David Arnold – Coğrafi Keşifler Tarihi

Coğrafi Keşifler Çağı (1400-1600), insanlık tarihinin çok özel bir dönemidir. İki yüzyıllık bu çağda yeni kıtalar keşfedildi, dünya denizden ilk kez dolaşıldı, ticaret dünya ölçeğinde yapılmaya başlandı, ilk kez deniz aşırı imparatorluklar kuruldu ve bütün bunlara bağlı olarak yeni keşfedilen kıta ve bölgelerin birikmiş ya da doğal servetleri başka bir kıtanın,Avrupa’nın ekonomik, ticari, bilimsel, teknolojik vb. gelişimine kaynak olarak aktarıldı ve sonuçta etkileri bugüne dek yansıyan gelişmeler yaşandı. Günümüzdeki hemen hemen bütün büyük sorunların şu ya da bu ölçüde Coğrafi Keşifler Çağı’na kadar gidip dayanan kökleri vardır. Bu nedenle, Coğrafi Keşifler Çağı’nın koşulları, bu çağa özgü keşiflere yol açan etkenler ve bunların sonuçları kapsamlı ve tutarlı bir şekilde açıklanmadan, bilimsel devrim, kapitalizmin gelişimi, sanayi devrimi ve günümüzdeki diğer ekonomik, siyasi, bilimsel, teknolojik olgu ve problemler için doğru bir çözümlemenin yapılabilmesi olanaksızdır. İşte David Arnold’ın eseri, bu tarihsel evreye, en yeni araştırmalara dayanarak akılcı ve kapsamlı açıklamalar getiriyor ve çağın genel insanlık tarihi içindeki özel yerini ortaya çıkarıyor. Bu yönüyle de, özellikle Coğrafi Keşifler Çağı’na özgü pek sağlam kaynakların bulunmadığı ülkemizde daha büyük bir önem kazanıyor. Arnold eserinde, Coğrafi Keşifler Çağı’nda gelişmesinin en yüksek aşamasında bulunan Osmanlı İmparatorluğu’nun konumu üzerinde pek durmuyor. Ama okuyucu yazarın Osmanlı İmparatorluğu hakkındaki birkaç sözünden ve daha çok da, keşifleri gerçekleştiren devletlerle ilgili olarak yaptığı çözümlemelerden bu konu için gerekli ipuçlarını kolaylıkla bulabilecektir. Bu, hacmi az ama kütlesi çok eserin, bilimsel çözümleme yöntemleri ve zengin bilgi dağarcığı ile, bilim ve teknoloji tarihine, ekonomi tarihine, siyasi ve askeri tarihe ve nihayet insanlığın büyük tarihsel serüvenine ilgi duyanların temel kitaplarından biri olacağına inanıyorum.