CHP, AKP ve Dersim; Elinizdeki kitabın 5. basımında 1 bile, Dersim’e ilişkin gelişmeler durmadı. Dersim’de bir kez daha kan fışkırdı, militarizm hortlatıldı; tarih ile trajedi, birlikte siyaset sahnesinde boy gösterdiler. CHP Genel Başkan yardımcısı ve eski diplomat Onur Öymen, 10 Kasım 2009’da TBMM çatısı altında Kürt meselesinin tartışılması münasebetiyle, sorunun “müzakere ve barışçıl yollarla değil, […]
Bu kitabın ana konusunu oluşturan demokrasinin çok eski ve ilginç bir tarihi vardır. Nitekim, Avrupa’nın demokratikleşmesi çok eskilerden, Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasından bu güne kadar, gelen bir süreçtir. Bazı kuramların yüzyıllar süren evrimini içeren ve dalgalanmalarla devam eden bu süreç, 20. yüzyılda çok hızlanmış, yüz milyona yakın insanın ölümüne yol açan kanlı boyutlara ulaşmış, Berlin […]
İspanyolca söylenişiyle Tortosa, Arapça’da ise Turtûşa olarak bilinen şehir, İspanya’nın doğusunda Ebre Nehri’nin sol tarafında Akdeniz’e sahili olan bir şehirdir. 1 Kuzeyinde Tarrogona ve Barselona, güneyinde Castellon ve Valencia şehirleri yer alır.2 Şehir, tarih itibariyle eskiye uzanır. Eski İber kenti Dertosa’nın ve daha sonra Romalıların kolonisi İulia Augusta’nın yerinde kurulmuştur. Buranın coğrafî mevkii kendisine daima […]
Elinizdeki kitaba son noktayı koyduğumuzda tarih 27 Mayıs 2013’tü. Çalışmayı sonlandırmış olmamızın heyecanı bir yana, Türkiye, tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir sivil direnişe tanıklık ediyordu. Özellikle 31 Mayıs itibarıyla ivme kazanan ve Türkiye’nin birçok kentinde yankısını bulan Gezi Direnişi, yaşlısından gencine, sosyalistinden milliyetçisine ve antikapitalist Müslüman’ına kadar oldukça geniş yelpazede insanı bir araya getirdi. Umudun […]
BİRİNCİ CİHAN HARBİ’nden sonra, Misak-ı Milli’ye dahil olmasına rağmen, Türkiye hudutları dışında kalması önlenememiş Musul bölgesinde yaşamakta olan Türklerin karşılaştıkları zorluklarla çok fazla ilgilenmediğimiz bir vakıadır. Bidayette İngilizlerin, daha sonra da Irak hükümetlerinin, bu bölge Türklerinin, Türkiye Türkleri ile bir ilgisi bulunmadığı iddialarını kuvvetlendirmek maksadıyla, onlara ısrarla ” Türk” yerine ”Türkmen” deyişleri karşısında, Türkiye’de genç […]
Sürekli şikâyet ettiğimiz konuların başında kavramların yerli yerinde kullanılmayışı gelir. Bunlardan birisi de “komplo teorisidir. Komplo teorileri, Türkiye’de bilen bilmeyen herkes tarafından sıkça kullanılan, dile persenk edilmiş kavramlardan birisidir. Hatta denilebilir ki, önüne gelen herkes tarafından her amaç için kullanılıp genellikle de olumsuz, küçültücü vurgularla ifade edilir. “Komplo teorisi” ifadesini olumsuzluk olarak değerlendirip, birilerini suçlamak […]
Bu kitapta yer alan kısa yazılarda Türkiye’nin, bölgenin ve dünyanın 2010 yılındaki güncel sorunları ve gelişmeleri işlenmiştir. Her ne kadar olaylar güncel boyutları ile işlenmiş ise de geriye ve ileriye doğru bağlar kurulmuş ve projeksiyonlar yapılmıştır. Dolayısıyla kitapta yer alan yazılar uzun bir zaman dilimine ışık tutacak niteliktedirler. Olaylar iktisadi, siyasi, askeri ve kültürel yönleri […]
Rauf Denktaş’ı 1975’ten beri tanıyorum. İlk tanışmamız bir akademisyen arkadaşımın beni Lefkoşe’de, Rauf Denktaş’ın çalışma makamına götürmesiyle başladı. Oysa ben eşimle birlikte o zamanki adı ile Kıbrıs Türk Federe Devleti’ne tatil için gitmiştim. Girne’deki Dome Oteli’nde tesadüfen karşılaştığım profesör arkadaşım, ısrarla beni Rauf Denktaş’la tanıştırmak istiyordu. Ben o tarihte, dış ticaret ve uluslararası ilişkiler alanında, […]
İkinci Dünya Savaşı sonrası “Alman ekonomik mucizesi”, aslında, sosyopolitik düzeyde yeni bir modelin kurgulanmasına sahne olmuştur. Bu ekonomik model, “özel asker”e ve “polis”e dayalı bir toplum modeline bağlanmıştır. Alman yöneticileri – ve özellikle Adenauer – bu modeli kurgulamakta fazla zorluk çekmemişlerdir. Hitler döneminde bir avuç zorbanın denetimindeki özel asker ve polise dayalı modeli, devletin denetimine […]
Bu eser Camilo Cienfuegos’un* anısına sunulmuştur. Onu okumalı ve gerekli diizeltmeleri yapmalıydı, kaderi buna izin vermedi. Bu satırlar, Direniş Ordusunun büyük yüzbaşısına, bu devrimin yarattığı en büyük gerilla şefine, kusursuz devrimciye, kardeşçe bağlı olduğum dosta saygı ifadesi olarak kabul edilebilir. Camilo, Fidel’in silah arkadaşı, savaşın zor anlarında güvenilir adamı, fedakar mücadeleci, fedakarlığından daima karakterini çelikleştirmek […]
Irak askeri istihbarat servisi, Estikhabarat görevlilerine göre, Amerikalıların 1989’da bir gün Bağdat’a gelişleri, Arap Gecelerinden çıkma bir şey gibi görülmeliydi. Amerikanlar, CIA’le (Merkezi Haber alma Servisi) ve bir uydu keşif uzmanıyla birlikte, Alaaddin’in mağarasındakilerle rekabet edecek hazineleri taşıyarak gelmişlerdi; yıllarca süren amansızca bir savaşta, Irak’ın ezeli düşmanı olan İran’ın elinde tuttuğu toprakların hayret verici net, […]
1939’da Ernest PSR’nin militanı olur. Bu parti, 1932-1936 yıllarındaki genel grevler ile sektörel ve mesleklerarası grevlerin sayesinde marjinallikten kurtulabilmiş ve maden, metal ve liman işçileri ile ilişkiler kurmuştu. Ancak 1938’de işçilerin yenilgisinden darbe yemişti ve Mayıs 1940 ile Haziran 1941’deki baskılardan ciddi biçimde etkilenecekti. Her türden Stalinistin uzun süre sürdürdüğü yalanın tersine, Belçika Troçkist hareketi […]
Çağımızın en yetenekli sinemacılarından Abbas Kiarostami bir röportajında insanlarla bağ kurmak için film çektiğini söylemişti. Bence bir etnografik monografi yazmak için bu denli zahmetli ve uzun bir süreci katlanılır kılan da budur. Şahsen hayatımdaki en anlamlı ilişkilerimi kurmama ve dahası zaten var olan ilişkilerimi dönüştürmeme vesile olduğu için bu kitaba teşekkür borçluyum. Bu kitapta araştırdığım […]
Atatürk’ün Nutuk’u Üzerine; 927 yılının Ekim ayında, Mustafa Kemal Paşa’nın Cumhuriyet Halk Partisi kurultayında verdiği söylev, toplam 35 saat 33 dakika sürmüş ve altı güne yayılmıştır. Bu makalede, modern Türkiye tarihi ve tarihyazımında Nutuk’un oynadığı rolü incelemek istiyorum. Bu konu şahsım için özellikle büyük bir önem taşımaktadır, zira araştırmalarım süresince, gerek 1978-1984 arasında, İttihad ve […]
Yirminci yüzyılın tarihini hiç kimse bir başka dönemin tarihini yazdığı gibi yazamaz, çünkü hiç kimse, yaşadığı dönemi, sadece dışardan, ikinci -ya da üçüncü- elden, o dönemin kaynaklarından ya da daha sonraki tarihçilerin eserlerinden bildiği bir dönemi yazabildiği (ya da yazması gerektiği) gibi yazamaz. Benim hayatım bu kitapta ele alınan dönemin büyük bir bölümüyle çakışıyor. Bu […]
Bu kitapta, kollektif bir görüngü (fenomen) olarak millî kimliğin doğası, nedenleri ve sonuçlan hakkında doğrudan bir girizgâh açmak amaçlanmaktadır. Milliyetçilik dalgasının dünyanın pek çok yöresinde özellikle de Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa’da kabarışa geçtiği bugün, millet görüngüsünün alanına ilişkin özet bir izahatta bulunmanın tam sırasıdır. Şimdiye kadar, milliyetçilik hakkındaki tarihsel araştırmaların ötesine geçmiş sadece birkaç […]