Ali Işık – Yabancı Dil Nasıl Öğrenilmez

Yabancı dil eğitiminde, harcanan bunca kaynak ve emeğe rağmen, istenilen seviyede verim alınamamaktadır. Bu yetersizliğin başlıca nedeni yabancı dilin nasıl öğrenileceğinin bilinmemesidir. Genellikle, yabancı dil bilmek, dil bilgisi kuralları ve sözcük bilmekle eş değer tutulmuş, bütün çabalar bunları bilinçli olarak öğrenmek ya da ezberlemek üzerine yoğunlaşmıştır. Yani yabancı dil çalışmalarında dil bilgisi kurallarını, matematik öğrenir gibi bilinçli olarak irdeleyip bol miktarda alıştırma yapmak suretiyle bilinçaltına yerleştirmek amaçlanmıştır. Hâlbuki, insanlar bilinçli olarak dil bilgisi kurallarını bilmeden dili kullanabildikleri gibi, dil bilgisi kurallarını bildikleri hâlde dili kullanamamaktadır. Bu nedenle, yabancı dil eğitiminde başarıyı artırmak için atılacak en önemli adım, “yabancı dil bilgisi bilmek = yabancı dil bilmek” yanılgısından dönmektir. Diğer bir adım da yabancı dil eğitiminde edinme ve öğrenme arasındaki farkı bilmek ve bu doğrultuda çaba sarf etmektir. Öğrenme, hedeflenen gramer kurallarının şuurlu bir şekilde irdelenmesinden sonra, bol miktarda alıştırma ve pratik yapmak suretiyle otomatik hâle getirilen bilinçli bir süreçtir. Edinme ise doğuştan varolan dil potansiyelinin, edinim cihazının harekete geçirilmesine ve bilinçaltında öğrenilen dilin sisteminin oluşturulmasına neden olan bir süreçtir. Edinimi gerçekleştirmenin yöntemi ise bol bol anlaşılabilir girdi elde etme yolları arayarak, yabancı dili bir araç olarak kullanarak öğrenmektir. Herkesin bir şekilde bir yabancı dil uğraşısı olmuştur. Biz de, diğer aile fertlerimiz ya da bazı arkadaşlarımız gibi, yabancı dil öğrenenler kervanına katıldık. Uğraştık, zaman ayırdık, senelerimizi verdik; ama yine de istediğimiz yere gelemedik. Bu çalışma, yabancı dil öğrenirken yaşadığımız sorunların ve başarı eksikliğinin nedenlerini açıklamak, bazı önerilerde bulunmak amacıyla hazırlanmıştır. Yabancı dil öğrenirken ve öğretirken elde edilen tecrübeler, akademik çalışmalarla harmanlanarak sunulmuştur.

Böylece kitap yabancı dil öğrenmek isteyenlere bu işi nasıl yapabilecekleri konusunda yardımcı olacak, yabancı dil öğretmenlerine de bir dili nasıl öğretmeleri gerektiği konusunda ışık tutacaktır. Bu kitapta ifade edilen fikirleri daha akademik bir boyutta ele alan Dr. Hasanbey Ellidokuzoğlu’nun çalışması da sona eklenmiştir. Daha ayrıntılı kuramsal bilgi elde etmek isteyenler için, bu bölümün doyurucu olacağını düşünüyorum. Bu çalışma, öğretmen arkadaşlarımın da destekleriyle ortaya çıkmıştır. Çalışmanın taslağının oluşturulmasında katkı sağlayan Nihal Özsarı’ya, yabancı dil çalışanlar için faydalı olabilecek internet siteleri ile ilgili bölümün hazırlanmasında büyük emek harcayan Asım Yalnız’a ve bunları güncelleyen Mutlu Korkmaz’a, çalışmayı bir öğretmen gözüyle değerlendiren Gonca Altmışdört’e, Türkçenin kullanımı açısından inceleyen Cemil Ekiyor’a ve Ertan Erol’a, bilgisayar desteği konusunda yardımlarını esirgemeyen Vedat Kıymazarslan ve Önder Haluk Tekbaş’a teşekkür ederim.

.