İster gelip geçici bir hevesle, isterse ciddi bir temas arayışıyla yapılsın, eski Yakındoğu’nun ve özelikle de o bölgenin merkezi olan eski Mezopotamya’nınki gibi yoğun ve bize çok uzak bir kültürel sistemi ele almak zor, hatta can sıkıcı bir iştir. Bu konuda herkes hemfikirdir. Bu antik dünyanın keşfedilmesinden beri bir buçuk yüzyıl geçmiş, o zamandan beri […]
WELTGESCHICHTE, WELTGERICHT: evrensel tarih evrensel hükümdür. Böyle diyordu Hegel. Anlamı üzerinde uzunca tartışabileceğimiz bu sözlerde büyük ölçüde kendine güven ve bir bakıma böbürlenme saklıdır. Çünkü Hegel’in bu sözleri ettiği yıllarda Prusya devleti bir yükseliş yaşamakta, Almanlar arasından felsefe, bilim, sanat alanlarında evrensel başarıları temsil eden isimler sıkça çıkmaktadır. Bu isimler arasında bizzat Hegel vardır. Açıkçası […]
BUGÜN YERKÜRE üzerinde hegemonyasını rakipsiz ve ezici bir üstünlükle sürdüren Batı Medeniyeti’ni doğuran zihin yapısının ne olduğunu yerli yerince ve uygun bir tarzda anlayabilmek için bu medeniyetin doğduğu topraklarda daha önce yer alan zihin yapısını bilmemiz gerek. Bilmek gereğini duyduğumuz bu zihin yapısı, bu anlayış bir yönüyle Batı Medeniyeti’nin doğduğu topraklar dışında “eski dünya”nın birer […]
BİZE HİTABEN bilmediğimiz yabancı dilde yazılmış bir mektup elimize ulaştığında yapacağımız iş, o yabancı dili bilen ve orada neler yazdığını kendi dilimizde (veya bildiğimiz herhangi bir dilde) bize aktaracak birini arayıp bulmaktır. Böyle bir durumda işin aslını bilenin her iki dili de anlama yeterliğini gösteren olduğunu ister istemez kabul ederiz. Aldığımız mektup kendi dilimizde, ama […]
“BENDEN FELSEFEYİ öğrenmiyeceksiniz” demiş örgencilerine Immanuel Kant, “ama benden nasıl felsefe yapılacağını öğrenecek, tekrar edilecek düşünceleri değil, düşünmeyi öğreneceksiniz. Kendi payınıza düşünün, kendi payınıza inceleyin, kendi ayaklarınız üzerinde durun.” Bu sözler isabetli bir tavsiyeyi, yerinde bir uyarıyı içinde barındırır gibi görünüyor. Ama bu sözler insanlar için ancak belli bir aşamadan, belli bir gelişme basamağından sonra […]
ÖNCE SANA şunu haber vereyim: Birlikte bulunduğumuz süre boyunca sanma ki ben yazmak ve anlatmakla uğraşacak, seni de okumak ve anlamaya çalışmakla uğraştıracağım. Görünüşte elbette ben kelimeleri kâğıt üzerine diziyorum, yine görünüşte sen bu işaretlerden kendince anlamlar çıkarıyor, bu anlamları kendi yapındaki yerlerine yerleştiriyorsun. Ama her ikimizin de hangi ihtiyacı karşılamak üzere böyle davrandığını düşünecek […]
Mimarlık varlığın bütün alanlarını kapsayan bir disiplindir. Bu sebeple başarılı bir mimarlık faaliyetinin gerçekleşmesi, kültürel oluşumun temel bir göstergesidir. Yapılar hayat düzenimizin çerçevesini oluştururken, hayat tarzımızı da şekillendirir. Yapılar fizikî âleme ait kanunların icaplarına göre oluşur. Bu icaplara göre düzenlenmemiş herhangi bir yapının var olma şansı yoktur. Ancak var olması daha öncelikli bir husus, yapının […]
İncil, Hıristiyanlığın kutsal kitabı olan Kitab-ı Mukaddes’in, Yeni Ahit kısmının ilk dört bölümünün her birine verilen ad. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan dört İncil, yazarlarının adıyla anılır. İncillerde, Hıristiyanlığa göre İsa’nın hayatı ve öğretileri anlatılır. Türkçeye Arapçadan geçen kelimenin aslı Yunanca (Evangelion) şeklindedir ve ‘iyi haber, müjde’ anlamına gelir. . İncil […]
d) Kimi Durum ve Sesler Karşısında “Elimizdeki ışığın önemini ve gücünü biliyorum. Bilgim var yüreğim var ve insanlara, insanımıza yararlı olmaya çalışmak gibi bir huyum var. Varlığım, ölümlüdür kuşkusuz. Ama ölümsüz katkılarım olsun istiyorum, insan aklının zincirlerinden kurtulup ‘oh’ diyeceği, soluk alacağı daha güzel bir dünya için. Çabalarını bu yolda.” Turan Dursun DUA Küçükten büyüğe […]
Eski bir müftü olan, Kur’an ve semavi dinler üzerine çalışmalar yapan Turan Dursun bu çalışmalarıyla toplumu aydınlatmayı hedefledi. Eserleriyle dine ilişkin gerçekleri gözler önüne sererek bunu büyük ölçüde başardı. Elinizdeki kitap da Turan Dursun’un aydınlatıcı eserlerinden biri. Turan Dursun, bu kitabında dini farklı bir açıdan ele alıyor. Dinlerin kutsal sayılan kitapları ve kaynaklarındaki cinselliğe ilişkin […]
Toplumu değiştirmek isteyen herkes, ilk önce yaşadığı toplumun eskiyen, çürüyen hakim kültürü ve ideolojisiyle karşı karşıya gelir. Bu, bir anlamda yaşadığı toplumla karşı karşıya gelmektir. Tarihteki bütün büyük dönüşümlerin hepsi, son tahlilde, toplumun kendisinin değişmesidir. 1920’lerden sonra materyalist felsefeye doğru atılımın başını Türk devrimi çekiyordu. İdeolojik alanda Ortaçağ’dan çıkışta Kemalist devrimin önemli bir etkisi oldu. […]
1989-1997 döneminde yayımlanmış altı makalemin Türkçe çevirisini bir araya getiren bu kitabın amacı, İslâm’ın ilkelerini günümüzün ekonomilerine, özellikle de İslâm dünyasındaki ekonomik yaşama uygulama çabalarına ışık tutmaktır. İslâm bankacılığı ve İslâm sermayesi gibi olguların son çeyrek yüzyılda aralarında Türkiye’nin de bulunduğu bir çok ülkenin ekonomi sahnesine çıktıkları ve giderek önem kazandıkları bilinmektedir. Ancak “ekonomik İslâmlaşma” […]
Yaratıkların hakikatlerini; Sabit âyân, olarak isimlendiriyorlar. Bu iki ilmi tayini, vücub mertebesine dayandırarak diyorlar ki; — Bu ayanlar, hariçte varlık kokusu koklamadıkları gibi, hariçte mücerred ehadiyyetten başka bir şey de asla mevcut değildir. Hariçte görünen bu çokluk ise, bu sabit olarak görünen görüntülerin-ayanınaksi olup, hariçte ondan başka bir şey bulunmayan o zahiri varlığın aynasında aksetmiştir. […]
Yıllar önce, üniversitedeki hocalığım sırasında bir gün, öğrencilerden bir grup genç odama gelerek, kendi sınıflarında bulunan şeriat yanlısı bazı arkadaşlarından dert yandılar: “Hocam!” dediler, “Hiçbir konu yok ki, şeriatçı arkadaşlarımız tartışma sorunu yapıp şeriat temeline oturtmasınlar ve bizleri yanıt veremez durumda bırakmasınlar. Biliyoruz ya da hiç değilse hissediyoruz ki, söyledikleri şeyler yalandır; safsatadır; akla ve […]
Her konuda olduğu gibi “kölelik” konusunda da şeriat, kapkaranlık bir zihniyetin ifadesi olarak karşımızdadır. Şu bakımdan ki, insan varlığının kutsallığı ve haysiyeti ile bağdaşmaz kuruluşları ve bu arada köleliği, hiçbir itiraz ve direnişe olanak bırakmadan, yüzyıllar boyunca sürdüregelmiştir: Hem de gökten indiği söylenen emirlere ve bu emirlerden çıkma geleneklere dayalı olarak. Gerçekten de şeriat hükümleri, […]
İnsanlarımızın büyük çoğunluğu, İslâm dini’nin en son, en mükemmel bir din olduğuna körü körüne inanmışlardır. Ağızlarından: “Elhamduli’llâh Müslümanım” şeklinde, kişilik kanıtlaması eksik olmaz; hemen her vesileyle bu sözleri tekrarlamak, ve her işe Allah’ın adıyla başlamak onlara rahatlık verir. Bu rahatlığı mutluluğa dönüştürmek maksadıyla, yine her vesileyle, Muhammed’in adını ilâhiliğe bürüyüp, yüceltici sözcüklerle “Sallallahü teâlâ” (Allah […]