Arrighi, Hopkins, Wallerstein – Sistem Karşıtı Hareketler

BU DENEMELER yıllarca süren bir işbirliğinin ve öncelikle de Fernand Braudel Center for the Study of Economies, Historical Systems and Civilizations; Maison des Sciences de L’Homme ve Starnberger Institut zur Erforschung Globalen Strukturen, Entwicklungen, und Krisen tarafından desteklenen Dünya Ekonomisi hakkında yıllık Uluslararası Kollokyumlar’a ortak katılımlarımızın ürünüdür. İlk dört deneme sırasıyla, Yeni Delhi, 4. Kollokyum, 4-6 Ocak 1982; Paris, 6. Kollokyum, 4-5 Haziran 1984; Dakar, 7. Kollokyum, 20-22 Mayıs 1985; Modena, 8. Kollokyum, 14-16 Haziran 1986’da sunulmuştur. Beşinci deneme Atlanta Emory Üniversitesi’nde 24-26 Mayıs 1988 tarihlerinde on ikincisi yapılan Dünya Sisteminin Politik İktisadı Konferansı’na sunulmuştur. Altıncı deneme ise, Stanberg’de 28-30 Haziran 1991 tarihlerinde yapılan “1989: End of an Era?” (1989: Bir Dönemin Sonu mu?) başlıklı 12. Kollokyuma sunulmuştur. SİSTEM karşıtı hareketler kavramı, bir sistem hakkında analitik bir perspektifi varsayar. Burada sözünü ettiğimiz sistem, bir dizi sistem karşıtı hareketin doğmasına yol açtığını iddia ettiğimiz tarihsel kapitalizmin dünya sistemidir. Kitapta yapmaya çalıştığımız şey ise, bu sürecin ana hatlarını çizmeye çalışmaktır. Belirli tür hareketleri üreten ve eşzamanlı olarak da bu hareketlerin içinde faaliyet gösterdiği sınırları belirleyen, sistem çapındaki yapısal süreçleri araştırıyoruz. Söz konusu hareketlerin kendilerini tanımlama tarzları olmuştur. Bu kendini tanımlama biçimleri büyük ölçüde on dokuzuncu yüzyıl kapitalist dünya ekonomisi içinde formüle edilen ya da billurlaşan kategorilerden çıktı.

Bu hareketleri meşrulaştıran, kökenlerini ve hedeflerini açıklayan ve örgütsel ağlarının sınırlarına işaret eden iki temel kavram, sınıf ve statü grubu kavramları oldu. Bu hareketlerin çağdaş ikilemleri, sınıf ve statü grubu kavramlarının taşıdığı ikilemle aynı sorunun parçasını oluşturmaktadır. Bu nedenledir ki, öncelikle bu iki kavramı bir dünya sistemleri perspektifinden yeniden ele almadan, bu hareketlerin tarihlerine ya da geleceklerine ilişkin bir çözümlemeye girişemezdik. Bu girişte, kitaptaki makalelerde bulacağınız tartışmaları tekrarlamayacağız. Yalnızca şunu belirtmek istiyoruz: Bu hareketleri doğuran süreçler baştan beri dünya ölçeğinde olsa da, bu hareketlerin ürettiği örgütsel karşılıklar bugüne dek hep öncelikle çeşitli devletler düzeyinde olmuştur. Yüzeye yeni çıkmaya başlayacak olan örgütsel karşılıkların daha fazla dünya ölçeğinde olacağına inandığımızdan, dünya sistemi içinde bugüne kadar var olan sistem karşıtı hareketlerin yapılarını ve başarı derecelerini yeniden incelemeyi yalnızca teori için değil pratik için de önemli ve acil görüyoruz.

.