Seyit Kemal Karaalioğlu – Türk Edebiyatı Tarihi Cilt 2 – Tanzimattan Cumhuriyete

Batı uygarlığım bir taklitçilik yapalım diye alınıyoruz. Onda iyi olarak gördüklerimizi, kendi bünyem ize uygun bulduğumuz için dünya uygarlık düzeyi içinde benim siyoruz… İmparatorluk zamanında sultanın hükümetleri Türk milletinin Avrupa ilr temasına mâni olmak için ellerinden geleni yapm ıjlar r e milletin arzu ve iradesinden uzak ve ayrt olarak devleti idare etm işler re Türk milletini g e ­ lilm eden hariç bırakm alardır… A TATÜ RK Y ENİ DONEM; Törkıin dünyaya, evrene, yafama bakış felsefesindeki deftij melerden doğar. Bu görüş biçimi, doktrinlere, dinlere, çağlanı göte d e ­ ğişir. İleri bir dünya görüşü sanatçının üstün bir düzeye yükselmesini, tarihsel eyleminin bilincine varmasını, olayları bütünü içinde görmesini, toplumun «« gizli mekaniHiıalarına değin girmesini olanaklaşlınr Her ulusun edebiyatı o ulusun dünya görüşünü yarattığı gibi, Tiirk Edebiyatı da «Yeni Dönem» le Türk ulusunun diinya görücünü yansıtır. Türk Edebiyatı’nm «Yeni Dönem» i, lıer alanda yeniliklerin uygulandığı dönemdir. Türk şairlerile yazarları yüzlerini Batı’ya, özellikle Fransa’ya ç ev irirler. Fransızca’dan yapılan ilk çevirilerden sonra, bunlardan esinlenen vaptt lar yaratılmaya başlar Şinasi, Ziya Paşa. Namık Kemal üçliisü bu yeniliğin ilk biiyük öncütcri olurlar. Türk dili .irapça ile farsçanın etkisinden kurtarılarak halk diline yaklaşma yolu tutulur. Toplum yaşamında beliren değişmeler, edebiyatı «la etkiler. Tanzimat böylo bir oluşumu hazırlamıştır. Batı kültürüyle yetişen aydınlar, yeni bir edebiyat çığırının öncüsü olurlar. Türk Edebiyatı, başlangıcından beri uğramadığı en önemli gelişmelerle, değişmelerin içinde bulunur. Edebiyatımız i^’ğ* uygarlığından Batı uygarlığına, Türk – İslâm geleneklerinden çağdaş dünyanın duygusal vo düşünsel geleneklerine girer.


Doğudan geliyoruz; Batıya gidiyoruz. Ziya G Ö KALP. Büyük İm paratorluğun hâkim sınıfının edebiyatı olan Saray ve Divan Edebiyatı ile, halkın edebiyatı olan H alk ve Tekke Edebiyatı, çağdaş T ürk yazarlarına miras kalmış zengin iki kaynaktır. İki koldan kalan bu miras temeli üzerine kapitalist vo sosyalist dünyanın yine iki koldan gelen edebiyatı da aşılanarak, Türk yazarları ulusal ve orijinal eserler vermişler ve bu eserleriyle uluslararası değerler kazanabilmişlerdir. A ziz N ESİN . Eski edebiyat yokluğu, yeni edebiyat varlığı esas alıyor. Eski edebiyat, ahreti gözeten bir medeniyetin, yeni edebiyat ise dünyaya dönüşün bir ifadesidir. M ehm et K A P L A N . Birleşime Giderken Yeni dönem le edebiyatım ız geleneklerinden kurtulm a yoluna girer. Nesir nazım dan üstün görülm eğe başlar. P arça güzelliğinden bütün güzelliğine gidilir. D uyuşlar, görüşler, zevkler hızla D oğu uygarlığından Batı uygarlığına kayar. O ndokuzuncu yüzyıl edebiyatım ız iki uygarlığın m eydan savaşm a sahne o lur. îslâm uygarlığında devam edegelen D ivan E debiyatı çökerken. Batı uygarlığının etkisiyle yeni bir edebiyat dönem ine girilir.

B atı uygarlığının büyük özelliğini bir gerçeğin ürünü bulunm asında, gelişm elerin b u sonu yaratm asında aram ak uygun olur. Biz bugün D oğu ile Batı uygarlığının, teziyle antitezinden doğacak bir senteze doğru gidiyoruz. B atılılaşm ayı, ülkem izin B atının yedeğinde yürüm ek, Batı karşısında eylem ve d ü şü n ce bakım ından söm ürgeleşm ek, uydulaşm ak anlam ında alm ıyoruz. T a n ­ z im a t’tan b u yana edebiyatım ız yavaş yavaş A nadolu doğum lu şairlerle yaz arların eline geçm iştir. A nadolu doğum lu edebiyatçıların oranı gittikçe artm aktadır. T ürk E debiyatı, T anzim at’ın ilk yıllarında, Türkçeye yapılan çevirilerle bir F ra n sız edebiyatı kişiliğinde görülür, ö zgürlük, vatan, m illet, liberalizm , dem okrasi, m eşrutiyet, rom antik duyarlıklar, acılar, aşklar, Batı ülküleri edebiy atım ıza geçer. Y aşam ım ızda görülen yenileşm e, edebiyatım ızı da etkilemiş, B n tı’yı örnek edinen yeni b ir edebiyat doğm uştur. XIX. yüzyılın ortalarından g ünüm üze değin, üç dönem e ay rılır: 1. T anzim at E debiyatı; 2. E debiyat-t C ed id e (Servet-i Fiinûn E debiyatı); 3. X X . Y ü zyıl E debiyatı.

.

.

PDF Kitap İndir

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir