Muzaffer Izgu – Bir Namussuz Araniyor

Sıradan bir ayı değildi ki o ayı. Şimdi diyeceksiniz ki, “Ne yani, bütün ayılar birbirlerine benzerler, onun sıradan olmayışı nedenmiş ki?” Evet, evet, böyle demekte haklısınız, bütün ayılar birbirlerine benzerler tüyleriyle, davranışlarıyla, yürüyüşleriyle, yedikleri içtikleriyle. Balı severler, armudu severler, ormanın kuytu köşelerindeki pınarlardan su içmeye bayılırlar. Bizim anlattığımız ayı da aynı ayılardan, ama bu ayının bir özelliği var, resmi ayı. Evet evet devletin resmi ayısı… Şimdi, “Hiç resmi ayı olur mu?” diyeceksiniz. Niçin olmasın? Bir devletin hayvanat bahçesindeki ayılar resmi değil midir? Oradaki bütün ayıların sicil numaraları vardır. Devlet, “Bu benim ayırndır,” diyerekten onun yiyeceğini, içeceğini sağlar. Gerçi ayı, askerlik yapmaz, vergi vermez ama, ayılığını yapar. Devlet onu barındırır, ayı da kendini izlemeye gelenlere önemli bir ayı olduğunu gösterircesine bulunduğu yerde bir aşağı bir yukarı volta atarak görevini yerine getirir. Devlet, ayının sağlığıyla ilgilenir, ayı da buna karşılık, “İşte ayı dediğin bir ayının sesi böyle çıkar,” diyerekten arasıra toplananlara karşı homurdanır. Devlet 7 ayısının yattığıyla kalktığıyla ilgilenir, ayı da arasıra çocukların önünde tombalaklar atarak ayılığını gösterir. Kısacası resmi ayıların hepsi, devletin ayışıdır. Bu ayılardan herhangi birine bir şey olursa, devlet elini kolunu sıvar ve ayısını eski durumuna getirmeye çalışır. Pekiyi bu ayılardan hiç ölen mölen olmaz mı? Niçin olmasın? Ölüme umar bulunmamış ki, ister insan olsun, ister ayı… Ölüm geldi miydi ayı mayı dinlemez. Ama ya bu resmi ayılardan biri günün birinde hayvanat bahçesinden kaçarsa ne olur? Güle güle, Allah selamet versin!.

Hıh, devlet böyle diyecek ha? Kaçan ayı. Ayıcı Yaşar’ın ayısı değil ki, resmi ayı bu. Bir sayım hayvanat bahçesinin ayılar bölümünde: “Ulan aman ayının biri eksik.” “Yahu iyi say hele…” “Dörttür sayıyorum, biri eksik.” “Kıvrılıp kalmasın bir köşede, bakın hele, arayın hele…” Yok yok yok… Resmi ayılardan bir tanesi kaçmış. Ayıcı Yaşar’ın ayısı kaçsa, Yaşar dağlarda bir süre ayısını arar, ondan sonra bağrına taşı basar, yeni bir ayı yakalamaya bakar. Gerçi Yaşar çok üzülür, ayıyı yakalayacaksın, eğiteceksin, insan içine çıkaracaksın, kolay mı, kim üzülmez ayısı kaçınca ki, Yaşar üzülmesin… Resmi ayı kaçınca da üzülürler bakıcıları, ama Ayıcı Yaşar gibi dağlara çıkıp kaçan ayıyı aramazlar. Ya ne yaparlar. Hayvanat bahçesi müdürüne haber verirler. Hayvanat bahçesi 8 müdürü de, iki bakıcıyla birlikte yerinde (yani bizzat ayıların bulunduğu yerde) tutanak tutar. Gerçi her müdür gibi hayvanat bahçesi müdürü de, ayı bakıcılarına, “Tuh be, bir ayıya sahip olamadınız,” diye fırça atar. Bakıcılar da, “Ne yapalım müdürüm, her dakika ayının başında bekçi duracak değiliz ya,” derler. Resmi ayının kaçtığı yer. dışarı çıkmak için izlediği yol bir bir tutanağa geçirilir, ondan sonra altına imzalar atılır. Hayvanat bahçesi müdürü, resmi ayının kaçtığına ilişkin bu tutanağın bir nüshasını resmi bir yazıyla birlikte en yakın karakol amirliğine yollar.

Ayrıca bilgi için bir yazı da yukarı makamlara yazarak resmi ayının kaçtığını duyurur. Ya bakın, hiç de Ayıcı Yaşar’ın ayısının kaçmasına benzemiyor, bu resmi ayınmki… Resmi ayının işi çok, dedik ya kendisi devlet ayısı diye. Şimdi karakol amiri bu yazıyı aldıktan sonra, gerekirse iki bakıcının ifadelerini alabilir. (Yok canım, hemen de yanlış anlıyorsunuz ifadesini alır deyince, bu ifade gerçek ifade.) Çağırır karakola bakıcıları, “Anlatın bakalım bu resmi ayı nasıl kaçtı?” diye sorar. Bakıcılar da resmi ayının nasıl kaçtığını anlatırlar. Gerek’.rse ak bir kâğıdın üzerine krokiler çizilir, resmi ayının geçtiği yollar, bahçeden çıkmış olabileceği kapı gösterilir. Resmi ayı ise, kim bilir o saatlerde nerededir? 9 Bilinmez ki! Karakol amiri bir duyuru yapar ekiplere, ayrıca karakol elemanlarına, “Dikkatinize, hayvanat bahçesinden bir ayı kaçmıştır. Ayı resmi bir ayı olup bulunduğunda hayvanat bahçesine teslim edilmelidir.” Polislikte çok önemlidir, “Boyu poşu, rengi, gözleri, beni, giysisi???” Yokmuş, ayının ne beni varmış, ne de herhangi bir özelliği. Bildiğinz ayılar gibiymiş, bütün ayılar nasılsa bu da öyleymiş, ama en önemli özelliği, resmi oluşuymuş. Polis bültenine geçen ayı, mutlaka gazetelere de geçer. Üstelik meraklı bir gazeteciyse âlâsından bir haber çıkar. Yeter ki sen haberi yazmasını bil.

Bir de resim koydun muydu yanına, al sana resimli haber, şeften hemen “Aferin”i al. “Bir gün önce hayvanat bahçesinden kaçan ayının korkulacak bir ayı olmadığını söyleyen hayvanat bahçesi müdürü, yalnız bu ayının çok pisboğaz olduğunu belirtti. Resmi ayıların hemen hepsinin aslında pisboğaz olduklarını belirten hayvanat bahçesi müdürü, bu özelliğin beslenme olgusundan ileri geldiğini öne sürdü. ‘Buradaki ayılarımız yönetmeliklere göre beslenmektedir,’ diyen hayvanat bahçesi müdürü, yine de yurttaşların dikkatli olmaları gerektiğini söyledi.” Haberin yanına bir resim konur. Altında da bir yazı: “Resimde kaçan resmi ayı, ailesiyle birlikte görülmektedir. Bayağı kalabalık değil mi?” 10 Resmi ayı, aynen böyle bir haber oldu. Haber gazetede çıktıktan sonra ilkönce anneler korktular, çocuklarını sıkı sıkı uyardılar: “Bana bak, ayıyla karşılaştığın anda hemen kaçmaya başla. Bir yandan da imdat diye bağır. Sakın yanına yaklaşayım deme…” Çocuklar korkmadılar mı, onlar da çok korktular. Köşe başlarını dönerken, birden karşılarına resmi ayı çıkıverecek sandılar. Bazı köşe başlarından en cesurlarını öne katarak döndüler, sonra çığlıkla, “Aaaa bu köşede de ayı yokmuş,” dediler. Bazı kara paltoluları ayıya benzettiler, çil yavrusu gibi dağıldılar. Hele şakacı bir çocuğun, “Ayı geliyor,” diye bağırmasıyla, çocuklar arasında panikler çıktı, düşenler, yaralananlar oldu, nereye kaçacaklarını bilmeden koşarlarken… Manavlar da çok korktular; ayının çok obur olduğu yazılıydı. Şimdi o ayı manavın önüne gelse, tablalara saldırsa, elmadır, armuttur, çilektir, eriktir, yenidünyadır, lüp lüp mideye indirse!.

“Breh, eriğin kilosu kaça, breh elmanın kilosu kaça?” “İyi de ayı yüzüme bakıp bakıp elmaları kü-türdetmeye başlarsa ben ne yaparım? Kuş değil ki kış diyesin, köpek değil ki oşt diyesin, adı üstünde ayı, ayıoğlu ayı, ne durdan anlar, ne çüş-ten anlar, tablaların tümünün dibine darı eker.” O günü tablasını dükkânın içine koyup, sandalyesini kapının önüne atan manavlar da görüldü Ankara kentinde. 11 Tam Kızılay’da, bir kız çimdik yedi, bağırdı: “Aynı!” diye. Bir anda ortalık dalgalandı. İnsanlar dükkânlara kaçtılar. O gün öyle çok ayı şakası yapıldı ki: “Yahu sakın bizim müdür o ayı olmasın?” Birbirlerine kaş göz ederek, “Kaçan ayı içerde,” diyerek şefin odasını gösterenler de oldu. Otobüsün birinde, bir adam birinin ayağına bastı. Ayağı acıyan, basana, “Ayı,” dedi. O da ona bağırdı: “Ayı!” Az sonra iki adam babalarını da andılar: “Ayı babandır!” Ah ah, resmi ayı kim bilir o saatlerde nerelerdeydi? Bilinmez ki! Dolmuşta da iki kadın kaçan ayıdan söz ediyorlardı. Sarışını, “Ah ah, şu kaynanamı bir görse de parça-lasa,” diyordu. Esmeriyse, ev sahibinden şikâyet ederek, “Bir atlasa bizim ev sahibinin üzerine, şöyle ümüğünü sıkıverse,” diyordu. Bazı annelerse çocuklarını ayıyla korkutuyor, “Bak yemeğini yemezsen seni o ayıya veririm,” diyorlardı. Polis otoları, ayının bulunabileceği semtleri saptayarak ekip arabalarını oraya yönlen12 diriyorlar, arasıra durarak gelip geçene soruyorlardı: “Ayıyı gördünüz mü?” Çoğu kişi, “Hangi ayıyı memur bey?” diye soruyor, böylece başkentte ayı bolluğu olduğunu belirtiyorlardı, kendi kendilerine. Ayrıca şaka yaptıklarını sanıp gülüyorlardı. Elbette polis böyle yanıt verenlere kızıyordu, ama hiçbir şey demiyordu.

İki gün sonra, bir gazete köşesinde, “Sorumluluk” başlıklı bir yazı çıktı. Efendim bir ayı hayvanat bahçesinden nasıl kaçarmış? Üstelik bu ayı sıradan bir ayı olmayıp, kaydı kuy-du olan, yani resmi bir ayıymış. Neler demiyordu ki köşe yazarı, bu işte müdür de suçluymuş, bakıcılar da, hatta o müdürü o göreve getiren üst makamlar asıl suçlularmış. “Bir ayısına sahip olamayan devlet…” Yazı böyle sürüp gidiyor, yazar yazısını şöyle bitiriyordu. “Ne yazık ki o ayı şimdi elini kolunu sallayarak aramızda dolaşmaktadır…” Yani yazar, böylece polisi de suçluyordu. Aradan üç gün geçmiş, polis kaçan ayıyı bulamamıştı. İnsanı yakalamak, avlamak kolaydı, haydi bakalım polis olsun da ayıyı bulsundu… İşte böyle diyordu yazar. Üst makamlar bu yazı gazetede çıkınca, bir fırça hayvanat bahçesinin müdürüne attılar, bir fırça da bölgenin karakolunun amirine… Karakol amiri kendisini savundu, ama alçak sesle savundu. Kızı, oğlu yüksekokulda okuyorlardı, hiç niyeti yoktu doğu illerinden birine sürülmeye.

.