NASIL OKUDUM, NASIL ÖÖRENDİM? Seçerek ve anlayarak okumayı ilk öğrendiğimde on · dört yaşlarındaydım. Artık, bir kitabın yalnız konusu değil, anlatılan olayların -az ya da çok- ilginç gelişmeleri de benim için çekici olmaya başlamıştı. Betimlemelerin güzelliğinden tat almaya, öykünün kadın ve erkek kahramanları üzerine düşünmeye, yazarın amaçları konusunda belli belirsiz yargılara varmaya ve kitaplarda sözü […]
Ord. Prof. Fuad Köprülü’nün, 2. baskısı, 1966’da Diyanet İşleri Başkanlığınca yapılmış olan Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar adlı eserinin 3. baskısı da yine ayni Başkanlıkça yayımlanmış bulunmaktadır. Bu yeni basımın dört beş yıllık bir geçmişi vardır, önce Millî Eğitim Bakanbğınca “ 1000 Temel Eser” arasında çıkarılması düşünülen İlk Mutasavvıfların, bu seri durdurulunca, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı tarafından […]
Günümüzde, Rönesansla birlikte ortaya çıkan hümanizm akımının yaratıcılarından ve en büyük temsilcilerinden biri olarak bilinen Rot-terdamlı Erasmus, 1465 yılında Hollanda’nın Rotterdam kentinde doğdu. Bugünkü ortaöğrenimi karşılayan bir öğrenim döneminin ardından Augustin tarikatına girerek rahip oldu. Ancak hiçbir zaman geleneksel anlamda bir rahip olarak etkinlik gösteremedi; kendini daha çok bilime adamak istediği gerekçesiyle, dini makamlardan “cüppe […]
Lütfi Özkök & Yüksel Peker – 1945 Sonrası İsveç Şiiri Antolojisi
Yöntem üzerine konuşma, Descartes’ın birinci dönem yapıtlarındandır. 1618’den 1637’ye kadar sürmüş olan bu birinci döneminde, Descartes bir filozoftan çok bir bilim adamıdır; dünya üzerine, insan üzerine, insanın evrendeki yeri üzerine evrensel bir bilim geliştirmeye yönelir. 1637’den sonranın Descartes’ı bir bilim adamı olmaktan çok bir filozoftur ya da bir metafizikçidir. Asıl adı Discours de la méthode, […]
12 ve 13. yüzyıl boyunca Anadolu’ya göçen Türk boyları, kendilerini bir inanç mozayiği içinde buldular. Buna kendilerinden de çok şeyler kattılar. Asya ve Anadolu insanları yepyeni bir kültür birikimi ile canlılığını sürdürdü. Asya’da Yer, Gök ve diğer tabiat tanrılarına tapınan Türkler’de Animizmin etkisi ile “Ocaklar Kültü” gelişmişti. Tüten ocakların koruyucu ruhuna inançla yakılan ocakların hiç […]
ð Bu yıl ortaçağ tiyatrosu dersi veren Sevinç Sokullu, uzman olduğu konulardan komedya konusunda da bir dizi ders verdi. Bu notlar bu derslerden derlenmiştir. Komedya Komedyanın Doğuşu Harman sonrası şarap tortularıyla yüzlerini boyayarak konvoy oluşturan kommos alayları önde bir fallusla yürürlerdi. Dolaşıp dururlar ve “şimdi size dinlemediğiniz bir şarkı söyleyeceğiz” derlerdi. Bu sözler, Aristofanes’te bulunabilir. […]
Çağdaş Türk Edebiyatında Konular adlı yazımız Harvard Üniversitesinin Haziran 1959 da tertiplediği bir seminere konferans olarak sunulmuştu. Birkaç ay sonra bu yazı, bazı değişikliklerle Middle EasiI Journal’m iki sayısında makale olarak yayınlandı. Modern Türk edebiyatım ve buraya hâkim bazı fikir akımlarını ele alan bu yazı oldukça geniş ilgi gördü. Amerika’da yayımlanmış bu makaleleri bazı küçük […]
Karl Popper, Protestanlığı sonradan kabul edecek ve onun bilim ve sanatın çok çeşitli dallarına yakın ilgisini uyandıracak bir Musevi ailesinin çocuğu olarak 1902’de, Viyana’da dünyaya geldi. Bir süre müzik eğitimine ilgi duyduktan ve bir süre de Avusturya’nın güçlü sosyal demokrat partisinin bir militanı olduktan sonra, orta öğretime matematik ve fizik öğretmeni yetiştiren bir üniversitede öğrenime […]
Andrcw Lang’in, sonra Emile Legouis ve Louis Cazamian’ın İngiliz edebiyatı tarihine ilişkin o koca koca kitapları dururken, uçsuz bucaksız bir edebiyatı, pöylesine küçük bir kitapta sunmaya kalkışmak, Jorge Luis Borges’den başka kimin aklına gelebilirdi ki! Borges’in, aileden gelme ((azılı» bir İngilizsever olmasının, bunda epeyce bir payı var kuşkusuz. Borges, Maria Esther Vazquez’in de katkısıyla kaleme […]
Gün geçmiyor ki, yayın organlarında ve günlük konuşmalarda havaküremizin ne büyük ölçüde kirlenip bozulmakta olduğu yazılıp söylenmesin. Ancak, bütün bu önlenemez gidişte en büyük rol oynayan etken de bizleriz. Sözgelimi hepimiz, dünyanın giderek ısınmasına ve bu ısınma sonucu kutuplardaki buzul kütlelerinin eriyerek denizlerin yükselmesine yolaçabilecek sera etkisini duymuşuzdur. Bunun yanında başka şeyler de olmaktadır. Yağmur, […]
‘Eğer bir şeye bağlanmak1 istiyorsanızdiye yazıyor genç bir budala, ‘neden gidip Komünist Partisi’ne yazılmıyorsunuz?’ Pek çok kez bağlanmış ve bağlantılarından daha da çok caymış, ama bunu unutmuş büyük bir yazar da bana şöyle diyor: ‘En kötü sanatçılar en fazla bağlanmış olanlardır: Örneğin, Sovyet ressamlarına bakın.’ Yaşlı bir eleştirmen hafiften sızlanıyor: ‘Siz yazını öldürmek istiyorsunuz: Güzel-Yazm’a […]
Alman edebiyatını hangi tarihten ba§latmak gerekir? Tacitus İS 98’e doğru Gemuınia’yı yazarken ‘camıina antiqua’dan söz etmişse de, kendisi Germenler’in eski sava§ §arkılarından, doğmakta olan Alman §iirinin beslendiği ilk kaynaklardan, bir yandan eski Germen efsaneleri, Nordik mitoloji, öte yandan da genellikle Büyük İstilalar adıyla anılan ve iV. ve VI. yüzyıllar arasında Roma İmparatorluğu’nun sonunu getiren, Avrupa’nın […]
Büyük Petro öncesi (1700-1725) dönemde Rusya’ da çok zengin bir sözlü edebiyat olmuştur. Kahramanları ve anlatı şemaları sürekli yinelenen birçok masal Avrupa, Asya kaynaklarından ve de ulusal kaynaklardan beslenmiştir. Bu masallardaki olağanüstü maceralarda popüler kahramanlar ve mitoloji kahramanları, insanlar, bildik ya da fantastik hayvanlar birbirine karışır. Büyük ölçüde folklordan da yararlanılmıştır bu masallarda: sözgelimi büyücü […]
Varlık deneyimi, ne az ne çok, metafiziğin kenarında, edebiyat belki de her şeyin kenarında durur, kendisi de dahil neredeyse her şeyin ötesinde. Dünyadaki en ilginç şeydir bu, belki de dünyadan daha ilginç ve bu yüzden bir tanımı yoksa, edebiyat adı altında ilan edilen ve reddedilen şey, başka herhangi bir söylemle tanımlanamaz. Jacques Derrida (S 50)1 […]
Reform her ne kadar 16. yüzyılda ortaya çıktıysa da, Hıristiyanlık Dünyası, Kilise bünyesinde bir yapı değişikliği gereksinimini yukarı Ortaçağdan itibaren duymaya başlamıştı. Kanıt olarak De Consideratione ve De Moribus et Offıcio Episcoporum gibi eserlerinde din kurumunda yenilik hareketinin temellerini atmaya çalışmış olan Clairvauxlu Aziz Bernard’m adını anmak yeterlidir. Kendisine hedef olarak Kilise’yi “Baştan Aşağı” yenilemeyi […]