayamayacağına ilişkin korkuları yatıştığında, sakatlığına pek aldırmaz oldu. Sol kolu sağı’ndan az buçuk kısa kalmıştı. Yürürken ve ayakta elinin tersi gövdesine dik, başparmağı kalçasına ters dururdu. Pas verip, çalım atabiliyordu ya, gerisi ona vız geliyordu. Geçmişi tartabilecek, tartmayı isteyecek yaşa geldiğimizde, kaza ile son […]
Anarşi çok sıklıkla kaosla eş tutulur ya da sağa sola bomba atan gözü dönmüş manyakların ürünü, kaçık işi bir tasarı olarak görülür. Çoğu kişi tarafından ciddiye alınmayan bir düşünce olduğuna şüphe yok. Son yıllarda anarşist teorinin değeri biraz daha biliniyor, daha çok insan ciddi tartışmalarda anarşizmden söz etmeye değer buluyorsa da, büyük oranda göz ardı […]
Süreklilik ve Kopuş İçinde Marksizm ve Türkiye Solu’nu on yılı aşan sürgün döneminden sonra Türkiye’ye dönmeye hazırlandığım yaz aylarında yazmıştım. Kitabın birinci baskısı Ekim 1992’de Etki Yayınevi tarafından yayımlandı. Bu çalışmanın birinci bölümü, “Teorinin Gücü” başlığını taşıyor, “Devrim Teorisi”, “Eşitsiz Gelişme ve Tek Ülkede Komünizm”, “Evrensel Sınıf” ve “Proletarya Enternasyonalizmi” altbaşlıklarından oluşuyordu. “Türkiye Solu: Yükseliş […]
Bu Önsöz’de, beni elinizdeki kitabı yazmaya, başka türlü değil de bu biçimde yazmaya iten siyasal yaşam deneyimimden kesitler sunacağım. Bir kitabın anlaşılmasında, metnin kendisini anlatma gücü kadar, yazarının nereden gelip nereye gittiğinin, nasıl yaşadığının, hangi arayışlar içinde olduğunun bilinmesinin de önemli olduğunu düşünüyorum. CHP eğilimli bir memurun çocuğu olarak, 27 Mayıs 1960’tan sonra siyasetle ilgilenmeye […]
“Feminizm” sözcüğü Fransızca’ya 1837’den sonra girdi. Robert Sözlüğü, bu sözcüğü, “kadınların toplum içindeki rolünü ve haklarını genişletmeyi öngören bir doktrin” olarak tanımlamaktadır.! Ancak düşünceyi eylemden ayırmak olanaksızdır. Kavramın Fransa’da oluşturulduğu günden bu yana, kadınların toplum içindeki rolü ve haklarını genişletmek üzere bir dizi eyleme de girişildi. Bunun için, feminizmin tanımı, yalnız öğretiyi değil, eylemleri de […]
Michal Reiman’ın Stalinizm’in Doğuşu adlı yapıtı, aslı 1979’da Almanca olarak yayımlanan önemli bir kitaptır. Önde gelen Çek tarihçisi, Komünist Parti ve Komintern görevlisi Pavel Reiman’ın oğlu olarak 1930’da Moskova’da doğan Michal Reiman, Prag’taki Karl Üniversite-si’nden doktora derecesi aldı. Ondokuzuncu yüzyıldaki Çek sosyal demokrasisini incelediği ilk büyük çalışması 1958’de çıktı. 1960’larda Re-iman araştırmalarını Rus tarihine kaydırdı. […]
Özel mülkiyet gerçek Bireyselliği ezmiş, yerine sahte bir Bireyselliği dikmiştir. Toplumun bir kesimini aç bırakarak Birey olmalarını engellemiştir. Toplumun di-ğer kesimini ise yanlış yola sokarak ve önlerine engeller koyarak Birey olmaktan alıkoymuştur. Hatta, insanın kişiliği sahip oldukları tarafından öy-lesine ele geçirilmiştir ki, ingiliz yasaları her zaman kişinin mülküne karşı işlenen suçları onun şahsına karşı işlenen […]
Bu kitaba duyduğumuz tabiî ilgiyi, çağımızın en alçak zorbalarından birini yere sermeye ve yeni bir devlet, toplum, ekonomi ve kültür yaratmaya doğru engellenemez adımlarla yürüyen müslüman İran’ın politik ve entellektüel konumu daha da artırıyor. Bu eylemin mimarları arasında en önemli yeri, eşsiz tavır ve davranışlarıyla, yalnız politik ve dinî liderliği üstlenmekle kalmayıp, aynı zamanda İran […]
Genel kanıya göre kadınlara uygulanan baskı geçmiş dönemin bir ürünüdür ve kadınların kurtuluşu fikri de o döneme ait çağdışı kalıntılardan ibarettir. Konunun başlıca uzmanlarına göre kadın hareketleri hedeflerine uzun zaman önce ulaşmış ve Birleşik Devletler topluluğu aydınlanmış bir “post-feminizm” d Birleşik Devletler’de kadınların ücretleri ortalama olarak erkeklerinkinin yüzde yetmiş beşi kadardır. Bu rakam, 1979’daki yüzde […]
Tarihin sınıf savaşımları tarihi olduğu, sınıf hareketiyle az çok ilgili herkes tarafından tekrarlanır. Ne var ki, bu savaşın, hangi aşamalardan geçtiği, insanlığın toplam evriminin bugüne hangi dersler bıraktığı çoğu kere unutulur veya görmezden gelinir. Tarih sınıf savaşımları tarihidir; ancak bu sınıfların kendiliğinden harekete geçtiğini, düz bir çizgi izlediğini anlatmaz. Tarih, yenilgiler ve zaferlerin eşlik ettiği, […]
Bu toplumda hayat, en iyi halinde bile can sıkıntısından ibaret olduğundan ve toplumun hiçbir tarafı kadınlara uygun olmadığından; uygar-kafalı, sorumlu, heyecan arayan dişilere, hükümeti yıkmak, para sistemini bertaraf etmek, her alanda otomasyonu kurumlaştırmak ve eril cinsi yoketmekten başka çare kalmıyor. Artık erillerin (hatta dişilerin) katkısı olmaksızın üremek ve yalnızca dişiler üretmek teknik olarak mümkün. Hemen […]
