Louis Aragon – Elsa’nın Gözleri

GÖZLERİN İZİNDE … Aragon’un Elsa’nın Gözleri adlı ünlü şiirini, hepimiz biliriz. Şairin ilk baskısı 1942′ de yapılan ve aynı adı taşıyan kitabının tamamı ilk kez Hüseyin Demirhan tarafından dilimize çevrildi. Demirhan bu yapıtın çevirisine yıllarını verdi. Bir türlü tam olarak bittiğine kendini inandıramıyordu. Şiirleri yeniden yeniden ele alıyor, falanca dize ya da sözcük nasıl daha iyi çevrilir diye tüm şiirleri, bir daha, bir daha gözden geçiriyordu. Böylece yıllar geçti. Sürekli daha iyiyi, daha yetkini arayan çevirmen, şu ünlü sözü sık sık yinelerdi: “Çeviri kadın gibidir. Güzeli sadık, sadık olanı güzel olmaz.” Hemen ardından da şunu eklerdi: “Ben hem sadık, hem güzel olabileceğini göstermek istiyorum.” Yıllar süren bu çabanın sonu gelmedi bir türlü. Gelemezdi de. Çünkü mükemmeli aramanın sonu yoktu. Kitabın tamamı çoktan çevrilmişti ama Hüseyin Demirhan’a göre bir türlü bitmiyordu bu çeviri. Bu yüzden Elsa’nın Gözleri’nin yayımlandığını göremedi. Ölümünden sonra Metin Demirtaş aracılığıyla, çevirinin elyazısı metinlerine ulaştım.

Aslında bunları bilmiyor değildim. Antalya’da günler boyu Aragon çevirilerini birlikte okumuş, üzerinde konuşmuştuk. Yine de bunları sonradan ele aldığımda, yayına hazırlarken bir hayli güçlükle karşılaştım. Sayfalar karışmıştı, yazılar zor okunuyordu. Bu saygıdeğer çabaya ihanet etmemek için çok dikkatli olmak zorundaydım. Olabildiğince titiz bir çalışma sonucunda, Fransızcasıyla da karşılaştırarak; Elsa’nın Gözleri kitabının Türkçesini günyüzüne çıkarmaya çalıştım. Şiirlerde çevirmenin yazımına bağlı kaldım. Hüseyin Demirhan’ın emeğine saygı duyarak bu değerli çalışmayı okurlara ulaştırmaktan mutluluk duyuyorum. Yayımlayan, yayımlanmasına katkıda bulunan herkese, bu arada özellikle, çeviriyi yok olmaktan kurtaran Sayın Metin Demirtaş’a teşekkür ediyorum. Ülkü ULUIRMAK

.