Tarih derken, kelimelerin üzerinde durmak lâzım. Bir tanesi historia, ikincisi tevârîh, üçüncü tabir bilhassa tarih felsefesi açısından geçecek olan res gestae’dir. Historia Latinlerin tarih kelimesi, aslı Yunanca; “somut bir malzeme, müşahhas bir malzeme, bilgi” demek. Arabcadaki “tarih” kelimesinin kökü “ay bilgisi” demek, yani takvim bilgisi, çok müşahhas. Res gestae ise, Latincede “res” “şeyler” demek; gestae […]
Sen de uzak ülkelerden dönüyorsun Ve bana bütün söyleyebildiklerin, Akşam evinin eşiğine oturmuş Serinleyen bilinin, Aklına gelebilecek düşünceler. Peki, ne anlamı var öyleyse; Bunca yolculuğun. LouisAragmı “Tarih nankör değildir, bir kameti unutmaz; İstikbalin vicdan* aj* istemez, kin tutmaz” Mekmet Emin Yurdakul Önsöz Savaşı, O’nun ne olduğunu bilmeyen ve hiçbir zaman ateş altında bulunmayanlar çıkarmış ve […]
Baron’u Patrikhane’de edilen yemin öldürdü, – Yıl 1118… Avrupa’dan İstanbul’a gelen 9 ünlü şövalye Patrik huzurunda bir yemin eder. – Asırlardır, binlerce Baron’u yaratan veya öldüren karanlık güç bu yeminle vücut bulur. Mart Perşembe günü her hafta olduğu gibi milyonlarca kişi, telaşla işlerini dizinin başlayacağı saatten önce bitirip ekran başına oturdu. Bu, yaklaşık 2 yıldır […]
İnsanlar mesleki kariyerlerini, genellikle hem alanın normlarını, gerekli kıldığı şeyleri veya ihƟyaçlarını hem de kendi yapabileceklerini hesaba katarak planlarlar. Bu ikisinin birlikteliğinden sağlam ve doğru sonuçların çıkmasını, en azından boşuna yaşamamış veya kürek çekmemiş olmak adına isterler. Böyle bir planlamayı, doktorayı biƟrdiğim sene ben de yapƨm. Aslında tam olarak yapƨğım bile söylenemez. Çünkü aldığım eğiƟmin […]
Geçmiş nesillerin geleceklere kalıcı olacak en güzel yadigârı, tarih ilmi olup, çeşitli milletlerin geçmiş zamanlarda birbirlerine olan üstünlük ve meziyetlerinin bir ölçüsüdür. Tarihçiler, zamanlarının olaylarını zaptetmek sureti ile nesilden nesile bu emsalsiz ilme hizmet etmişlerdir. Her devlet kendi olaylarını yazdırmaya himmet ettiği gibi, Devlet-i Aliye’de de tarih sahnesinde göründüğü andan itibaren bugüne kadar olaylar birbiri […]
Bu kitabın ilk basımı 1974 yılında yapılmıştı; aradan 34 yıl geçmiş. İkinci basım 1977, üçüncü basım 1982 yılında yapıldı. Bu, dördüncü basım oluyor. İleride anlatılacağı gibi kitap, aslında, 1973 yılı Aralık ayında Londra Üniversitesi’ne sunulan ve 1974 yılı Ocak ayında kabul edilen doktora tezimin 1 kısaltılarak Türkçeye çevrilmiş biçimidir. Akademik zorunluluklardan kaynaklanan ritüel nitelikli pasajların […]
GÖK BOŞLUĞUNDA BİR DÜNYA Milyonlarca yıl önce, SUDA BİR HÜCRE Canlılığın gerçekleşebilmesi için hücre (cellule) yaşamına elverişli bir ortam oluşmalıydı. İşte, canlılığın ilk adımı olan hücre, okyanusların bu tuzlu sularında gerçekleşmiş olmalı. Bilgin Oparin, hidrokarbonların, tuzlu suyun etkisiyle inorganik karbon bileşimlerinden meydana geldiğini tanıtlamış bulunuyor. Okyanuslarda erimiş olarak bulunan hidrokarbonların birbirleriyle birleşerek gittikçe daha gelişmiş […]
10 Eylül 1995’te yitirdiğimiz Prof. Dr. Oral Sander’in siyasi tarih alanına en büyük katkısı, konuyu çok geniş bir çerçevede ele almasıdır. Diplomat için “her şeyden anlayan kişi” tanımı da yapılır. Profesör Sander de diplomatik tarihi (siyasi tarihi) çok yönlü, disiplinlerarası bir çerçevede ele almıştır. Siyasi tarihi bir uygarlık tarihi, kültür tarihi temeline oturtmuştur. Oral Sander […]
Osmanlı devletinin dünya tarihinde gelmiş geçmiş en büyük imparatorluklardan biri olduğunu söylemek herhalde yanlış olmaz. Böyle bir devletin tarihi bugünü kadar genellikle “iç tarih” açısından yazılmış, dünya devletler sistemi içindeki yeni pek az ele alınmıştır. Bu tutumun sonucu olarak, dünya ve özellikle Avrupa güç dengelerindeki yeri, siyasi tarihin ana konusu olan temel gelişmeler ya da […]
Milletlerin tarihinde bazı günler vardır ki milad kabul edilir. Böyle tarihlerin öncesi ve sonrası arasında muazzam değişimler yaşanmış, o milletin kaderi etkilenmiştir. Bizim tarihimizde de Malazgirt Zaferi’nin yaşandığı 26 Ağustos 1071, İstanbul’un Fethi’nin yaşandığı 29 Mayıs 1453, Büyük Taarruz sonrasında işgalci Yunan Ordusu’na vurulan en ağır darbe olan Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin gerçekleştiği 30 Ağustos 1922 […]
“Ben bütün bu yazdıklarımı hayalimde canlandırdım. Hiçbirinin gerçeklerle ilgisi yoktur, olmamalıdır… kişi ve olayların gerçek dünyayla benzerlikleri varsa tamamıyla tesadüflerden ibarettir… “ Mavi gökyüzü yavaş yavaş gri bulutlarla kaplanmaya ve sezonun bittiğinin habercisi ilk yağmur damlaları yolu ıslatmaya başladığında, esnaf eşyalarını çoktan içeri toplamıştı bile. Yine kasvetli bir kış mevsimi bekliyordu Marmaris Çarşısı’nı. Yüzlerde artık […]
Modern futbolun İ ngiltere’den ç ı karak yay ı lmas ı s ı ras ı nda Osmanl ı İ mparatorlu ğ u’nun belli ba ş l ı ticaret limanlar ı ndaki kentlere yerle ş en İ ngilizler futbolu ülkemize sokan ki ş iler olmu ş lard ı r. İ stanbul, İ zmir, Selanik futbolun oynand […]
Ünlü Romalı devlet adamı Gaius Iulius Caesar MÖ 100 yılında doğmuştur. MÖ 62 yılında praetor, 59 yılında ilk kez konsül olan Caesar MÖ 58-51 yılları arasında Gallia eyaleti valiliği yapmıştır. Gallia’dan Roma’ya dönüşünden sonra Pompeius ile iktidar mücadelesine girmiş ve savaşı kazanarak MÖ 49-44 yılları arasında diktatör olmuştur. Caesar MÖ 44 yılında bir senato oturumunda […]
Yurtsever savaştan iç savaşa… adı alƨnda, ülkemiz ile tarihsel, kültürel bir yakınlığın yanı sıra, bugünkü siyasal gelişmeler açısından benzer sorunlara ve dış etkilere açık olan Avrupa taraķndaki komşu ülkelerle ilişkili çalışmaların yayınlanacağı bir dizi hazırlıyor. Ne yazık ki, Balkanlar, Türkiye’de kitap dünyasının ilgi alanının oldukça dışına düşmüş durumda. Konuya ilişkin, belli bir sistemaƟğin parçası olarak […]
Din, hemen her toplumda olduğu gibi, Türk toplumunda da kültürün önemli bir öğesi durumundadır. Bireyin kişiliğini bulmasında etkin rol oynamıştır. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan bir süre sonra İslamlık devlet desteği ile yerleşir. İslam’ın kuralları işlenmeye başlar. 600 yıl gibi bir süreç içinde İslam tüm Anadolu insanına damgasını vurur. Onun ulusal bilincini yok etme pahasına potasında eritir. […]
Bugün Atatürk’ün Dil ve Tarih çalışmaları söz konusu olduğu zaman, birçok aydınımız üstün bir tavır takınarak, “Ha evet, şu Güneş-Dil Teorisi” deyip geçmeyi bir meziyet saymaktadır. Aslında ne dediklerinin farkında değillerdir. Çünkü Güneş-Dil Teorisi başka, Atatürk’ün şu veya bu konudaki tarihî nazariye ve görüşleri başkadır. Atatürk’e göre Sümerler ve Hititler Türk’tü. Bu, Sümerbank ile Etibank’a […]