Miyamoto Musashi – Bes Cember Kitabi

Miyanıato Musaslıi 1584 yılında, dölt yüzyıllık iç mücadelenin etkilerinden sıynlnıaya çaba/ayan Japonya’da doğdu. İnıparafor/ann geleneksel yönetimi onikinci yüzyılda yıkılmış, bundan sonraki imparatorlar ülkenin başı olma görüntüsünil sürdümıek/e birlikte, yetkileri bir hayli daralmıştı. O tarihten itibaren Japonya, yerel toprak ağa/an, savaşçı ralıipler ve haydutlar arasında bitmez tükennıez bir toprak ve iktidar savaşuırı sahne olmuştu. Onbeş ve onaltıncı yüzyıllarda daimyo adı verilen ağa/ar, kendilerini ve topraklannı konımak amacıyla devasa taş şatolar inşa etmeye başladılar, ve sur/ann dışında şato kentleri oluştu. Bu savaşlar doğal olarak ticaretin genişlemesini engellemektc ve tüm ülkeyi yoksullaştımıaktaydı. Ne ki, 1573’de bir adam, Oda Nobwıaga ön plana çıktı. Shogwı ya da askeri diktatör olarak dokuz yıl içinde ülkenin hemen tümü üzerinde denetim sağlanıayı başardı. Nobımaga 1582’de öldiirülünce, bir avanı mensubu hükümeti devraldı. Toyotomi Hideyoshi, Nobwıaga’nın başlattığı Japonya’yı birleştimıe çabalamıı sürdün”ip her türlü ayaklanma girişinıini acımasızca bastırdı. Kılıç kuşanma konuswıda kısıtlanıalar getirerek Japon savaşçı/an -samurai- ile avanı arasındaki eski aynnıı yeniden canlandırdı. “Hideyoslıi’nin kılıç avı’� yalnızca samuraiye iki kılıç taşıma yetkisi tanımaktaydı; herkesin taşıyabildiği kısa kılıçlada, sanıuraiyi halkın geri kalan kesimlerinden ayırdeden uzun kılıç/ar. Hideyoshi Japony a’yı istikrara kavuştunıp dış dünyayla ticareti yoğunlaştımıak üzere bir hayli çaba saifetnıekle birlikte, 1598’de öldüğiinde, iç kargaşayı tümüyle giderebiimiş değildi. Japonya’nın gerçek tecrit ve 11 birleşmesi, büyük Tokugawa yönetiminin iktidara gelmesiyle birlikte gerçek/eşme yoluna girdi. Hem Hideyoshi Jıem de Nobwıaga’ya danışmanlık yapmış olan Tokugawa Ieyasu, Hideyoslıi’nin oğlu Hideyori’yi Sekiga H ara Savaşı’nda altederek resmen Japonya’nın Slıogun’u oldu. Ieyasıı lıilkümetini dev bir şatosunwı bulunduğu Edo (günümüz Tokyo’su) kentinde kurdu.

İstikrar/ı, banşçıl yönetimi Japonya’da İmparatorluğwı 1868’deki Resetorasyonu’na dek süren yeni bir dönem başlattı; Ieyasıı 1616’da öldüğünde iktidar ailesinin üyeleri arasında devredilir olmuş ve Shogun namı Tokugawa ailesinin kalıtımsal bir özelliği haline gelmişti. Jeyasıı kendisinin ve ailesinin diktatörlüğünü sağlamlaştımıada kararlıydı. Bu amaçla, Japonya’nın resmi başı olarak kalan Kyoto’daki inıparatora yüzeysel bağlılığını sürdümıekle birlikte, görevlerini ve hükümete müdahalelerini tedrici olarak kısıt/adı. Ieyasıı’mm konımıuna gerçek tehdit toprak ağalanndan gelmekteydi, on/ann ayaklanma fırsatlamııda, herbirini dönüşümlü olarak Edo’da ikamete zorlayıp yolculuk yapmalan üzerine· ciddi kısıtlanıalar getiren düzenlemelerle en aza indinneyi başardı. Toprağı bağlılık yeminleri karşılığında dağıtıp Edo çevresindeki şaur lan ailesinin üyeleri arasmda paylaştırdı. Dahası, gelişkin bir gizli polis ve katiller ağı oluşturdu. Tokııgawa dönemi Japonya’nın toplumsal tarihinde büyük bir değişime işaret eder. Tokııgawa’lann bürokrasisi tüm top/ımı üzerinde egemenlik kumıuştu. Denetim altında tutulanlar yalnızca eğitim, yasa, lıiikiinıet ve sınıf kunımlan değildi, lıer sınıfın giyim ve davranış tam da belirlenmişti. Japonya’nın geleneksel sınıf bilinci, katı bir sımf yapısı halinde dondu. Dört temel toplumsal sınıf vardı: samıırai, çiftçiler, zanaatçılar ve tacirler. Sanııırai -zenginlik bakımından olmasa da saygınlık bakınımdan- en yüksek sınıftı, ve toprak ağa/an, yüksek hükümet görevlileri, savaşçılar ve küçük rütbeli memıır/arla piyadelerden oluşmaktaydı. Hiyerarşide ikinci olarak çiftçiler ge/irdi, bunun nedeni saygınlıklanndan çok, esas pirinç üününü sağlayan sınıf olmalanydı. Yazgılan pek parlak sayılmazdı; ürünlerinin büyük kısmını toprak ağa/anna vemıek zonmdaydılar ve çiftliklerinden aynlamazlardı. Çiftçileri zanaatkarlar ve esnaf izler, ve 12 en son sırada da aşağılanmakla birlikte, birikiirdik/eri geniş setvetler nedeniyle konwnlannı giderek yükselten taeir/er ge/irdi.

Pek az kişi bu katı hiyerarşinin dışındaydı. Musaslıi samurai sımfına nıensuptu. Samuai sınıfının kökleri, -o güne dek esas olarak mıZTaklı piyadelerden oluşan- Japon ordııswıwı saflanmn mevki salıibi ailelerinin oğullan arasından devşirilen sürekli eğitim sııbaylanyla pekişiirildiği, M.S. 792’ye dayanan Kondei (“Yiğit Gençlik”) sistemine uzamr. Bu subaylar sılvariydi, zırlı kuşamr ve kılıç ve ok kullanır/ardı. İnıparotor Kanınıu 782’de Kyto’yu kurdu; ve Kyoto’da, bugün de varlığını sürdüren, ve Butokuden adı verilen (“Savaşın Erdemleri Salonu”) eğitim binasmı inşa ettirdi. Bu dirilişin ilk yıllannda, o güne değin ordımwı kendilerini ilkel yerleşimlerinden sümıe girişimlerine karşı direnen Japonya’mn yer/ileri, gözüpek Ainu’lar, kuzeydeki Hokkaido adasma sün’ildüler. Hideyoslıi ve Ieyasu yönetimlerinde büyük taşra ordulan dağıtıldığında, banş çağmda anık haline gelen pekçok işsiz sanıurai, ülkede dolaşmaya koyuldu. Musaslıi de bu “ronin” ya da “dalga adam” lardan biriydi. Tokugawa’lann ve kimi taşra/ı toprak ağalanmn lıôlii sanıuraiyi vardı, ama bwılamı sayısı azdı. Bu anık sanıurai sün’ileri tümüyle eski şövalyeliğe dayalı bir toplunıda yaşanıakla birlikte, silalı/ı adamlara gereksinimi kalmayan toplwnım dışına süriilnıüş dunmıdaydılar. Yalnızca Japmılara özgü bir şevkle savaş sanatianna bağlılığı sürdümıekle eski şövalyelik geleneğini yaşatan, içe-dönük bir sımf haline geldiler. Bu, Kendo’nwı yükse/iş çağıydı. Kılıç Yolu, ya da Kendo, Japonya’da daima soylulukla anlamdaş olmuştur.

Savaş sanatlan sekizinci yüzyılda samıırai sımftmn kunılıışwıdan sonra, Zcn öğretilerinden ve Slıintoist duygulardan esinlenen en yüksek eğitim biçimi- olagelmiştir. Erken Mıiromaclıi döneminde -yaklaşık 1390-1600 arası- doğan Kendo Okullan banşçıl Tokugawa Slıogwıluğu’mm oluşumwıda da varlığını sürdiimıüş ve günümüze ulaşmıştır. Tokugawa Slıogwı’lanmn oğullanmn eğitimi, Çin klasikleri ve eskrim derslerinden oluşurdu. Bir Batılı ‘mn “kalem kılıçtan keskindir, ” dediği yerde Japon “Bwıbu Itclıi” den, ya da “Kalemle kılıcm uyumu” ndan sözedecek13 tir. Günümüzde de Japonya’nın önde gelen iş adamlan ve siyasal kişilikleri lıôla Kendo okullannın eski geleneğini uygulanıayı sürdümıekte, yüzlerce yıl öncesine dayanan biçimleri yaşatmaktadır. Özetlemek gerekirse, Musaslıi sanıurai’ın seçkin kesimi o/uştumıayı sürdümıekle birlikte, toprak ve şato salıibi olmaksızın yaşanı/amu idame ettiremeyecekleri bir dönemde, bir ronin’di. Ronin’in çoğwıım kılıçiamu bir köşeye asıp zanaatkar/ığa yöneldiği bir dönemde, Musaslıi gibi başkalan, Kendo’nwı telı/iketi yollanndan aydın/mınıayı arayarak savaşçı idealinin peşine düştüler. Öç düe/lo/an ve ustalık smavlan oldukça yaygmdı ve eskrim okullan giderek artıyordu. Bwılann arasından özellikle ikisi, Itto okuluyla Yagyu okulu Tokugawa’lann gözetimi altındaydı. Itto okulu kesintisiz bir Kendo öğretmenleri silsilesi yetiştirirke1ı, Yagyu okulu zamanla Tokugawa bürokrasisinin gizli polis kaynağı haline geldi. KENDO Japonya’nın Dojo adı verilen eskrim salonlan geleneksel olarak sunak ve tapmaktarla ilintiliydi; ancak Musaslıi’nin yaşamı süresince yeni şato kentlerinde birçok okul kuruldu. Her daimyo ya da toprak ağası hizmettilerinin eğiti/ip oğullanmn öğrenim görebileceği bir Kendo okıılıımı destekliyordu. Kavgada bir Dojo ustası ya da öğrencisini yenerek ününil arttımıak, ve dolayısıyla da adının, kendisini işe alabilecek birinin kulağına ulaşmasını sağlamak, her ronin’in wnudııydıı. Sanıurai’lar keskin yüzü yukan doğnı iki kılıç takariardı bel/erine. Uzun kılıç yalnızca dışanda kuşanıluken, kısa olanı her zaman taşınırdı.

Eğitimlerde genellikle tahta ve bambu kılıçlar kullanılırdı. Gerek gerçek, gerekse temrin (alıştımıa) kılıçlar/a sık sık düe/lolar ve diğer silalı denemeleri yapılırdı. Bunlar eskrim salonlannda, tapmak/ann önünde, sokaklarda ve şato surlannm içinde yapılır, düel/olar taraflardan biri ölene ya da sakatlanana dek sürdün”ilürdü; ne ki Musasizi’den bilkaç kuşak sonra, esnek bir bambu kılıç olan “slıinai’� ve sonra da takviye/i kılıç zırlılan kullanılmaya başlanarak ineinme olasılığı bir hayli azaltıldı. Sanıurai her çeşit si la/ıla eğitim gömıekteydi: teberler, sopalar, kılıç/ar, zincir oraklar ve diğerleri. Günümüz Japonyası’nda da böylesi silalılan kullanan pekçok geleneksel okııl varlığını sürdümıektedir. Kendo’da usta/aşmak 14 Resim 1: Bir çift kılıç – “Uzun Kılıç” ve “Yoldaş Kılıç”. Kılıç Samurai’ın ruhudur.” Eski Japon kılıcı ideal silahtır. Keskin ve güçlü oldu�undan, zırhları çelik gölgelerin güzelli�inde sergilenir. Kılıçlar, gururlu savaşçı kuşaklarının korunmasında, binlerce yıl sürdürmüşlerdir varlıklarını. Bu nitelikte kılıçların bir daha imal edilmesi olanaksız oldu�u gibi, başka ulusların silah koleksiyonlarında da bir eşierine rastlanması olası de�dir. 15 Resim 2: Tosei Gusuko tarzı. Kırmızı vernikli zırhın göğüs parçasında Nichiren Budist tarikatına ait bir yazı bulunmaktadır. “Namu Mioho Renge Kiyo”. Zırh 1800 dolaylarında monte edilmiştir, ama 16.

Yüzyıl tarzıdır. 16 için kişinin kendini teslim etmesi, işkenceyi andıran alıştımza/ara dayannıası ve tehlike karşısında ölçülü bir tutum izlemeyi öğrenmesi gereklidir. Ne ki, kılıç yolu yalnızca eskrim eğitimi değil, sanıurai seçkinlerinin onur düstunına uygun yaşamaktı. Savaş Samurai’ın gündelik yaşamının nılıuydıı, ve ölümle günlük bir sıradanlık gibi yüzleşmesini bilmeliydi. Kılıçla yaşam ve ölümün anlamı feodal Japon’un gündelik davranışında bulurdıt yansımasım ve günlük hayatında ölümü kararlıca benimseyen, kılıç ustası kabul edi/irdi. İnsaniann sonradan kadim kılıç döğüşü geleneklerini izleyişleri, böylesi bir kavrayışa ulaşmak amacıyladır; günümüzde dahi Kendo için caniamu vemıekten sakınnıamaktadırlar.

.