– Kürt meselesi hakkında sizin fikrinizi bilmiyorum, daha kesin bir karara varmanız için bunu yazıyorum. Damat Ferit bana geldi, sulh anlaşmasına göre Kürtler ayrı bir devlet olacaklar. Kürt liderleri Mustafa Kemal’i sevmezler, çünkü o bolşevikliği getirmek istiyor. Siz Mustafa Kemal’den nefret ediyorsunuz. Çünkü o sizin yaptığınız anlaşmayı kabul etmiyor. O halde Kürtleri Mustafa Kemal’e karşı birlikte kullanalım, dedi… (İngiliz Belgelerinde Türkiye, Erol Ulubelen, Çağdaş Yay. s:264) Aynı İngiliz Amiralinden Lord Curzon’a gönderilen bir başka raporda “Kürdistan, Türkiye’den tamamen ayrılıp özerk olmalıdır. Ermenilerle Kürtlerin çıkarlarını bağdaştırabiliriz. İstanbul’daki Kürt Kulübü Başkanı Said Abdülkadir ve Paris’teki Kürt delegesi Şerif Paşa emrimizdedir…” denilmektedir. (Sayfa no:49, belge no:33, tarih 26 Mart 1920) Ermeni ve Kürtleri Ankara hükümetine karşı ayaklandırma çabalarının arkasında, o zaman, ABD ve İngiliz hükümetlerinin olduğu bugün artık belgelerle kanıtlamıştır. Bu konuda bugün için hiçbir kuşku yoktur. Cumhuriyetin kurulmasından hemen kısa bir süre sonra Doğu’da başlatılan “Kürt İsyanı” da yine İngiliz desteği ile sahneleniyordu. “Şeyh Sait ayaklanması” olarak bilinen bu aya klanma, 1925 yılının şubat ayında dinsel görüntülerle ortaya çıkmış, daha sonra “Bağımsız Kürt Devleti” kurmaya yönelmişti. (İngiliz Belgeleriyle Türkiye’de “Kürt Sorunu” (1924-1938) Şeyh Sait, Ağrı ve Dersim Ayaklanmaları, Dışişleri Bakanlığı Yay. Evi.
, s:21, Türk-İngiliz İlişkileri. 1919-1926, Doç. Dr. Ömer Kürkçüoğlu , SBF Yay., s.309) İngilizlerin, Kurtuluş Savaşı döneminde Ermenilere nasıl destek oldukları. Prof. Gotthard Jaeschke’nin, Tarih Kurumu tarafından basılan “Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri” adlı kitabında da yeterince anlatılmıştır. (s:40-47) Bugün, 1925 yılında sahnelenen dinsel görüntülü bir bölücü ayaklanmaya bakarken, Şeyh Sait’in İngiliz silah fabrikalarına silah siparişi verdiği, İngiliz silah fabrikalarının da o tarihte İngiliz “Intelligence Service” ile iç içe çalışan silah tüccarı Vasil Zaharoff ile eşgüdüm halinde olduklarını bilmek gerekir. Muğlalı bir Rum olan Zaharoff’un İngiliz Başbakan, Lloyd George’un yakın dostu olduğunu ve İngiliz hükümetince silah ticaretindeki başarılarından ötürü “sir” unvanı 2 ile ödüllendirildiğini anımsarsak, Şeyh Sait ile İngiliz silah fabrikaları arasında kurulan köprülerin siyasetten arınmış “masum bir ticaret” olmadığı sonucuna ulaşırız. Kaldı ki o günlerde genç Türkiye ile İngiltere arasında henüz çözüme bağlanmamış “Musul sorunu” bulunmaktaydı. Lozan anlaşmasında kesin bir çözüme bağlanmayan Musul sorunu, 1923 yılında İngilizlerin başvurusu ile yeniden gündeme gelmiş ve sorunun çözümü için 1924 yılında İstanbul’da “Haliç Konferansı” düzenlenmişti. Haliç konferansında İngilizler, Musul dışında ayrıca, “Nasturi Hıristiyanları” için Hakkari ilini de istemişlerdi. Sorunun bir çözüme bağlanamaması üzerine konu İngiliz hükümetince “Milletler Cemiyeti”ne götürülmüştü. Milletler Cemiyeti, sorunun çözümü için biri Macar, biri Belçikalı biri de İsviçreli olan üç kişilik bir komisyon görevlendirmişti.
Musul’daki Türk egemenliğini kaldıran komisyon kararı, Türkiye tarafından reddedildi. Bunun üzerine sorun Milletlerarası Daimi Adalet Divanına götürüldü. Türkiye Divana temsilci göndermedi. Milletler Cemiyeti, 16 Aralık 1925 tarihinde, Musul’daki Türk egemenliğini kaldıran kararı benimsedi. Musul üzerinde Türk-İngiliz diplomasi savaşı yapılırken, Şeyh Sait isyanı da başlatılmış ve Türkiye, Kurtuluş Savaşı günlerinde İngiliz istihbarat servislerinin kışkırttığı etnik kökenli ayaklanma ile uğraşmak zorunda kalmıştı. İsyan bastırıldı. Ancak Türkiye 5 Haziran 1926 tarihinde İngilizlerle anlaşarak, Musul üzerindeki haklarından vazgeçmiş oldu. İsyanın doğurduğu sonuçlardan biri buydu. Musul sorunu ile Şeyh Sait ayaklanmasının aynı günlere rastlaması herhalde “kaderin bir cilvesi” değildi: Bu rastlantının temelinde bir kısmı kanıtlanan bir kısmı da henüz yeterince kanıtlanmamış dış ilişkiler yatmaktaydı. 31 Mart gerici ayaklanmasında da İngiltere’nin parmak izleri yok muydu? Araştırmacılar, bu kuşkuyu dile getirmişlerdir. İngiltere’nin o günlerdeki İstanbul Büyükelçisi’nin İttihatçılara karşı takındığı soğuk tavır, buna karşılık muhalefetteki “Ahrar Fırkası” ile kurulan ilişkiler ve ayaklanmadan sonra isyancılara sağladıkları destekler, şeriatçılar ile İngiliz “Intelligence Service” ile dirsek teması içinde oldukları kuşkusunu vermekteydi. (İttihat ve Terakki, 1908-1914, Feruz Ahmet, Sander Yay., s: 66; 31 Mart Olayı, Sina Akşin, SBF Yay., 3 s: 261 v.d.
; 31 Mart’ta Yabancı Parmağı, Doğan Avcıoğlu, Bilgi Yay., s: 61 v.d.) Bugün yine birtakım ayrımcı güçlerin doğu yörelerimizde terörist eylemlerine tanık olunmaktadır. Yakın tarihimizden verdiğimiz bu örneklerden sonra “bu olayları da İngilizler kışkırtıyor” gibi bir yargı sahibi değiliz. Anlatmak istediğimiz, yakın tarihimizde “azınlık şovenizmi”nin ardında yabancı devletlerin bulunduğudur. Kurtuluş Savaşı öncesi ve sonrasında İngilizlerin Türkiye’deki ayrımcı güçleri kışkırtmalarının nedeni Ortadoğu’daki İngiliz çıkarlarıydı. Hiç kuşkusuz bugün de bu bölücü ayrımcı azınlık şovenizminden kaynaklanan terörist eylemlerin arkasında tıpkı dün olduğu gibi bugün de yabancı parmakları bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti, bütün sorunlarını “ulusal bütünlük, demokratikleşme ve çağdaşlaşma” yoluyla çözecektir. 1975 yılından bu yana Kıbrıs sorununun yarattığı gerilim süreci içinde başta Ermeni terörü olmak üzere ulusça uğradığımız terör saldırısının temelinde, Ortadoğu’daki yeni dengelerin kurulma planları var mıdır? Bugün için sorulacak soru budur. Türkiye’ye bunca silahı gönderenler kimlerdi? Kimlerdi bunların destekçileri olan yabancı devletler ve istihbarat servisleri? Bu gibi konuları, bugünden “mahkeme kanıtı” niteliğinde belgelerle ortaya koymak belki olanaksızdır. Fakat zaman geçtikçe, olaylar üzerindeki sis bulutları dağılır ve ortaya çıkan İngiliz belgelerinde olduğu gibi, “azınlık şovenizmi”nin hangi oyunların ve tuzakların aracı olduğu elbette gün gelir anlaşılır. (Cumhuriyet, 2 Eylül 1984) BÖLÜCÜNÜN DIŞ DESTEĞİ… Ayrımcı güçlerin ardında yabancı devletlerin olduğunu yazdığımız zaman “hani bunun kanıtı?” diye soruyorlar. Kurtuluş Savaşı öncesinde Ermeni ve Kürtlerin İngiltere ve Amerika tarafından desteklendikleri İngiliz gizli belgeleri ile kanıtlanmıştır. İşte bu belgelerden bir tanesi: 4 Amiral Sir.
F. Derobeck’in Lord Curzon’a yazdığı 26 Mart 1920 tarihli gizli rapor: – Kürdistan Türkiye’den tamamen ayrılıp özerk olmalıdır. Ermenilerle Kürtlerin çıkarlarını bağdaştırabiliriz. İstanbul’daki Kürt Kulübü Başkanı Said Abdül Kadir ve Paris’teki Kürt delegesi Şerif Paşa emrimizdedir… (Kraliyet Belgeleri, sayfa 49, belge 33. İngiliz Belgelerinde Türkiye, Erol Ulubelen, çağdaş Yay. s. 257) Damat Ferit P aşanın “Kürtleri Mustafa Kemal’e karşı kullanma” planı bugün yabancı yazarlarca da yazılmaktadır. (Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri, Gotthard, Jaeschke, TTK Yay. s.145). Lozan Barış Anlaşması görüşmeleri sırasında İngiliz Delegasyonu Başkanı Lord Curzon’un bağımsız bir Kürt devletinin en ateşli savunucularından biri olduğu tutanaklarla bellidir. (Lozan Barış Konferansı, Tutanaklar ve Belgeler, SBF Yay. s. 348 vd) Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu’sunu Ermeni ve Kürtlere bırakan Sevr anlaşmasını Kürtler adına imzalayan da İngiliz Entelligence Service’nin “emrimizdedir” dediği İngiliz maşası Şerif Paşadır. Bugün üzerindeki gizlilik kalkan Kraliyet belgeleri İngiliz hükümetinin Kurtuluş Savaşı öncesinde Doğu’da bir Kürt devleti kurmak amacı ile Kürt ileri gelenleri ile ilişki kurduklarını, hiçbir yoruma gerek bıraktırmayacak biçimde ortaya koymaktadır.
1919 Temmuz ayının 10. günü İstanbul’-dan 1437 no ile Lord Curzon’a çekilen gizli telgrafta, Kürtlerin İngiliz mandası istedikleri, bölgeye gönderilen Binbaşı Noel’in Kürt ajanları ile görüşeceği yazılmaktadır. (İngiliz Belgelerinde Atatürk, Bilal Şimşir, TTK Yay. s. 39) İngiliz Kraliyet Orduları Karadeniz Kuvvetleri Kurmay Başkanlığının yazdığı raporda da Kürt devletinden söz edilmektedir. (Şimşir, s. 336) Daha birçok İngiliz gizli belgesi İngiliz Kürt ilişkisine ışık tutmaktadır. İlginçtir; “Koçgiri İsyanı” olarak bilinen ayrımcı ve eylemli kalkışma, Mustafa Kemal önderliğindeki ulusal güçlerin empe ryalist devletlere karşı savaştığı 1921 yılında sahneye konmuştur. 1925 Şubatı’nda patlak veren “Şeyh Sait İsyanı” ise Türk iye İngiltere arasında “Musul” üzerinde görüşmeler sürerken sahnelenmiştir. 1927-1930 yılları arasındaki Ağrı ayaklanmasına öncülük eden “Xwebun” adlı ayrımcı örgütün Ermeni 5 desteği ile kurulduğu, bu ayrımcı güçlerin kendi yayınlarında açıkça yazılmıştır. (Özgürlük Yolu, Nisan 1977, s. 30) 1936-38 arasındaki “Dersim Olayı” da -ilginç bir rastlantı- Atatürk ‘ün Doğudaki toprak ağalığını kaldırma amacıyla “toprak reformu” hazırlıklarına giriştiği günlere denk düşmüştür. Ayrımcı güçlerin sözcülüğünü yapan bir dergide Ağrı isyanında “Fransızların Xwebun Cemiyeti” ile ilişki kurdukları açı kça yazılmaktadır. (Özgürlük Yolu, 1977 Nisan, s. 29) Kürt lideri Barzani ile ilgili belgeler ayrımcı güçlerin ardı ndaki yabancı parmağını en bağnaz ayrımcı şovenleri bile susturacak açıklıkta ortaya koymaktadır.
1970’li yıllarda Amerikan yönetimi, Irak’taki Baas rejiminin Sovyet etki alanı içine girmesinden çok kaygı duymaktadır. Bu amaçla, Beyaz Saray güdümündeki Şah ile anlaşarak, Barzani yönetimindeki Kürtlere silah yardımı yaparak Baas rejimini sarsmak ister. Washington, İran üzerinden Barzani kuvvetlerine silah yardımı yapar. The Daily Telegraph, 2 Şubat 1977 tarihli sayısında Barzani’nin ABD Dışişleri Bakanı Dr. Kissinger ile olan ilişkilerini açıklayan demecine yer verir. Barzani’nin açıklamalarına göre, Kürtler ve Amerikalılar arasında, Irak’ta bir Kürt ayaklanması düzenlenmesi için anlaşmalar yapılmış; ancak Carter yönetimi sırasında bu yardımlar kesilmiştir. Barzani, yenilgisinden yardımı kesen Amerika’yı sorumlu tutmaktadır. Bilindiği gibi Barzani, Amerika’da ölmüştür. İlk başlarda Sovyetlerce de desteklenen bu Kürt lideri, son günlerinde, ABAD yönetimince ağırlanmış ve ölünceye kadar bakımı Amerikan hükümetince üstlenilmiştir. Sovyet desteği ile ortaya çıkan bu Kürt liderinin Amerika’da ölmüş olması bile başlı başına düşündürücü bir olaydır. Ortadoğu’daki her olayda olduğu gibi Kürt ayaklanmalarında da gerek Sovyetlerin gerekse Amerikalıların payları vardır. Yakın tarihte böyle olduğu gibi büyük olasılıkla bu gün de böyledir. Çünkü “Kürt öğesi” Ortadoğu olaylarının ve bu bölgede oluşacak yeni dengelerin ayrılmaz bir parçasıdır. İran Irak savaşı, Lübnan ve Filistin sorunu, “terör ihraç eden” Sovyet yanlısı Suriye ve Amerikan yanlısı İsrail bölgedeki kutup başlarıdır. Türkiye’deki bölücü ve ayrımcı terör eylemlerine iç siyasetin kızgın 6 lavları ile bakmak ya da aynı olayları Sovyet ya da Amerikan gözlükleri ile izlemek son derece yanıltıcı ve sakıncalı değil midir?
.
