Edouard Chavannes – Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri

Elinizdeki eser dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm tarihi metinlere bir giriş mesabesindedir ve ayrıca Batı Türk prenslerinin soy ağacı ve iktidar tarihleriyle, Türklerin yaşadıkları ülkelerin siyasi haritasını çıkarmaya yardımcı olacak iki güzergahın incelenmesini içermektedir. İkinci bölümde Sui-şu, Kiu T’ang-şu ve T’ang-şu’da Batı Türk-leriyle ilgili olarak anlatılan bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölüm, resmi tarihlerin değişik bölümlerinde ve Çinli hacı Hsüan-tsang’ın Batı Türkleri hakkında verdikleri bilgilerin analizini içermektedir. Son derece kısa veya çok az önemli olan bazı bilgiler ikinci bölümün dipnotlarına alınmıştır. Dördüncü bölüm ise Batı Türkleri tarihine kısa bir bakış içermektedir. Burada tercümesini ve açıklamasını verdiğimiz iki güzergâh, T’ang-şu’nun coğrafyayla ilgili bölümü içerisine serpiştirilmiş metin parçaları aracılığıyla yeniden oluşturulmuştur. Birincisi, Tanrı Dağları’nın güneyinden geçen, Bedel Geçidi ile bu sıradağları aşarak Tokmak’a, oradan Çu nehrinin güneyinde, Talas nehri üzerinden Evliya-Ata’da son bulan güneydeki yolu tasvir eder. İkinci güzergâh, Urumçi, Manas, Kur-kara-ussu’dan geçerek, İren-şabirgan dağlarını aşan, İli vadisinin ağzından sonra Tokmak’a yönelen kuzeydeki yoldur. Bu iki yol, gezginlerin ve orduların takip ettikleri, Batı Türkleri ile Çin arasındaki savaş ve barış ilişkilerine tanıklık eden, alışılagelmiş yollardır. Bu yollar üzerinde, araştırmalarımızı sınırlayan ve yönlendiren belirli sayıda hanları yerleştirebilir ve önemli tarihî rol oynayan bazı yerleri bulabiliriz. Tarihî metinlerle varlığı teyit edilen üçüncü bir yol vardır ki, Karaşar’dan başlayarak, Yulduz vadisini takiben Kaydu-göl’e, oradan Narat Geçidi’ni aşarak İli vadisine ve Kunje üzerine çıkan yoldur. Fakat T’ang-şu bize bu yolun tasvirini vermiyor. Bu çalışmada kullandığımız çeşitli Avrupa haritalarını romen rakamlarıyla belirtiyoruz. Bu haritalar şunlardır;

.

.

PDF Kitap İndir

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir