Carl Gustav Jung – Kırmızı Kitap

1962 yılından beri C .G . Jung’un Kırm ızı K itap’ı geniş çevrelerce bilinm ekteydi. Fakat ancak kitabın 2009 yılında yayım lanm asıyla geniş kitlelerin istifadesine sunulmuş oldu. Kitabın yazılış öyküsü Jung’un Anılar, Düşler, D üşünceler isim li eserinde anlatılmış ve birçok kitap eleştirisi yazısının konusu olmuştu. Burada sadece kısaca değineceğim . 1913 senesi Jung’un yaşam ında bir dönüm noktası olmuştu. “Bilinçdışıyla yüzleşm esi” olarak bilinen kendi üzerinde bir çeşit deney sürecine girdi ve bu deney 1930a kadar sürdü. Bu deney sırasında “içsel süreçlerinin dibine kadar gitm ek;’ “duygularını imgelere dönüştürm ek” ve “yeraltında sürüklenen fantezileri yakalam ak” için bir teknik geliştirdi. Bu fantezileri ilk olarak K ara Kitap’m a kaydetti. Bu m etinleri gözden geçirdi, düşüncelerini ekledi ve Liber Novus adını verdiği kırm ızı ciltli bir kitaba kaligrafık yazıyla geçirdi, kitapta kendi yaptığı resimlere de yer verdi. Daha sonra bu kitap Kırm ızı Kitap olarak tanındı. Jung bu içsel deneyim ini karısı ve yakın dostlarına anlattı. 1925’te Zürih’teki Psikoloji K lübü’nde verdiği bir dizi sem inerde m esleki ve k işisel gelişim i hakkında bilgi verd i, ayn ı zam anda kendi geliştirdiği aktif im gelem e m etodundan da bahsetti. Bunun dışında Jung oldukça ihtiyatlıydı.


M esela çocuklarına kendi üzerinde yaptığı deneyinden bahsetmedi, onlar da sıra dışı bir şey fark etmediler. B elli ki, olup bitenleri açıklam ak Jung için zordu. Çocuklarından birine, kendisi yazı yazarken ya da resim yaparken yanında durm asına izin verm esi de nadiren gerçekleşen bir lütuftu. Bu yüzden, K ırm ızı Kitap Jung’un ailesinde hep bir esrar perdesi ardında kaldı. 1930’da Jung, kendi üzerindeki deneyi sona erdirdi ve K ırm ızı Kitap’ı yarım bırakarak rafa kaldırdı. Çalışm a odasında şerefli bir köşeye konulm asına rağm en, bu kitabı onlarca yıl ele alm adı. Öte yandan, bu çalışm a sayesinde kazandığı içgörüler, ar­ dından gelen eserlerini besledi. 1959 yılında, eski taslağın yardım ıyla, Kırm ızı K itap’ın m etninin transkripsiyonunu ve yarım kalm ış bir resm i tam am lam aya çalıştı. B ir son söz yazm aya da başladı am a bilinm eyen bir sebeple hem kaligrafık m etin hem de son söz yarım kaldı. Jung K ırm ızı K itap’ı yayım latm ayı ciddi şekilde düşünse de bunun için gerekli adım ları atm adı. Bilinçdışıyla karşılaşm ası neticesinde o rtaya çıkan kısa bir m etin olan Septem Serm ones ad M ortuos (Ö lülere Yedi Vaaz) kitabını 1916’da şahsi basım olarak yayım lattı. A k tif im gelem e tekniğini tarif ettiği 1916 tarihli “ The Transcendent Function/Aşkın İşlev” isim li m akalesi bile 1958 yılına kad ar yayım lanm adı. Jung’un Kırm ızı K itap’ı yayım lam am asının birkaç nedeni vard ı. K endisinin de ifade ettiği gibi kitap tam am lanm am ıştı. A raştırm a alanı olarak sim yaya karşı gittikçe artan ilgisi onu m eşgul etti.

G eriye dönüp baktığında Kırm ızı K itap’ta hayalleri anlam aya çalıştığı yoğun çalışm ayı, gerekli am a sıkıntılı bir “estetikleştirici ayrıntılara inm e” olarak tanım lıyordu. 1957 yılında Kara K itap’ın ve K ırm ızı K itap’ın otobiyografik kayıtlar olduğunu ve akadem ik nitelikte olm adıklarından Toplu E serlerin e dâhil edilm elerini istem ediğini açıkladı. B ir istisna olarak A niela Jaffe’nin Anılar, Düşler, D üşünceler kitabında K ırm ızı K itap ve K ara K itap’tan bazı bölüm leri alıntılam asına izin verdi, A niela bu im kândan çok az istifade etm eyi tercih etti. 196l’de Jung hayata veda etti. Yazılı eserleri, C .G . Jung’un M irasçıları D ern eğin i ku ran aile üyelerinin zim m etine geçti. Jung’un yazılı eserlerinin yayın hakları, m irasçılarına bir sorum luluk ve görev yüklüyordu: Toplu Eserleri nin (Collected Works) A lm anca baskısını yayım ­ latm aları gerekiyordu. Jung vasiyetinde Kırm ızı Kitap ve K ara K itap’ın ailesinde kalm ası yönündeki arzusunu ifade ediyor am a bu konuda daha fazla ayrıntıya yer verm iyordu. Kırm ızı K itap’ın Toplu Eserler’de yayım lanm ası öngörülm ediğinden M irasçılar D erneği bunun Jung’un eser hakkındaki nihai arzusu olduğuna ve bunun tam am ıyla kişisel bir m esele olduğuna ikna oldu. M irasçılar D erneği Jung’un yayım lanm am ış yazılarını bir hazine gibi m uhafaza etti; gelecekte yayım lanm aları söz konusu edilm edi. K ırm ızı Kitap yirm i yıldan uzun bir süre Jung’un çalışm a odasında bekledi, babasının evini m iras olarak devralan Franz Jung’un m uhafazasına em anet edildi. 1983’te M irasçılar Derneği, yeri doldurulam az bir eser olduğunu bildikleri K ırm ızı K itap’ı bir kiralık kasaya yerleştirdiler. 1984’te derneğin yeni atanan yönetim kurulu ailenin kullanım ı için beş fotokopi yaptırdı. Jung’un aile üyeleri ilk defa kitaba yakından bakm a fırsatı buldu.

Bu ihtiyatlı tutum un faydası görüldü. Kırm ızı Kitap’ın yıpranm adan günüm üze gelm esinin sebeplerinden biri de kapağının yıllar boyunca nadiren açılm ası olmuştur. 1990’dan sonra Alm anca Toplu E s e rle rin -eserlerin bir seçkisi- yayım a hazırlanm ası tam am lanm ak üzereyken, yönetim kurulu yayım ­ lanm am ış halihazırdaki bütün m ateryali ileride basılm ak üzere değerlendirm eye başladı. 1994’te M irasçılar Derneği arşiv ve editoryayla ilgili m eselelerin sorum luluğunu bana verdiği için bu görevi ben üstlendim. Bu esnada K ırm ızı K itap’a ait hatırı sayılır m iktarda taslak ve va ryasyonlar olduğu ortaya çıktı. Böylelikle kaligrafık m etnin eksik kısm ının m evcut olduğu Yedi Vaaz’ı içeren taslağın devam ında “ Scrutinies/İncelem eler” başlığını taşıyan bir m üsvedde olduğunu gördük. Fakat bu hayli büyük m ateryalin yayım lanıp yayım lanm ayacağı yahut nasıl y a ­ yım lanacağı açık uçlu bir soru olarak kaldı. İlk bakışta üslup ve içeriğin Jung’un diğer eserleri ile pek az ortak noktası vardı. Ç oğu yeri tam olarak anlaşılm ıyordu ve 1990’ların ortalarında bu noktalarda ilk ağızdan bilgi verebilecek kim se kalm am ıştı. Öte yandan, Jung’un yaşadığı dönemden beri psikoloji tarihi önem kazanm ış ve yeni bir yaklaşım sunm ası m üm kün olmuştu. Başka projeler üzerinde çalışırken Sonu Shamdasani ile temasa geçtim. Yoğun geçen sohbetlerde gerek genel olarak gerekse Kırmızı Kitap’a ilişkin olarak Jung’un yeni eserlerinin yayım lanm a ihtimali üzerine konuştuk. Kitap, yirm i birinci yüzyıl okuyucusunun aşina olm adığı bir bağlam da yazılmıştı. Fakat bir psikoloji tarihi uzmanı, m odern okuyucuya bu kitabı tarihi bir belge olarak sunabilirdi. İlk kaynakların yardım ıyla kitabı, ortaya çıktığı kültürel bağlamda konumlandırabilirdi; bilim tarihi içinde kitaba bir yer verebilir, Jung’un yaşam ı ve eserleriyle ilişkilendirebilirdi.

1999’da Sonu Shamdasani bu temel ilkeleri gözeterek bir yayım teklifi yazdı. Bu teklife dayanarak M irasçılar Derneği 2000 yılının baharında -öncesinde etraflıca tartışarakKırmızı Kitap’ı yayım cıların tekliflerine açm aya karar verdi ve editörlük görevini Sonu Shamdasani’ye verdi. Bana defalarca K ırm ızı Kitap’ın bunca yıldan sonra neden yayım ­ landığı soruluyor. Yeni anladığım ız bazı noktalar büyük ro l oynadı: Jung -görünenin aksine- Kırm ızı K itap’ı bir sır gibi saklam ıyordu. Birçok yerde metinde “sevgili dostlar” ifadesi geçiyor, yani metin bir okuyucu kitlesine hitap ediyor. Gerçekten de Jung, yakın arkadaşlarına transkripsiyonun kopyalarını verm iş ve bunun üzerinde onlarla fikir alışverişinde bulunm uştu. Jung, kitabın yayınlanm ası fikrine karşı çıkm adı, m eseleyi açık uçlu bıraktı. A yrıca bizzat kendisi daha sonra yazdığı eserlerin malzemesini, bilinçdışıyla karşılaşm asından temin ettiğini ifade etmiştir. Bu karşılaşm anın bir k ayd ı olan K ırm ızı Kitap da kişisel düzeyde kalm ayıp Jung’un eserlerinin m erkezine yerleşm ektedir. Bu durum un alaşılm ası Jung’un torunlarının neslinin m eseleye yeni bir bakış açısından bakm asını m üm kün.kıldı. K arar alm a süreci uzun sürdü. Ö rnek parçalar, kavram ve veriler duygusal açıdan y ü k ­ lü bir m eseleye, daha rasyonel bakm alarına yardım cı oldu. Sonunda, M irasçılar D eneği K ırm ızı Kitap’ın yayım lanabileceği yönünde dem okratik bir karar aldı. Bu karardan elinizdeki kitaba gelene kadar geçen zaman, uzun bir seyahat gibiydi.

Sonuç ise etkileyici. Becerilerini ve enerjilerini ortak bir am aç etrafında toplayan çok sayıda insanın işbirliği olm asaydı bu kitap yayım lanam azdı. Jung’un m irasçıları adına, katkıda bulunan herkese içtenlikle teşekkür ediyorum .

.

PDF Kitap İndir

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir