Her sonat kolunda olduğa gibi, tiyatroda da, gelişim çizgisi üstünde ortaya konan kaynak değerleri bilmek zorundayım, aşamalara sağlam gii~.lv. bakabilmek i’in.Rinıbaud’yu bilimden Ayollina’-re’i yargılamak bizi yanlışlara götürmez mit loncsco’yıı anlamak için, tiyatronun loneseo’yu besleyen gür kaynaklarına gitmeliyiz. Belki de daha gerilere, Yunan’a değin. Böyle yapmadık m*, salt beğeniden yürüyerek varacağı mız sonuçlar, bizi çıkmaz sokaklarda bırakıverir. Batı’da tiyatroyu uğraş edinen kişi bir yana, batılı tiyatro seyircisinin, çağdaş tiyatro deyince usuna ilk gelen ad “Uhu Roi” dır, diyebiliriz. Gününe derinlemesine bakabildi, içinde bulunduğu. Fransız toplumunun, özellikte burjuvazisinin alaycı taşlamasını veren A. Jarry, tiyatroyu bir yerden alıp, çok değişik bir yere götürmüş. Her yeni gibi o da ağır yargı lara uğramış. “Ubu Roi” XIX. yüzyıl sonu Paris tiyatro çevrelerini uzun – uzadıya konuşturmuş. Jarry’yi bu oyunundan ötürü yerin dibine batıranlar çıkmış ama, bunların yanında göklere çıkaranlar da az olmamış. Örneğin, Albert Thibaııdct, 1S28 Haziranında “NouveUe Revue Françaisc” de yazdığı bir yazıda şöyle diyor: “Raclıilde’in “Saçma Şeytanlar Okulu” diye adlandırdığı akınım kurucusu Jarry değildir yalnız.
Onlar en azından üç İçişidirler. Zamana vurunca Jcrry sonuncu geliyor. Ünce Lautreamontı sonra Rimbaud’, sonra da Jarry. İlk ikisi kuyruklu- yıldız gibi süzülüp gitmişlerdi. Jarry’yc gelince, başlıbagtna bir edebiyat adamıydı o; çok yanlıydı, tükenir gibi değildi. Alkol öldürmeseydi, ünlü bir usta olurdu bugün. Claudcl – Valery – Gide üçlüsünün tuttuğu alanda Jurry’yc değin gelen sol bir köşe vardı, onu boş bıraktı Jarry; bu boşluğu Apollinairc de dolduramadı. Ubu’yü yazmaktan da öte bir iş yaptı; Ubu oldu. Ubu için kurban etti kendini. Bu kez aktör Shakcspcarc yazar Shakcspcarc’i yedi. Raslaştıkları yolda, ay ışığı, Homais’- nin, Prudlıommc’un, Bonhomet’nin gölgelerini; onları aşan bir yaratış içinde birbirine karıştırıyor. Bu yaratış doğruca Tanrı’mn kuklalarına kadar uzanıyor. Ubu’niin kendisidir bu yaratış.”
.
