Oğuz Tekin – Eski Yunan Tarihi

Günümüz Batı uygarlığını anlayabilmek için önce eski Yunan tarihini ve uygarlığını bilmemiz gerekmektedir. Fakat şu da bir gerçektir ki, eski Yunan uygarlığının filizlenmeye başladığı yer Batı Anadolu , özellikle Ionia’dır. Kent-devletlerinin ortaya. çıkışı, sikkenin icadı, ilk doğa filozoflarının yurdu ve bilimsel düşüncenin temeli lonia’ dadır. Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgai’ın dediği gibi,”: . yeryüzünde, özgür düşünce, müspet bilimler, felsefe, epos ve lyrik şiir gibi alanlarda Ege bütün dünyaya öncü” lük etmiş, üç bin yıl boyunca Doğu ‘nun önderliğinde olan kültür liderliği M. Ö. 650 tarihlerinde Ege ‘ye geçmiş ve orada bugünkü Batı Uygarlığının temelleri atılmıştır.” Bu kitapta, eski Yunan tarihi kronolojik bir düzen içinde ana çizgileriyle ele alınmaktadır. İlk bölümde, Ege dünyasının tarihöncesi dönemi, yani Yunanlıların gelişinden önceki dönem kısaca anlatılmakta; daha sonra ikinci binyılda bölgeye Yunanca konuşan Akhaların gelmesi ile Yunan tarihine girilmektedir. İ.

Ö. 5. ve 4. yüzyılın büyük savaşlarından sonra ele alınan Hellenistik Dönem, Büyük İskender’in imparatorluğu ve onun ölümünden sonraki “diadokhlar” mücadelesini kapsamaktadır; Hellenistik Krallıklar -bir başka çalışmanın konusunu oluşturmak üzere- kitabın kapsamının dışında bırakılmıştır. Kuşkusuz, yaklaşık bin yıllık bir tarihi bu hacimde bir kitabın içine tüm ayrıntıları ile sığdırmak imkansızdır. Bu nedenle ancak Yunan tarihinin temel konuları üzerinde durulmuştur. Kitabın, bu içeriği 1 ile, üniversitelerin tarih, arkeoloji, klasik filoloji ve sac nat tarihi gibi eskiçağ bilimleri ile ilgili bilim dallarında öğrenim gören öğrenciler ile konunun uzmanı olmayan okuyucular için bir ilk adım olacağını düşünüyoruz. Kitapta kişi ve yer adlarını yazarken, Esk} Yunanca formuna uygun, özgün biçimlerini kullanmaya özen gösterdik. Bunu yaparken, Eski Yunanca sözcükler Latin harflerine çevrilmiştir. Fakat Türkçe yazımlarda, Latince yazımdaki ‘c’ harfi yeride, Eski Yunancadaki ‘k’ (kappa) harfi kullanılmıştır. Keza, Latince •yazımda -us, -um şeklinde biten sözcükler, -os, -on şeklinde yazılmıştır. Örneğin, Cyzicus yerine Kyzikos, Croesus yerine Kroisos gibi. Aynı şekilde, içerisi:r:ı.de ‘ou’ çift seslisinin bulunduğu Eski Yunanca sözcükler de, -okunuşu değiştirmedİğİ için- ‘u’ şeklinde verilmiştir. Örneğin, Thoukydides yerine Thukiydides; boule yerine bule gibi. Herkesçe bilinen bazı kişi ve bölge adlarını ise (örneğin İskender, Asya, Tesalya, Trakya, Makedonya, Suriye, Filistin) Türkçeleşmiş biçimleriyle kullandık.

Latince sözcükler ise hiç değiştirilmeden, olduğu gibi kullanılmıştır. Eski Yunanca ve Latince sözcüklerin Türkçedeki yazılışları ile ilgili yeterli bilgi B. İplikçioğlu’nun Eskibatı Tarihi kitabında (s. 803 vd.) bulunmaktadır. · Kitabın ilk baskısının yaklaşık 2.5 yıl içerisinde tükenmesinden sonra yeni baskısının yapılması kararlaştırıldığında, kitap yeniden gözden geçirilmiş, gerekli düzeltme ve ilaveler yapılmış; ele alınan konuları açıklayıcı nitelikte resimler konmuştur. Bu arada, olabildiğince yeni yayınlara ulaşılmaya çalışılmış ve bibliyografya yenilenmiştir. Eski Yunan tarihinin bir özeti niteliğini taşıyan elinizdeki kitap hazırlanırken, olaylar olabildiğince açık ve anlaşılır bir biçimde verilmeye çalışılmıştır. Konu ile yakından ilgili olan bazı değerli eskiçağ tarihçilerinin görüşlerine başvurulmuş ve onların öneri ve uyarılap da· göz 8 önüne alınmıştır. Kitabın birinci baskısındaki metni Prof. Dr. M. Taner Tarhan, Prof. Dr.

Veli Sevin, Prof. Dr. Mehmet Özsait ve Doç. Dr. A. Vedat Çelgin; elinizdeki genişletilmiş ikinci baskının metnini ise Doç. Dr. A. Vedat Çelgin gözden geçirmiştir; haritaları ise Erkan Konyar hazırlamıştır; kendilerine teşekkür ederim. Yararlı olması dileğiyle …

.