Kategori: Makale

MEB – Amerikan Sineması

Hareket anlamına gelen Yunanca cinema ile yazmak anlamındaki graphein sözcüklerinden üretilen Fransızca cinematographie’nin (sinematografi) kısaltılmışı olan sinema, 1895’ten itibaren sürekli buluşlarla geliştirilerek yüzyılımızda bütün diğer sanatların bileşimi niteliğindeki çok geniş ve popüler bir konuma erişen sanat ve endüstri dalıdır. Bu teknolojik baş döndürücü gelişme de sinemanın bir eğlenti ve dinlenme aracı olmasından başka bir anlamda […]

Alpay Kabacalı – Kültürümüzden İnsan Adaları

Bu kitap, geniş ölçüde 21 Kasım 1988-22 Ekim 1990 arasında Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan portre-röportajlardan oluşuyor. Edebiyattan resim ve heykele, seramiğe, tiyatroya, felsefeye, müziğe, toplum bilimlerine, hatta matematiğe uzanan çok geniş bir alanda kültür ve sanatımıza katkıda bulunmuş bu kişiler, doğum tarihlerine göre sıralandı: 1902 doğumlu Orhan Şaik Gökyay’dan 1930 doğumlulara… En gençleri bugün 65 yaşında […]

Aliye Umanel – Amerikan Tiyatrosunda Escinsellik

Geçtiğimiz yüzyıl, Amerikan tiyatrosunun kendi serüveni içerisinde, eşcinsellikle ilgili oyunların meydana getirdiği ve sonradan gey oyunları adını alan bir oluşuma tanık olmuştur. Bu oluşum eşcinselliğin özgürleşme anlamında yaşadığı kendi gelişimiyle paralellik göstermektedir. Sözgelimi, eşcinselliğin, toplumsal normlar nedeniyle bastırılması, tiyatroda da eşcinselliğin bastırılması; bunun ardından eşcinsel özgürlük hareketleriyle birlikte, tiyatroda da eşcinselliğin daha özgürce ele alınışı […]

Sigmund Freud – Dinin Kökenleri

Freud, önsözünde bu makaleleri yazma konusundaki ilk özendirici unsurun Wundt ve Jung’un çalışmalan olduğunu söylüyor. Aslında sosyal antropolojiye duyduğu ilginin çok daha ileri düzeyde olduğuna kuşku yok. Fliess yazışmasında (1950a) arkeoloji ve tarih öncesi incelemelerine yönelik uzun süreli ilgisinin yani sıra, antropolojik konulara ve psikanalizin bu noktalara tuttuğu ışığa ilişkin bir dizi özel gönderme söz […]

Ali Şeriati – Kültür ve İdeoloji

Bu toplantının düzenleneceği daha önce bana anlatamadığından, bu gece sunacağım planlanmış bir konuşmamın olmadığım söylemeliyim. Öğren-cüerimle bir sohbet yapabileceğimi düşünmüştüm. Fakat bu gece tam anlamıyla bir toplantı sözko-nusu ve benim de bir konuşma yapmam bekleniyor. Dediğim gibi, sunacağım hazırlıklı bir konuşmam yok; yine de dün akşamki tezimin düşünce sonrası olan bir konu hakkında konuşacağım. O, […]

Ali Şeriati – Kapitalizm Uyanıyor Mu

“…Yoksulluk ve kompleksi oluşturan esas unsur tüketim olayıdır. Yetersiz tüketimi hissettiren unsur başkalarının, içinde yaşadığımız toplum üyelerinin tüketim düzeyleridir. Bu pratik gerçek normal pazarlarımızda da farkedilebilir Kapitalistler, pazar yaşamını ahlaki ve dini normlarla kurdukları halde, gerçekte kapitalist kamulaştırmanın köklü bir hayat tarzı olan din’le hiçbir alakası bulunmamaktadır…” Kapitalizm bir ekonomik ve sosyal sistem olarak varlığını […]

Sevan Nişanyan – Kelimebaz

Bu kitap Sevan Nişanyan’ın Taraf gazetesindeki Kelimebaz köşesinde 29 Ekim 2008 – 14 Aralık 2009 tarihleri arasında yayımlanan tüm makalelerini içermektedir. Gazete yönetimi tarafından uygun görülmediği için yayımlanmayan yazıların tam metni eklenmiş, sakıncalı bulunarak kesilen yazıların orijinal hali gösterilmiştir. Bazı yazılara, o yazıyla ilgili okur yorumları, eleştiriler, düzeltmeler ve karşı görüşler ile yazarın cevapları ve […]

Sevan Nişanyan – Hocam, Allaha Peygambere Laf Etmek Caiz Midir?

Taraf gazetesinde genellikle dil meselelerinden söz ettiğim Kelimebaz adlı köşemde 21 Eylül 2009’da ‘Sansür’ başlıklı bir yazım yayımlandı. Yazıda İslam dininin kutsal saydığı bazı kavramlar hakkında alaycı bir dil kullanılmış ve Türkiye’de bu konudaki ifade özgürlüğünün kısıtlı olduğu ima edilmişti. Ertesi gün kızılca kıyamet koptu. Öfke ve protesto seli yurt sathına yayıldı. Ulusal basında yirmiye […]

Ali Şeriati – Aydın

Bu gecenin konusu; aydın, onun toplumdaki sorumluluğu Avrupa, Asya ve diğer ülkelerde nasıl meydana geldiği, beşeri toplumlarda ve özellikle kendi toplumunda taşımış olduğu mesaj gibi meseleler çevresinde olacaktır. Aydın meselesi, evrensel bir karşılaştırma ve aynı zamanda sosyal ve bölgesel yönden çok önemli, hassas ve temel bir meseledir. Aydın meselesi, orta çağdan sonra söz konusu ediliyor […]

Alfred Bester – Muhammed’i Öldüren Adamlar

Tarihi bölerek zarar veren bir adam vardı. Imǚ paratorlukları altüst edip, hanedanların kökünü kurutturdu. Onca, Mount Vernon uluslararası bir türbe olmamalıydı ve Colombo Ohio. Cobot Ohio olarak isimlendirilebilirdi. Onun yüzünden Marie Curie Floransa’da lanetlenebilirdi ve hiç kimse peygamberin sakalı adına yemin edemeyebilirdi. Aslında tüm bu gerçek gibi görünen olaylar olmamıştı. Çünkü o, bir deli doktordu. […]

Samuel Beckett – Dünya ve Pantolon

MÜŞTERİ: Tanrı dünyayı altı günde yarattı, ama siz, altı ayda bana bir pantolon dikmeyi beceremediniz. TERZİ: Ama, bayım, bir şu dünyanın haline bakın, bir de pantolonunuza. Başlamak için, başka bir şeyden bahsedelim, unutuluşa sürüklenmiş ya da başyapıtlar, sıradan yapıtlar ve övgüye değer yapıtlar olarak adlandırılan şeylere kulak asmayan yeğlemeler tarafından yok edilmiş eski şüphelerden bahsedelim. […]

Sabahattin Ali – Markopaşa Yazıları ve Ötekiler

Türk edebiyatının temel taşlarından bir yazarın unutulmaya bırakılmış yazılarını “derleme” işi, sanatçının vazgeçemeyeceği görevlerinden olan “yaratma” eylemiyle genelde bağdaşmayabilir. Ama derlenen yazılar, o yazarın tanınma sürecinde topluma “bilgi üretme” işlevini gerçekleştiriyorsa, ikincil bir yaratıcılıktan söz etmek kaçınılmazdır ve derlemecilik bir tür yaratıcılıktır. İçtenlikle söylemeliyiz ki bu, bizim amacımıza uzaktır. Ereğimiz Sabahattin Ali gibi bir yazarın […]

Alberto Manguel – Borges’in Evinde

Calle Florida’daki insan kalabalığının arasından omuz darbeleriyle ilerliyor, yeni yapılmış Galerıa del Este’ye giriyor, öbür taraftan çıkıyor, Calle Maipû’yu geçiyor ve 994 numaralı kızıl mermer binaya yaslanıp, 6B yazan zile basıyorum. Binanın serin holüne girip merdivenlerden altıncı kata çıkıyorum. Kapıyı çalınca hizmetçi açıyor, ama o daha beni içeri alamadan Borges kalın bir perdenin ardından beliriyor, […]

Alan Lightman – Einstein’ın Düşleri

Uzaklarda bir çarşının saat kulesi altıyı vurup susuyor. Gençten bir adam masasına kapanıyor. Çalkantılarla dolu bir başka gecenin ardından şafakla ofise gelmiş; saçları darmadağın ve pantolonu üzerinden dökülüverecek gibi duruyor. Alman fizik dergisine bugün yollayacağı yirmi bumburuşuk sayfalık yeni zaman kuramı elinde… Kentten ses kırıntıları süzülüyor içeri: Taş zemine bırakılan bir süt şişesinin tıngırtısı, Marktgasse’de […]

Alaeddin Şenel – Bilim ve Bilimsel Yöntem

-Biliyoruz ki bilim bir bilgi türüdür; ya bilgi nedir, onu da iyi biliyor muyuz? Bilim, yalnızca bir bilgi edinme etkinliği değildir. Onun bir eylem yönünün olduğu da unutulmamalıdır. “Bilimsel araştırma”, “bilimsel davranış” gibi deyişler, bilimin bu yönünü göstermektedir. Bunlar ileriye bırakılıp, yanıta,“Bilgi nedir?” sorusuna yanıt aranan, “bilgibilim” (epistemoloji) noktasından başlanabilir. Ötedünyada değil simgeler evreninde yaşamak. […]

Ahmet İnam – Dik Bahçene Solayım

Değerli Okuyucu, Prof.Dr. Ahmet İNAM’ın İnternetteki sitesinde “online yayınlar” başlığı altında yayınladığı yazıları;  Dik Bahçene Solayım!  adı ile, e-kitap formatında, size sunulmuştur. Çok kimse dünyevi kişilik bilincinin dünyasında yaşar ve bunu terk edecek arzu ve güce sahip değildir. Onlar sadece kendileri(EGOLARI) için yaşarlar; bütün çabaları egolarını doyuma uğratmaya ve yüceltmeye yöneliktir. Bunun yanı sıra bir […]