Moritz Winternitz – Hint Destanları

Hindistan’da, destanların ve destancılığm çok büyük bir değeri vardır. Hintliler atalarına “Bharata” derler. Mahabharata “Büyük Bharata” savaşını anlatır. Ne zaman olmuştur? Tarihi pek bilinmez; ancak savaşın gelişimi ve oluşumu çok güzel anlatılır. Kahramanlar önce söz, sonra da ok atışırlar bol bol… Yudhishthira bilgeliğin temsilcisidir. Tanrı Dharma’nın oğlu olarak kabul edilir. Bhima’nın babası Vayu, Arcuna’nın İndra’dır. Nakula ve Sahadeva ise, ikiz oldukları için, ikiz tanrı Aşvin’den türemişlerdir. Tanrısal yanları böyle! Oysaki babaları Paı:ıc;lu adında soluk tenli bir insandır. Kardeşi Dhrtarashtra ise kördür. Her ikisi de Kuru soyundandır. Ama sadece Dhrtarashtra oğulları “Kurular” diye çağrılır. Diğerleri “Paı:ıc;lu c:>ğulları”dır. Kurular, kötü kalpli Duryodhana ile 99 kardeşinden oluşur. Anlaşmazlıklar ve bunu izleyen savaş, işte bu iki akraba kral çocukları arasında olur.

Ariler savaşçı bir ırktı. Hindistan’a kuzeyden geldikleri zaman tarih İsa’dan önce 1500 veya 1250 yıllarını gösteriyor- 8 Hint Destanları du. Tarihler pek kaba ama bilim adamlarının tahminleri böyle! Rama ise bir büyük raca olarak, Ari kurum ve düşüncelerini Hindistan’ın güneydeki en uç noktasına kadar yayan kişi olarak düşünülür. Mitolojik ve dinsel yönden ise o, tanrı Vishı:ıu’nun ta kendisidir. Dünya, zalim cin (rakshasa) Ravaı:ıa’nın kötülüğü altında inim inim inlemektedir. Vishı:ıu cennetten yere iner ve Rama kılığına bürünerek bu dünyayı kurtarır. Ona, kardeşi Lakshmana ve maymun dostu Hanüman yardım ederler. Karısı Sita ise onun en büyük dayanağı, eşi, sevgilisi, her şeyidir. Her iki destan da Hindistan’da çok sevilir ve kutsal olarak kabul edilir. Mahabharata Hint televizyonlarında dizi film olarak oynatılmaktadır. Ramayaı:ıa ise, sadece Hindistan’da değil, komşu ülkelerde ve adalarda, müzikli ve danslı tiyatro olarak oynanır; akıllardan hiç çıkmayan o olaylar, defalarca yinelenir. Bu çalışmada önce Ramayaı:ıa ve Mahabharata destanlarıyla ilgili kısa bilgiler verilmiş, daha sonra her üç destanın özetleri sunulmuştur. Bu özetler Moritz Winternitz’in Hint Edebiyat Tarihi kitabından* çevrilerek hazırlanmıştır. Ayrıca aynı kitabın, destanlarla ilgili bilgiler veren kısımlarından yararlanılmıştır; ancak hedef okuyucu kitlesi göz önünde bulundurularak, sadece destan konuları vermekle yetinilmiştir. Çünkü amacımız, Hindoloji dalında öğrenim gören öğrencilerin ve meraklıların destanların konularını öncelikle doğru bir kaynaktan öğrenmelerine yardımcı olmaktır.

Winternitz, aslı Almanca olan, İngilizceye Bayan S. Ketkar tarafından çevrilmiş olan eserine önce Veda dönemi edebiyatı ile başlar; sonra Epik edebiyat, Puraı:ıalar ve Tantra edebiyatı anlatılır. Eserinin II. cildi ise, tamamen Budahist ve Caynist edebiyata ayrılmıştır. III. cilt ise masal edebiyatı, Wintemitz, M., A History of Iııdiaıı Literatııre, c. !., University of Calcutta, 1927; Ramayaı:ıa için s. 480-95, Mahabharata için s. 328-75, Harivarp.şa için s. 446-52. Önsöz 9 şiir ve bilimsel edebiyat üzerinedir. Şu anda bize en gerekli olan konular, Hint Halk Destanları’ dır.

Onun için de öncelikle bunların, özet biçiminde de olsa, bilinmesinde yarar görülmüştür. Çeviri kısımlardaki dipnot açıklamalarında, şayet açıklama Winternitz’e aitse, (W) işareti koymak gereği duyulmuştur. Bu çalışmamız, öğrencilerimizin ve genel okuyucunun ihtiyaçlarını karşıladığı ölçüde bize mutluluk verecektir. Hint Halk Destanları isimli çevirimin Hint Destanları adıyla ikinci baskısının yapılmasından büyük mutluluk duymaktayım. Bunun nedeni, halkımızın Hint kültürüne gösterdiği büyük ilgidir. Hint kültürünün yapıtaşları olan bu dev eserler öğrenildikçe insanlar, yaşamlarında değişik ve ilgi çekici başka renklerin de var olduğunu görerek, kendilerini daha mutlu hissedeceklerdir. Almanya’da ve Avrupa’nın birçok ülkesinde çok büyük Hindologlar yetişmiş ve bunlar yaptıkları görkemli çalışmalar ve klasik eserlerin özgün çevirileriyle Avrupa kültürüne çok şey katmışlardır. Bunu, sadece sömürü düzeninin semeresi olarak açıklamaya çalışan düşünceleri çok da haklı bulduğumu söyleyemem. Batılı kafada araştırma merakı vardır. Batı insanında var olan bu merak bizde de vardır, yeter h bizim araştırmacılarımıza destek verilsin, olanak tanınsın. Görev yaptığım Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde birçok yetenekli araştırmacı, yeteneklerini yeşertip coşturacak siste- 12 Hint Destanları min desteğini görmek isteğindedirler. Böyle bir desteği, DTCF’nin yöneticileri olan Dekan Prof. Dr. Necdet Adabağ, Dekan yardımcıları Prof. Dr.

Rezzan Kızıltan ve Prof. Dr. Cahit Günbattı sağlamaktadırlar. Tüm kültürlere ve bu arada Hint kültürüne çok önem veren ve aydınlanma yolunda çaba gösteren biz araştırmacılara her zaman destek veren İmge Kitabevi Yayınları’na ve değerli Refik TabakÇı’ya burada “kültür tanıtımına yaptığı katkıdan dolayı” teşekkür etmeyi bir görev saymaktayım.

.