Topluma daha çok aksiyonuyla yansımış ve daha fazla bu yanı üzerinde durulmuş olan Gülen’i Gülen yapan, onun aksiyonunun ruhu, dinamiği, hedefi ve istikameti mahiyetinde daha pek çok unsurlar vardır. Gülen, kendine has, taklidi imkansız denecek derecede zor üslubuyla bir yazar ve bir şairdir. Bunun yanı sıra, belki tarihte pek az kişiye nasip olmuş bir dinleyici […]
“SADE günümüzde türlü görünümler altında dönen temel soruna eğilmemizi istiyor bizim: İnsanın insanla ilişkilerine eğilmemizi. ..” SIMONE DE BEAUVOİR. Kızgın, karşı konmaz, öfkeyle dolu, her şeyde aşırı, töreler konusunda görülmedik bir hayalleme sapışı taşıyan, bağnazlığa dek tanrısız… bir iki lafla ben böyleyim işte. Ya olduğum gibi alın ya da bir kez daha vurup öldürün beni. […]
Sigmund Freud’un Yaşamöyküsü ve Psikanalizin Başlangıç Evreleri “Şahsımı kasten bir örnek diye öne sürdüm hep, asla model, hele en kutsal bir nesne değil.» O L Freud’a Karşı Yaşamöyküsel İlgi ve öcanalizin* önemi Henüz sağlığında, kurduğu psikanalizin öğretileriyle hesaplaşmalar sürüp giderken, Freud’un özyaşamına karşı da ilgi duyulmaya başlanmıştı. Aynı ilginin Freud’un yapıtlarıyla uğraşan, Freud’un yavaş yavaş […]
Geçen yüzyılın sonlarında, büyük Devletimizin altın topraklarını bölüşmek için, Batılıların bir araya getirdikleri birçok şart, tarihî – kültürel birikme ve sürtüşmelerle iyice yıpratmaktadır iç yapımızı. Tanzimat, kısa zamanda, dış etki ve eritilmemiş iç yabancı unsurların çalışmaları ve düşünce kurumlarımızın zayıflığıyla, ufak bir kaydırış ve yön değiştirişle, bir «iç ve köke dayanan yenilenme» olmaktan çıkmış ve […]
Dindar ve mazbut bir kalem arkadaşım bir gün gene bana İslamî hayat tarzının faziletlerinden söz eden bir not yazmıştı. Dayanamayıp uzun bir cevap döşendim. New Jersey’de sıradan bir Amerikalı iken yollara düşüp Filistin’de bir manastıra kapanan Philip’i, Sri Lanka’da bir hapishanede bütün gün gülümseyerek oturan Budist rahibi, Amazon ormanlarında çıplak Kızılderililere hayatını adayan peder Augustín’i, […]
Tarihimizin belki de en çok ihmal edilen ve en az bilinen sahalarından birinin denizcilik tarihi olduğunu söylersek mübalağa yapmamış oluruz. Dünyanın dörtte üçünün denizlerle kaplı olduğu gerçeğini her düşündüğümüzde bahriye sahasının ehemmiyetini tekrar hatırlıyoruz; fakat ne hikmetse bu sahaya hak ettiği alakayı göstermiyoruz. Tarih boyunca dünyaya hükmeden devletlerin deniz güçleri sayesinde bunu başardıkları, göz ardı […]
Henri Bergson, 20. yüzyılın önemli sayılabilecek ve Türk düşüncesini de derinden etkilemiş filozoflarının başında gelir. Metafiziğe karşı ilginin azaldığı bir dönemde pozitivizm, materyalizm, evrimcilik ve entelektüalizm gibi akımların sıkı bir eleştirisini yapan Bergson, söz konusu felsefe akımları ve bilimci anlayışlar karşısında sıkışmış durumda kalan ve kendilerine bir çıkış kapısı arayan kendi çağının insanları için önemli […]
‘Söz ola kese başı, söz ola bitire savaşı…’ demiş eskiler, sözün kudretine ya da yaratabileceği tehlikelere dikkat çekmek için. Tarihin uzak ve yakın koridorlarında yankılanan önemli konuşmalara kulak verdiğinizde, kimi sözlerin estirdiği fırtınayla rejimleri değiştirip, saltanatları yıktığına; kimilerininse kitleleri önüne katıp radikal değişikliklere kapı açtığına şahit oluyoruz. Küçük bir kelimenin çıkardığı kıvılcımla dünyalar tutuşuyor adeta. […]
Tarihi değiştirenlerin bu kez ki durağı; bizler günlük hayatın rutin koşturması içersinde farkında olmasak da, olağanüstü zihinsel gayretleri ve kendilerini insanlığa adamışlıkları ile bilim adamları. Değişik coğrafyalarda ve zaman dilimlerinde yaptıkları ile adeta insanoğluna çağ atlattıran, kendisini ve evreni keşfinde büyük merhaleler kat etmesini sağlayan bu değerli beyinleri bir başlık altında anmak, her ne kadar […]
Tarihe yolculuğumuz devam ediyor… “Galyalılar Romalı askerler tarafından değil, Sezar tarafından mağlup edildi. Roma’nın, karşısında titrediği Kartacalı askerler değil, Hannibal’dı. Hindistan’a korku salan, Makedon mızraklıları değil, Büyük İskender’di. Weser ve Inn’e ulaşan Fransız ordusu değil, Turenne’di. Prusya’yı yedi yıl boyunca Avrupa’nın en görkemli üç gücüne karşı savunan Prusya askerleri değil, Büyük Frederick’di” (Napolyon) Diplomatlar, siyasetçiler, […]
“Ben herkesin kendi çalışmasında yapması gerekeni yaptım: Öncüllerinin başarılarını minnettarlıkla karşılamak, onların yanlışlarını ürkmeden doğrulatmak, kendisine gerçek olarak görüneni gelecek kuşağa ve sonrakilere emanet etmek”. (El-Bîrûnî Edebiyat Tarihi” kitabının üzerinde bir kitap olduğunu öğrendiğimde Hocayı daha bir heyecanla tanımak istedim. Öyle ya Brockelmann’ın mezkûr eseri, başvuru kitabı mahiyetindeydi. Kaynak eserdi. Hâlbuki Fuat Sezgin Hoca’nın eserini […]
Sâdık Hidâyet, özellikle başyapıtı Kör Baykuş’la ve öyküleriyle, modern İran edebiyatının kurucularından biri. Çoğu yazar gibi onun yaşamı da çelişkilerle dolu. Düşünceleri, sözleri ve yaptıkları üzerine giderek artan yorumlar, yaşamına retrospektif bir bakışı özellikle karmaşıklaştırıyor., Bu yazının (başlığını Hidayet’in “Kafka’nın Mesajı”nın hemen başında onun için sorduğu sorulardan alan) ilk bölümünde yazarın – hem yaşama hem […]
Dünyada yapılmış ve yapılacak her liste, her zaman tartışmaya açıktır. Bu nedenle, kitapta yer alan veya yer almayan isimlerin sorgulanması doğaldır. Ama herhangi bir konuda liste hazırlayan biri bu eleştiriyi baştan zaten kabul eder… Listemizde özellikle dikkat etiğimiz bazı kıstaslar vardı: Örneğin Avrupa kökenli yazarların gereğinden fazla olmamasını istedik. Avrupa’nın yanı sıra Güney Amerikalı ve […]
Uzaklarda bir çarşının saat kulesi altıyı vurup susuyor. Gençten bir adam masasına kapanıyor. Çalkantılarla dolu bir başka gecenin ardından şafakla ofise gelmiş; saçları darmadağın ve pantolonu üzerinden dökülüverecek gibi duruyor. Alman fizik dergisine bugün yollayacağı yirmi bumburuşuk sayfalık yeni zaman kuramı elinde… Kentten ses kırıntıları süzülüyor içeri: Taş zemine bırakılan bir süt şişesinin tıngırtısı, Marktgasse’de […]
…Yalnız o çağda değil, daha sonraki çağlarda yaşayanların elinde de her çeşit yanlış yoruma uğramış bir öykü. Öyle ki, en önemli olaylar ya insanda şüphe uyandırıyor, ya da bir çeşit belirsizliğe bürünüyor. Bazıları öyküdeki birtakım söylentileri gerçek sayarken, başkaları da bazı gerçekleri asılsız olarak değerlendiriyor. Daha sonraki kuşaklar ise her iki yaklaşımı da abartıyor. TACITUS […]
Friedrich Nietzsche Yaşamı ve Öğretisi Nietzsche’yle beraber felsefe tehlikeli bir boyut kazanıyor. Gerçi daha önce de tehlikeli olmuştu, ama başka nedenlerden dolayı. Nietzsche’den önceki yüzyıllarda felsefe, filozoflar için tehlikeliydi, oysa Nietzsche’yle beraber herkes için tehlikeli olmaya başladı. Kendisini sonunda zihinsel bir bulanıklığın içine düştü. Geç dönem yazılarındaki söylemleri bunun habercisiydi zaten. Ne var ki tehlikeli […]
