İster tenisçi ister matematikçi ister sanatçı ya da bilimci olsun, kimse sıkı çalışmadan ve çoğu durumda bolca pratik yapmadan herhangi bir konuda uzmanlaşamaz. Zihninizi geliştirirken de durum farklı değildir. Kendinizi adamanız, sürekli olarak öğrenmeye hevesli olmanız ve ufkunuzu genişletmeniz, bazı durumlarda beslenme ve egzersiz yapmaya yönelik bambaşka bir yaklaşım geliştirmeniz gerekir. Kimse bunun kolay olacağını söylemedi! İnsanlara hiçbir şey öğretemezsiniz; sadece içlerindekini keşfetmelerine yardım edebilirsiniz. Galileo Galilei, Italyan gökbilimci ve fizikçi, 1564-1642 2 TESTİ Bulmaca çözmek zihni betimsel yöntemler kullanmaya itmek için mükemmel bir yoldur. Önemli olan bunları ne kadar çabuk çözdüğünüz değildir; ilk anda çözümsüz gibi gözüken bir problemin üstesinden gelmeye yönelik düşünsel sürece dâhil olmak, yeni nöral yollar açıp sizi farklı açılardan bakmaya teşvik edecektir. Zihinsel çarklarınızı çalıştırma adma şu bulmacaları çözmeye çalışın. Bir tüy kadar hafif, bir ahır kadar büyüğüm. 60 at bile beni yerimden kaldıramaz. Ben neyim? + Ben dünün bugünü takip ettiği yerdeyim, Ve yarın bunların ardında. Ben neyim? + Akabilirim, ama yürüyemem. Nereye gitsem düşünceler hemen arkamdan gelir. Ben neyim? + Cennet ve Cehenneme açılan kapıların önündesiniz. Bu kapılarda bir şey yazmıyor. Her kapının önünde konuşan bir papağan var.
Papağanlardan biri her zaman gerçeği öbürü ise hep yalan söylüyor. Hangi kuşun hangi kapının önünde durduğunu bilmiyorsunuz. Kuşlardan birine Cennet e açılan kapıyı tespit etmenizi sağlayacak bir soru sorma hakkınız var. Kuşlardan hangisine hangi soruyu sorardınız? + Bir adam size “Sana söylediğim her şey yalan” derse doğru mu yoksa yalan mı söylemektedir? 3 GİNSENG “Ginseng temel duyguları yatıştırır, ruhu korur, korkuyu giderir, maruz kalınan kötü etkileri defeder, gözleri canlandırır, kalbi açar, şevkimizi arttırır ve uzun süre tüketilirse ömrü uzatır.” Bu alıntı 2.000 yılı aşkın bir süre önce basılan, Çin’in ilk ilaçlar kitabı Shen NungPen Tsao’dandır. Bugünlerde bir “mucize ilaç” olmasa da, ginseng e övgüler yağdırılır ve yorgunluğu azaltıcı, kalp ve damarları canlandırıcı (bu da beyne daha çok oksijen gitmesini sağlar), sinir sistemini yatıştırıcı ve zihni sakinleştirici etkileri bulunduğu söylenir. Bazı çevrelerce hafızayı geliştirdiği de iddia edilir ama bunu destekleyecek kesin kanıt yoktur. ÖNEMLİ NOT: Başka bir ilaç tedavisi altındaysanız doktorunuza danışmadan ginseng kullanmamalısınız. 4 YENİ BİR DİL ÖĞRENİN Seyahat etmek zihnin ufkunu genişletir; yeni bir dil öğrenmek de öyle. Kanada’da yapılan bir araştırma yabancı bir dilde yetkinleşmenin (iki dil bilen biri haline gelme seviyesinde) beyni yaşlanmaya bağlı kısa ve uzun süreli hafıza kaybı gibi hastalıklardan koruduğunu göstermiştir. İkinci bir dile hâkim olma seviyesine gelemeseniz bile akıcılığa ulaşma yolunda çabalamak konsantrasyonu ve bilgileri aklında tutma kapasitesini geliştirecektir. 5 OMEGA-3 Balık, özellikle de orkinos, somon, ringa balığı, sardalye ve ton balığı gibi daha yağlı olan türlerini tüketmek sağlıklı bir beslenme türü olarak kabul edilmektedir. Bu büyük oranda içerdikleri omega-3 adlı yağ asitlerinden kaynaklanır. Eskimo halkı gibi omega-3 yönünden zengin balıkları tüketen toplumlarda koroner kalp hastalıklarının ve arterit’in görülme sıklığının AvrupalIlara nazaran azaldığı görülmüştür.
Ama faydalar bu kadarla da kalmaz. Beynin neredeyse yüzde 60’ı yağlardan oluşur ve işlevlerini tam anlamıyla yerine getirmesi, duygudurum bozukluklarını (hafif depresyon da dâhil olmak üzere) giderdiği ve daha ciddi zihinsel sağlık sorunlarını yoluna koyduğu tespit edilen omega-3 un düzenli tüketimine bağlıdır. 6 GERİYE DOĞRU SAYIN 1 Sıkı bir egzersiz yapmadan önce vücudu ısıtmak yaralanmaları engellemek ve iyi bir performans sergilemek adma yararlı olduğu bilinen bir tekniktir ama beyinlerimiz için de aynısını yapma zahmetine pek kadanmayız. Şu basit tekniği uygulamakta ne var? 50 ile 100 arasında bir sayı seçip yedişer yedişer geri saymaya başlayın. En düşük rakama ulaştığınızda baştan başlayın; bu sefer beşer beşer, altışar altışar veya sekizer sekizer geri sayın. Benzer şekilde alfabeyi ya da kelimelerdeki harfleri geriye doğru saymaya çalışın. Tüm bu egzersizler zihninizi uyaracak ve gün boyunca sorunsuz çalışmasını sağlayacaktır. Beyin, sayesinde düşündüğümüzü sandığımız bir donanım. Ambrose Bierce, Birleşik Amerikalı hicivci, kısa hikâye yazarı ve gazeteci, 1842-1914 7 BAHÇEYLE UĞRAŞIN Ne demişler, birkaç saatliğine mutlu olmak istiyorsanız bir bara gidin ve sarhoş olun. Birkaç yıllığına mutlu olmak istiyorsanız nikâh masasına oturun ve evlenin. Ama eğer hayatınız boyunca mutlu olmak istiyorsanız bahçeyle uğraşacağınız küçük bir alan yaratın. Bahçıvanlık hem zihni hem de bedeni canlandırmanın muhteşem bir yoludur. İster küçük bir saksı olsun ister büyük bir arazide, tohumdan bir şey yetiştirmenin ve büyüdüğünü, çiçek açtığını ya da meyve verdiğini görmenin size esenlik hissi ve moral vereceği ortaya konmuştur. Bu uğraş, mevsim değişimlerine dair farkındalığınızı arttırır ve doğanın sakinleştirici etkilerinden faydalanmanızı sağlar. Ayrıca, hem bahçecilikle uğraşıp hem de brokoli, ıspanak, Brüksel lahanası gibi beyne faydalı sebzeler yetiştirirseniz bir taşla iki kuş vurursunuz!
.
