Bu kitabın ilk baskısının çıktığı tarihten bu yana sekiz yıl geçmiş. Bu zaman süresince gözüme çarpan eksiklikleri gidermek için bazı bahisleri yeniden yazmak ve yeni bazı bahisler eklemek gereğini duydum. Kitabın yazıldığı yıllarda, edebiyatta yapısalcılık Fransa’nın sınırlarını aşmış değildi, daha sonra diğer ülkelere de atlıyarak yaygınlaştı. Bundan ötürü bu yeni baskıda yapısalcılığa kısa bir bölüm […]
Arka Kapak ; “İstanbul Üniversitesi, İngiliz Dil ve Edebiyatı kürsüsündeki eleştiri derslerinden derlenmiş olan Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, yalnız bu konuyla ilgili üniversite öğrencilerinin değil, eleştirmenlerimizin de, bütün edebiyatçılarımızın da okumaları gereken değerli bir el kitabıdır. Çünkü kitabın konusuna değin bütün kuramlarla eleştiri yöntemleri bir arada derli toplu verildiğinden, bildiğimizi sanıp da bütünüyle bilmediğimiz, hiç […]
Kitabımdaki en canalıcı noktalar şunlar: 1) Kullanım–değeri ya da değişim–değeriyle ifade edilişine göre emeğin ikili karakteri … 2) Artı–değerin, kâr, faiz, rant, vb. gibi özel biçimlerinden bağımsız olarak tahlili. Modern toplumdaki sınıfların ya da bunlar arasındaki savaşımın varlığını keşfetmiş olma onuru bana ait değildir. Burjuva tarihçileri bu sınıf savaşımının tarihsel gelişimini, burjuva iktisatçılar da sınıfların […]
Kim, ben hiç yaşanmamış olanı yazıyorum diyebilir acaba? Yaşanmamışı, hangi sözcükleri bulup nasıl ifade edebilirsin? Yaratıcılığım, yaratıcımın öngördüğü ve bana nasip ettiği kadardır. Ne daha eksik ne de daha fazla… Kadercilikten söz etmediğimi bilen bilir. Benim kader anlayışım Belgin’cedir… Dünyaya gelmeden önce ya da gelirken bir kontrat yaptığımı düşünürüm, hissederim, sezerim (adına her ne derseniz […]
Gelişim Psikolojisi’nin ilk yayınlanışından bu yana yaklaşık on yıl geçti. Genişletilmiş ikinci baskıyı, daha genişletilmiş ve gözden geçirilmiş bu üçüncü baskı izliyor. Ben de ergen, çocuk, yetişkin derken, bir yandan gelişimin bellibaşlı dönemlerinde geziniyor, bir yandan da yaşlanıyorum. Okuyucu biraz daha dişini sıkarsa, benim yaşlılığa ve ölüme ilişkin kendi spekülasyonlarımı okuyabilir yakında. Oysa ben aradan […]
Elinizdeki eserin yazarı Bedri Gencer ile nisbeten geç bir tarihte, yanlış hatırlamıyorsam 1999 yılında bir toplantıda tanışmıştık. Daha sonra sürekli görüştük. Gerek yaptığımız sohbetler, gerekse çalışmaları sayesinde onun istisnaî entelektüel kişiliğini fark ettim. Karşımda olağanüstü bir tecessüs ile öğrenme ve öğretmeye kendisini adamış, önemli eserler verme potansiyeline sahip bir kişi vardı. Bu beklentileri boşa çıkarmayan […]
Eşine az rastlanır üstün zekâsıyla tanınmış, yenilmez İngiltere Kralı Sekizinci Henry ile değerli Kastilya Prensi birkaç yıl önce ciddi şekilde bozuşmuşlardı. Bu işi görüşmek ve düzeltmek üzere o tarihte sözcü olarak Felemenk’e gitmiştim. Yanımda iş ve yol arkadaşı olarak eşsiz insan Cuthbert Tunstall vardı. Kral o sırada kendisine, herkesin alkışları arasında, Canterbury başpiskoposluğunu vermişti. Burada […]
On altıncı yüzyılda tüm Avrupa’yı etkileyen Rönesans, Hümanizm ve Reformasyon, Batı dünyasının ilk sosyalisti Sir Thomas More’un kişiliğini de yoğurdu. İç içe örülü olan bu üç akımı birbirinden ayırmanın yolu olmadığı gibi, bunları More’un kişiliğinden ayırmanın da yolu yoktur. Thomas More, Rönesans’tan ve Hümanizm’den yanaydı; Reformasyon’a, yani dinsel reforma karşı çıkışı ise, ölüm cezasına çarptırılmasına […]
İngiliz filozof ve siyaset kuramcısı Thomas Hobbes’un (1588- 1679) başyapıtı kabul edilen Leviathan, özellikle, bir “din ve dünya devleti”nin oluşturulmasında bireyler arası toplumsal sözleşmeye verdiği önem ve ahlak kurallarını tamamen laik ve doğal bir temele oturtuşuyla dikkat çeker. Hobbes, 1651’de yayımladığı bu kitabında, “Tanrı’nın buyrukları” olan doğa yasalarından yola çıkarak, ideal devletin oluşturulması yollarını gösterir; […]
Yüce Allah, tüm varlıkların, kâinatın her şeyi ile ilgilendiği gibi insanın bütün ihtiyaçlarını da temin etmektedir. Bu ihtiyaçların merkezinde yer alanlardan biri onun içsel ve ahlâkî eğitimidir. Beyin, gönül ve nefs denen manevî, psikolojik merkezlerinin işlenmesi, gelişimi ve güzel ahlâkın temelini oluşturmak Kur’ân eğitiminin ana amacı olmaktadır. Kur’ân, insanı, beşerî fikirlerin tutsağı olmaktan kurtarıp genel […]
Viyana’daki Bilimler Akademisinin Grillparzer Ödülü’nü vermesi nedeniyle kendime bir takım elbise almak zorunda kaldım, çünkü törenden iki saat önce birdenbire, kuşkusuz olağanüstü olması gereken bu törene pantolon ve kazakla gidemezdim ve böylece gerçekten de Graben denilen yerde Kohlmarkt’a gitmeye ve kendimi olaya uygun olarak törensel bir kıyafete sokmaya karar verdim, bu amaç için çok sayıda […]
Günümüzde milyonlarca insan tarafından dinsel bir tapınç haline getirilen Budacılık, özünde İ.Ö. 500 yıllarında Buda Sakyamuni tarafından ortaya konulmuş bir yaşam felsefesi, bir yaşam yoludur. Bir tek amacı vardır öğretinin o da Buda’nın aydınlandıktan sonra öğretisini yaymaya başladığında tekrar tekrar söylediği şu sözlere, şu anlayışa dayanır: “Ben sadece acıyı ve onu nasıl yok edeceğinizi öğretiyorum.” […]
MİNİMAMORALİA, Adorno’nun başyapıtıdır. İlgilendiği bütün alanları bu kitaptabazen birkaç sayfalık tek bir fragman içinde- bir araya getirmiştir: Felsefe, günlük yaşam, siyaset ve işçi hareketinin tarihi, edebiyat ve müzik, psikoloji, Faşizm, ırkçılık ve savaş. Bir polemik kitabı olarak da görülebilir: Bütün bu konuları, karşılarında eleştirel bir tutum aldığı düşünce sistemleriyle (örneğin varoluşçuluk veya psikanaliz) ve Heidegger […]
Adorno’dan kültürel göndermelerini ve Türkçede okunabilirliğini gözeterek seçtiğimiz on edebiyat yazısı var kitapta… Kavramlaştırma Adorno’ya göre, farklı şeylerin ve olguların bir kalıba dökülmesi, tikelin genele indirgenmesidir – kuşkusuz eleştirel metinlerin de yaptığı budur sonuçta. Kitap için yazdığı Sunuş’ta Orhan Koçak Adorno’nun buna karşı başvurduğu özgürleştirici stratejiyi şöyle açıklıyor: “Sanat yapıtınınki gibi özgürleştirici bir ters akıntıdır […]
Öfkesi Burnunda Acaba neden ilkel ve yarı uygar insanlar arasında bekâr kadın ve bekâr erkek sorunu yoktur? Neden Çin’de ve Japonya’da çok sayıda evlenmemişkadın olduğuna dair herhangi bir şey okumuyoruz? Ve neden bu sorun Ortaçağ kültüründe ortaya çıkmadı? Bu konu neden iki yüzyıl, hatta yüz yıl önce tartışılmadı? Batı dünyasında ekonomik koşulların değişmesi mutlaka önde […]
Tevrat, (diğer adlarıyla Tora veya Pentateuk); Tanah (Eski Ahit’in) ilk beş kitabına verilen isimdir. Musa’nın Beş Kitabı olarak da bilinir. Orijinal olarak İbranice yazılmıştır. Tanrı tarafından Musa’ya indirildiğine inanılan beş kitaptan oluşur. İslam öğretisinde Museviliğin kutsal kitabının Tevrat olduğu görüşü egemen olmuştur. Oysa Tevrat, Musevi Kutsal Kitabını (Tanah) oluşturan 39 kutsal metnin sadece ilk beşinden […]